Haaretz: İsrail, Arap ülkelerine Gazze sürgünü için baskı yapıyor

Mısır’ın başkenti Kahire’de bugün Gazze gündemiyle geniş bir Arap zirvesi toplanacak. Zirvenin amacı rehine anlaşmasının ikinci aşamasında Gazze Şeridi’nin “yönetimi” için bir plan önermek ve Gazze’nin yeniden inşasını başlatması beklenen üçüncü aşamayı planlamaktı. Ancak İsrail’in ikinci aşama görüşmelerine başlamayı reddederek pazar günü aldığı Gazze’ye insani yardım girişini durdurma kararı Arap devletleri için endişe verici bir tehdit oluşturuyor.

İsrailli Haaretz gazetesinin Zvi Bar’el imzalı analizine göre “Bu karar savaşın yeniden başlamasının ilk adımı olarak görülüyor ve acil bir çözüm bulunamazsa, Gazze’nin kuzeyine geri dönen yüz binlerce Gazzelinin yeniden yerlerinden edilmesine, Gazze’nin güneyine yönelik askeri baskının artmasına ve hatta belki de ABD Başkanı Donald Trump’ın komşu ülke liderlerini şoke eden bir hamleyle açıklamasından bu yana giderek zayıflayan nüfus transferi planının yeniden canlanmasına yol açabilir.”

Hamas ‘Filistinli yönetim’ talep ediyor

Analize göre her iki tarafın da anlaştığı tek nokta “Hamas’ın Gazze’nin yönetimine ortak olmaması gerektiği.”

Hamas, Mısır’a Gazze’nin yönetimi için her türlü çözümü kabul etmeye hazır olduğunu bildirdi ve bunu Arap Birliği’ne gönderdiği bir mektupla yineledi. Hamas’ın Şura Konseyi Başkanı Muhammed Derviş tarafından bu hafta sonu gönderilen mektupta, “İster Filistinli teknokratlar, uzmanlar ve profesyonellerden oluşan bir ulusal uzlaşı hükümeti kurulsun, ister Mısır hükümetinin önerdiği gibi bir sivil destek komitesi oluşturulsun, her türlü çözüm kabul edilebilir” denildi.

Ancak Derviş, Hamas’ın Filistinli olmayan askerlerin Gazze’ye yerleştirilmesi önerisine karşı çıkacağını açıkça belirtti. Dahası, örgütün amacının FKÖ’yü Hamas ve İslami Cihad da dahil olmak üzere “tüm Filistinli gruplar arasında iş birliği temelinde” yeniden yapılandırmak olduğunu söyledi.

Philadephi Koridoru meselesi

Öte yandan Hamas kabul etse dahi İsrail’in gündeminde Gazze’ye “çok uluslu bir güç ya da Arap gücü yerleştirmek” gibi bir öneriyi kabul etmiyor.

İsrail, 19 Ocak’ta imzalanan anlaşmadaki Gazze-Mısır sınırı boyunca uzanan Philadelphi koridorundan çekilmesini öngören hükmü uygulamıyor. Al-Araby al-Jadeed haber sitesinin Mısırlı kaynaklardan aktardığına göre Mısır ordusu ise Mısır’ın bu konuda taviz vermesine karşı çıkıyor. Mısırlı bir diplomat Haaretz’e yaptığı açıklamada Philadelphi koridorunun “sadece taktiksel bir güvenlik meselesi ya da İsrail-Mısır barış anlaşması olan Camp David Anlaşması’nı ihlal eden bir mesele olmadığını” söyledi.

Kritik meselenin, İsrail’in Philadelphi koridorunu kontrol etmesinin İsrail’e Gazze-Mısır sınırını ne zaman açacağına karar verme yetkisi vermesi ve potansiyel olarak yüz binlerce Gazzelinin sınırı geçerek Mısır topraklarına yerleşmesine olanak sağlaması olduğunu söyledi: “Sonuç bir felaket olabilir çünkü Mısır Ordusu kendisini kaçan insanların girişini engellemek için ateş açmak zorunda kalacağı bir durumda bulabilir ya da daha kötüsü İsrail güçleriyle askeri bir çatışmaya girebilir.”

Kaynak, Mısır’ın, İsrail’in insani yardımları durdurma kararını sadece Hamas’a yönelik bir cezalandırma ya da baskı taktiği olarak değil, rehinelerin esirlerle takas edilmesine ilişkin yeni bir taslak oluşturma ve Gazzelileri sınır dışı etme tehdidini daha somut hale getirme çabası olarak yorumladığını da sözlerine ekledi. İnsani yardım, Arap devletlerini Hamas’ın Gazze’deki varlığını sürdürmesi sorununa kabul edilebilir bir çözüm önermeye zorlayacak bir araç olarak görülüyor.

İsrail, Gazze’den çıkmayacak

Analizde de İsrail’in Hamas’ın Gazze’deki varlığı meselesine idari ya da diplomatik bir çözüm arayışında olmadığına dikkat çekiliyor:

“Başbakan Benyamin Netanyahu ve bakanlarının açıklamalarına bakılırsa İsrail’in amacı Hamas’ı yok etmek ve Gazze üzerindeki kontrolünü ‘ne kadar sürerse sürsün’ devam ettirmek. Dolayısıyla Gazze’nin Filistin Yönetimi bir yana, Arap ya da çok uluslu bir güç tarafından yönetilmesine ilişkin Arap önerileri İsrail’in benimsemeyi düşündüğü planların bir parçası değil. İsrail, rehinelerin iadesi anlaşmasını ihlal etmek de dahil olmak üzere her kararında Amerika’nın tam desteğine sahip olduğu sürece, Hamas ve arabulucu ülkelerle müzakerelerde kendi rotasını çizmeye devam edecektir. Daha fazla rehine ölse ya da Suudi Arabistan’la normalleşme ihtimali tamamen ortadan kalksa bile bu yol İsrail’i stratejik hedefine ulaştıracaktır.”