ABD, İran petrolünü engelleme planı üzerinde çalışıyor 

ABD yönetimi, İran petrol tankerlerini denizde durdurma ve denetleme planı üzerine çalışıyor.

Reuters’ın haberine göre ABD Başkanı Donald Trump’ın yetkilileri, müttefik ülkelerin Asya’daki Malakka Boğazı ve diğer deniz yolları gibi kritik geçiş noktalarından geçen İran gemilerini durdurup denetlemelerinin yollarını arıyor. 

Trump yönetimi, denizdeki denetimlerin, kitle imha silahlarının kaçakçılığını önlemeyi amaçlayan ve 2003 yılında başlatılan Yayılmanın Önlenmesi Güvenlik Girişimi himayesinde yapılıp yapılamayacağını inceliyor. ABD, 100’den fazla hükümet tarafından imzalanan bu girişime öncülük etmişti. 

Reuters’a konuşan kaynaklardan biri, bu mekanizmanın yabancı hükümetlerin Washington’un talebi üzerine İran’ın petrol sevkiyatlarını hedef almasını sağlayabileceğini, bunun da teslimatları etkili bir şekilde geciktirebileceğini ve Tahran’ın gelir için güvendiği tedarik zincirlerini vurabileceğini söyledi. İki kaynak da, Beyaz Saray’da politika belirleyen Ulusal Güvenlik Konseyi’nin denizde olası denetimleri araştırdığını aktardı. 

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi yorum taleplerine yanıt vermedi. Aynı şekilde İran’ın petrol ve dışişleri bakanlıkları da ayrı ayrı yapılan yorum taleplerini cevapsız bıraktı. 

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pazaşkiyan, 2 Mart’ta İran parlamentosunda yaptığı açıklamada Trump’ın “bir kez daha denizdeki gemilerimizin çoğuna yaptırım uygulayan bir kararname imzaladığını ve onları petrol ve gaz yüklerini nasıl boşaltacakları konusunda belirsiz bıraktığını” söylemişti. 

Yaptırımlar uzadıkça etkileri azalıyor

Teksas Üniversitesi Enerji ve Çevre Sistemleri Merkezi’nde enerji analisti olan Ben Cahill’e göre, mevcut düşük petrol fiyatı ortamı Trump’a İran petrol akışını engellemek için tanker şirketlerine yaptırım uygulamaktan gemilere el koymaya kadar daha fazla seçenek sunuyor. 

Cahill, "Bence fiyatlar varil başına 75 doların altında kalırsa, Beyaz Saray’ın İran ve diğer ülkelerden gelen arzı etkileyecek yaptırımlara bakma konusunda daha fazla serbestliği olur. Varil başına 92 dolarlık bir ortamda bunu yapmak çok daha zor olacaktır” dedi. Cahill’e göre ABD’nin agresif adımları İran’ın ihracatını kısa vadede günde 750 bin varil kadar azaltabilir ancak yaptırımlar ne kadar uzun süre yürürlükte kalırsa İran ve alıcılar yaptırımları aşmanın yollarını buldukça yaptırımların etkisi de o kadar azalır. 

Haberde, Irak’ın yarı özerk Kürdistan bölgesinden petrol ihracatının hızla yeniden başlamasının da, İran’ın ihracatındaki herhangi bir düşüşü telafi etmeye yardımcı olabileceği savunuluyor. Reuters daha önce Beyaz Saray’ın Irak’a Kürt petrol ihracatının yeniden başlamasına izin vermesi ya da İran’la birlikte yaptırımlara maruz kalması için baskı yaptığını bildirmişti. 

İran’ın petrolden kazanmaya devam ediyor 

ABD Enerji Enformasyon İdaresi’nin tahminlerine göre, son yıllardaki ABD yaptırımlarına rağmen Tahran’ın petrol ihracatı 2023 yılında 53 milyar dolar, bir önceki yıl ise 54 milyar dolar gelir getirdi. 

İran hayati gelir için Çin’e petrol ihracatına bel bağlıyor. Petrol ihracatında kısıtlamalar ve daha geniş kapsamlı Batı yaptırımlarıyla karşı karşıya olan Rusya da benzer şekilde Çin ve Hindistan’daki alıcılara petrol sevkiyatına odaklanmış durumda. (Dış Haberler)