Bu ramazan sofraya yoksulluk oturdu

İstanbul – Bu sene ramazanın öncelikli gündemi yoksulluk. Pide, güllaç, hurma... Ramazanla özdeşleşmiş pek çok gıdayı enflasyon vurdu, milyonlarca sofra için erişilmez hale geldi. İstanbul Planlama Ajansı Başkanı Doç. Dr. Buğra Gökçe’nin açıklamasına göre bu yıl ramazan sofrası kurmak geçen yıla göre yüzde 45 daha pahalı. İstanbul Planlama Ajansı (İPA), ramazan ayı temel mutfak harcaması sonuçlarına göre; temel ürün gruplarında 2024 yılında ramazan ayı mutfak harcamaları 7 bin 249 TL tutarken, bu maliyet 2025 yılı ramazan ayında 10 bin 565 TL’ye yükseldi. Yıllık artış yüzde 45.75 odu. Mercimekte yüzde 51.61, kırmızı ette yüzde 55.10’luk artış kaydedilirken, ayçiçeği yağındaki artış yüzde 62.28 olarak ölçüldü. En yüksek maliyet farkı ise yüzde 121.79 ile kahve de gerçekleşirken en düşük farksa yüzde 9.75 ile salçada kaydedildi.

Fitreye zam asgari ücretten yüksek oldu

2024’te 130 TL belirlenen fitre, 2025 yılında 180 TL’ye yükseldi. Yüzde 38.4 oranında artırılan fitre ‘hedef enflasyon’ denilerek yapılan yüzde 30’luk asgari ücrette zammını solladı. Kısa süre önce Diyanet İşleri Başkanlığı, yoksul Müslümanlara verilmesi gereken fitrenin emekli ve asgari ücretliye de verilebileceği yönünde fetva açıklamıştı. Fetvada, “Ramazan ayında asgari ücretli ya da emekli maaşı alan birinin geçinemediğini düşünüyorsanız, fitrenizi verebilirsiniz” denilmişti. İslam’a göre fitre öncelikli olarak fakirlere (Mal varlığı olsa da dinen zengin sayılmayanlar), ‘miskinlere’ (Hiçbir mal varlığı olmayanlar) ve borçlulara veriliyor.

7 yılda ramazan kolisi yüzde 979.5 zamlandı

Sınırlı sayıda temel gıdadan oluşan ramazan kolilerinde de durum farklı değil. Tarım kredi ramazan kolileri önce internet satışına 650 liradan çıkarılmıştı. Mevcut fiyatı ise 529 lira. Ramazan kolisi 2018 yılında 49 lira, 2022’de 169 lira, 2023 yılında 320 lira, 2024 yılında 449 lirayken 2025’te 529 TL oldu.

Güllaç fiyatı 4 senede 12 katına çıktı

Ramazana özgü tatlılardan güllaç da benzer şekilde zamlandı. 400 gramlık poşetler halinde satılan yaprak güllaç (Zincir marketlerde satılan bilindik bir markada) 2021’de 25 TL, 2022’de 43 TL, 2023’te 94 TL, 2024’te 170 TL’ydi. 2025’te ise 300 TL oldu. Yani dört sene içinde güllaç yüzde 1100 zamlandı.

Pideye iki yılda yüzde 150 zam

Türkiye’de ramazan pidesinin fiyatları illere göre farklılık gösteriyor. Türkiye Fırıncılar Federasyonu tarafından belirlenen fiyatlar doğrultusunda, 250 gram ramazan pidesi genel olarak 20 TL’den satışa sunulacak. Ancak, İstanbul ve Ankara gibi büyükşehirlerde Halk Ekmek büfelerinde fiyatlar daha uygun olacak. Türkiye Fırıncılar Federasyonu Başkanı Halil İbrahim Balcı, ramazan pidesi fiyatlarının geçen yıla göre artacağını duyurdu. 2024’te kilogram başına 60 TL olan pidenin fiyatı, 2025’te 81 TL’yi bulacak. Bu, yaklaşık olarak yüzde 35 oranında bir artışı gösteriyor.

İstanbul ve Ankara’da 250 gram pide 20 TL, İstanbul Halk Ekmek’te 350 gram pide 15 TL, Ankara Halk Ekmek’te 350 gram pide 13 TL, Antalya’da 250 gram pide: 20 TL, Bursa’da 370 gram pide 30 TL, Niğde’de 400 gram pide 25 TL olacak. 2023’te Türkiye genelinde 300 gramlık pide 10 TL’ydi. Yani İstanbul’da pide iki sene içinde yüzde 150 zamlandı. (Evrensel)