Radyasyon tehlikesi Torbalı’ya taşındı

İzmir — İzmir Gaziemir’de Aktepe ve Emrez Mahallerinin ortasında bulunan eski kurşun fabrikasının bahçesindeki nükleer atıkların yasadışı bir şekilde Torbalı’ya döküldüğü tespit edildi.

Atıkların kamyonlarla taşınarak Torbalı’daki boş bir araziye döküldüğünü fotoğraflarla belgeleyen İzmir Büyükşehir Belediyesi (İzBB) ekipleri durumu Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İzmir İl Müdürlüğü’ne yazıyla bildirerek, sorumlular hakkında gerekli yaptırımların uygulanmasını istedi.

İzBB ekiplerinin takibi skandalı ortaya çıkarıyor

İzBB tarafından basına gönderilen fotoğraflarda ve konuya dair bilgi notunda usulsüzlüğü Belediyeye bağlı İklim Değişikliği ve Sıfır Atık Dairesi Başkanlığı Kent Temizliği Şube Müdürlüğü denetim ekiplerinin saha çalışmasında ortaya çıkarıldığı dile getiriliyor.

Ekiplerin, Gaziemir Emrez Mahallesi eski kurşun fabrikası atıklarının, Torbalı Yoğurtçular Mahallesi’ndeki boş bir alana izinsiz şekilde döküldüğünü belgelediğine yer verilen açıklamada alandaki atıkları bertaraf etme işinin ihale edildiği Ekovar Çevre Grup Geri Dönüşüm Atık Depolama AŞ'nin izinsiz kazı yaptığı belirlenerek tutanak tutulmasının ardından yaşananlar şöyle aktarıldı; “Ekipler, sahada döküm yapan şirketi (Nerman Hafriyat İnşaat Limited Şirketi) takibe aldı. Eski kurşun fabrikasına ait bölgedeki toprağın iş makineleri ile şirkete ait araçlara (35 GC 6802 ve 35 NN 157 plakalı araçlar) yüklendiği belirlendi. Alandan çıkan iş makinelerini takip eden ekipler, hafriyatın Torbalı Yoğurtçular Mahallesi’ndeki boş bir alana izinsiz şekilde döküldüğünü belgeledi. Bu çalışmanın da uzun süre devam ettiği belirtildi.”

İzBB Çevre İl Müdürlüğü’ne yazı yazdı

Durumu Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İzmir İl Müdürlüğü'ne bir üst yazıyla bildiren İzmir Büyükşehir Belediyesi İklim Değişikliği ve Sıfır Atık Dairesi Başkanlığı, atıkların radyoaktif içeren atıklar olduğu fotoğraflanarak tespit edildiğine dikkat çekti.

İzBB bu atıkların Torbalı Yoğurtçular Mahallesine döküm yapılabileceğine dair İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin izninin bulunmadığına da dikkat çekerek, Büyükşehir, yapılan çalışmanın radyokatif atık depolama sahası içinde ve yasalara aykırı olması nedeniyle, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü'nden bu atığı üreten firma için gerekli yaptırımların uygulanması istendi.

Radyoaktif atıklar 2007 yılında tespit edilmişti

İzmir Gaziemir’de 1940’lı yıllarda kurulan Aslan Kurşun Fabrikası sahasında 2007 yılında tespit edilen radyoaktif atıklar gündeme geldiği günden bu yana İzmir’in en önemli çevre sorunları arasında sayılıyor. Firmaya 2013 yılında, o zamanki para ile 5 milyon 79 bin 900 TL ile tarihin en büyük çevre cezasının kesildiği bildirilirken bu para cezasının tahsil edilip edilmediği hala bilinmiyor.

Öte yandan sahada çeşitli dönemlerde yapılan radyasyon ölçümlerinde izin verilen limitlerin 219 radyasyon olduğu ölçüldü. Atıkların toprak, hava, suya karışarak bölgede yaşayan on binlerce insan ve diğer canlı yaşamı için tehdit oluşturduğuna dikkat çekilen birçok açıklama ve eyleme rağmen İzmirli kentin ortasındaki bu nükleer kirlilikle yaşamaya devam ediyor.

Şirket ÇED’siz çalışıyor

Yoğun kamuoyu baskıları ve açılan davalar sonucu Nükleer Düzenleme Kurulu'nun atıkların bertarafı için 2022 yılında anlaştığı EKOVAR’ın süreci bir çevresel etki değerlendirmesi yapmadan yürütmesinin ciddi sorunlara yol açacağı uyarısında bulunan EGEÇEP ÇED süreci tamamlanana kadar bölgedeki tüm temizleme faaliyetlerinin durdurulması için İzmir Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü'ne başvuruda bulunmuştu. Buna karşın ÇED’den muaf tutulan EKOVAR 2017 yılında Turanlar AŞ adlı firmanın projesi için verilen ÇED olumlu kararına dayanarak faaliyetlerine devam ediyordu.

Bakanlıktan açıklama

Çevre, Şehircilik ve İlkim Değişikliği Bakanlığı konuya ilişkin açıklama yaptı. Bakanlığın sosyal medya hesabından yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi;

“İzmir Gaziemir’de atıl durumdaki bir kurşun geri kazanım fabrikasından çıkarılan hafriyat topraklarının mevzuata aykırı şekilde açık alana döküldüğü ihbarı üzerine, Bakanlığımız ekiplerince denetim gerçekleştirildi.

Denetimde; taşıyıcı 2 hafriyat firmasının, fabrikadan çıkarılan atık toprakları Torbalı’daki Yoğurtçular Mahallesi'nde bulunan açık alana kaçak olarak döktüğü tespit edildi.

Çevre Kanunu'na istinaden 2 firmaya, ilgili her bir firmaya 5 milyon 609 bin TL olmak üzere toplam 11 milyon 218 bin TL idari ceza uygulandı. İlgililer hakkında suç duyurusunda bulunuldu. Konuyla ilgili incelemeler devam ediyor.”