MESEM’li çocuk işçiler anlatıyor: 15 saat çalışmaya zorlanırken nasıl dikkatli olalım?

Deniz Kemeç
denizkemec@gmail.com

Ankara – Çocuk işçi (öğrencilerin) haftanın tek okul gününde öğle arasında OSTİM Mesleki Eğitim Merkezi (MESEM) önündeyiz. Hava oldukça soğuk. Güneş kendini gösteriyor ama ne fayda. Ankara ayazı insanın iliklerine kadar işliyor. Gençler soğuktan aceleyle yemek yemeye koşturuyor. Birçoğunun üzerinde kışı geçirmek zorunda oldukları ince bir mont veya kalın bir hırka var. Buradaki çocuk işçilerle kendileri gibi İstanbul’da MESEM kapsamında çalışırken iş cinayetinde hayatını kaybeden 14 yaşındaki Arda Tonbul’un patronunun bilirkişi tarafından ‘asli kusurlu’ bulunmasına rağmen 2 ay sonra serbest bırakılması üzerine konuşuyoruz.

"Patron kendini kurtarıyor"

Kimi elimizdeki gazetedeki resmini görünce hatırlıyor Arda Tonbul’u, kimiyse ilk defa bizden duyuyor adını ve yaşanan olayı. 10. sınıfta CNC bölümünde okuyan Öğrenci (Çocuk İşçi) Enes, Arda’nın çalıştığı iş yerinde iş cinayetine kurban gitmesine sebep olan patronun serbest bırakılmasına “Sen ne yaparsan yap, patron kendini kurtarıyor” sözleriyle tepki gösteriyor. Arda Tonbul’un adını ve hayatını kaybetmesini derslerde öğretmenleri bahsettiği için bildiğini dile getiren Enes, öğretmenlerinin ‘kask, gözlük yoksa okula bildirin, ceza alırlar’ dediğini aktarıyor. Patronların yasal olmayan şekilde zorla mesai yaptırdığını, çoğu gün sabah 7’den akşam 10-11’e kadar çalıştığını anlatan Enes “Fazla mesai yapmak istemeyince de patron kızıyor. Bu koşullarda nasıl dikkatli çalışalım? Bu yüzden iş kazaları da çok oluyor. Bir keresinde bacağıma parça düştü

"Derslerde yorgunluktanuyuyorum"

9. sınıf motor bölümünde okuyan Ege ise Arda Tonbul’un ölümünü de patronunun serbest bırakılmasını da duymamış. “Okulda bunlar hiç anlatılmıyor mu?​” diye sorduğumuzda ise “Valla derslerde yorgunluktan uyuyorum. Demişlerse de duymamışımdır” cevabını veriyor. 

Maddi imkansızlıktan dolayı MESEM’e sürüklendiğini belirten Ege “Geleceğimi parlak görmüyorum. Babam bile bana ‘Sen gençliğini yaşayamıyorsun. Benim koşullarım senden iyiydi’ diyor” ifadelerini kullanarak işteyken merdivenden düşüp bacağını kırdığını ama bunun kendi hatası olduğunu düşünüyor.

Yemek molası azar sebebi

Diğer otomobil tamircilerine göre daha büyük olan 3 katlı bir tamircide çalışan Ege, “Sürekli temizlik yapıyorum. Doğru dürüst iş öğrenemiyorum. Yemek molasında dinlendim diye azar işittim patrondan. Okul çıkışı işe gelmemi istiyor. Ama benim kendime ayırabildiğim neredeyse tek gün. Onda da bir şey yapamıyoruz zaten. Spora yazılayım dedim bir gün gittim. Ertesi gün ‘İşe odaklanamıyorsun’ diye spora yazılmama kızdı patronum” diye konuştu.