CERAWeek'te Türkiye-ABD enerji iş birliği | "Drill baby" Türkiye'de

İstanbul — Bu sene 10-14 Mart tarihleri arasında düzenlenen CERAWeek enerji konferansında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar da konuşmacılar arasındaydı. Dışarıdaki çevre protestoları eşliğinde düzenlenen konferans sırasında Bayraktar, X hesabından Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) ile TransAtlantic Petroleum ve Continental Resources arasında petrol ve doğal gaz üretim anlaşması imzalandığını duyurdu.   

Bugün milli şirketimiz TPAO, ABD’nin en büyük petrol üreticilerinden Continental Resources ve 17 yıldır ülkemizde faaliyet gösteren TransAtlantic Petroleum ile Diyarbakır Havzası’ndaki konvansiyonel olmayan petrol ve gaz kaynaklarımızın geliştirilmesi için Ortak Girişim Anlaşması… pic.twitter.com/kiCl3R8zp3

— Alparslan Bayraktar (@aBayraktar1) March 12, 2025

"Amerika ile enerji ilişkileri farklı bir döneme giriyor"

Bayraktar konuya ilişkin AA muhabirine verdiği röportajda, anlaşma kapsamında "geleneksel olmayan yöntemlerle petrol ve doğal gaz üretimi yapılacağını" belirterek, "Türk petrol ve doğal gaz aramacılığında yeni bir dönem açılıyor. Geleneksel olmayan, farklı arama yöntemleriyle yer altındaki petrol ve gaz kaynaklarının üretimi gerçekleştirilecek. (...) Bunu (Amerika-Türkiye enerji işbirliğine dair) takip edecek başka konular da var. Gaz tarafında LNG olsun, diğer alanlarda işbirliğimizin artmasını hedefliyoruz. Nükleer alanda özellikle küçük modüler reaktörlerle, madencilik alanında kritik madenleri içerisine alan birçok farklı konuda Türkiye-Amerika ilişkileri özellikle enerjide farklı bir döneme doğru giriyor" diye konuştu.

Reuters'a konuşan Continental Resources CEO'su Doug Lawler ise "Türkiye'nin kullanılmayan kaynaklarında muazzam bir potansiyel görüyoruz. Bu kaynakların enerji potansiyelini ortaya çıkarabilecek geleneksel olmayan çözümleri keşfetmek ve geliştirmek için TransAtlantic ve TPAO ile işbirliği yapmaktan heyecan duyuyoruz” dedi. 

Continental Resources sabıkalı 

Anlaşma imzalanan şirketlerden TransAtlantic Petrollium Molla, Mardin ve Selmo sahalarında 17 senedir itibaren petrol ve doğal gaz arıyor ve çıkarıyor. Bir diğer şirket Continental Resources'un ABD'de hem çalışma koşulları hem de çevresel zararlar açısından sabıkası kabarık. Violation Tracker'ın 2013'ten itibaren sürdürdüğü takibe göre şirket 2013-2022 arasındaki 9 yılda çevre, hava, su kirlikiği ile iş güvenliği başta olmak üzere benzer başlıklardan 863 bin 580 dolar (31 milyon 599 bin 773 TL) ceza ödedi.

Hidrolik kırma pek çok ülkede yasak

İki şirket de yoğunluklu olarak geleneksel olmayan petrol çıkarma yöntemlerinden sayılan ve çevresel etkisi açısında oldukça eleştirilen hidrolik kırma/kırılma (fracking) yöntemi ile petrol ve doğal gaz çıkarıyor. Hidrolik kırma, fosil yakıt taşıyan kaya oluşumlarının hem dikey hem de yatay yönlendirmeyle delinmesi anlamına geliyor. Fracking işleminde her milyonlarca galon 'fracking sıvısı' gerekiyor ve bunun yüzde 90'dan fazlası sudan oluşuyor. Fracking özellikle ABD'de yaygınlaştıkça halk sağlığı açısından endişeler doğuruyor. Fracking yöntemine ilişkin başlıca eleştirilerden biri su kullanımı ve su kirliliği. Duke Üniversitesi'ne göre 2011-2016 arasında kuyu başına su kullanımı yüzde 770'e kadar arttı. Atık su hacmi ise yüzde 1440 arttı. Bu fracking sıvısının çoğu işlemin ardından yeraltında kalıyor ve çatlaklardan yeraltı suyuna karışma riskini doğuruyor; radyum gibi doğal olarak oluşan radyoaktif kirleticilerin yanı sıra ağır metaller ve tuzlar içerebiliyor. Ayrıca hidrolik kırma yöntemi ile açılan sondaj deliklerinin depremleri tetiklediğine ilişkin pek çok ciddi iddia da var. Hidrolik kırma işlemi pek çok ülkede yasak olsa da Türkiye'de yasak değil. Örneğin Fransa'da 2011'de, Almanya'da belirli istisnalarla 2017'de, Bulgaristan'da 2012'de İtalya'da 2019'da hidrolik kırma işlemleri yasaklandı.

CERAWeek 2025: "Drill baby, drill"

S&P Global tarafından her sene Teksas'ta düzenlenen CERAWeek enerji konferansı, bu sene Trump'ın pek çok çevresel anlaşmayı ve taahhüdü yok sayan veya geri çeken politikaları esnasında düzenlendi. Konferansta petrol ve doğal gaz arama çalışmalarının genişletilmesi ile beraber çevre düzenlemelerinin zayıflatılması da konuşuldu. Daha önce 2008'de Cumhuriyetçiler tarafından seçim sloganı olarak kullanılan "Drill baby, drill" (Del bebeğim del) sloganını Trump da seçim sürecinde ve sonrasında defalarca tekrarladı. Bu sene CERAWeek'te şirketler, iklim taahhütlerinden geri adım attı. The Guardian'a konuşan CERAWeek önünde eylem düzenleyen protestoculardan çevresel örgütü Fenceline Watch'ta organizatör olan Shiv Srivastava, "İklim hedeflerinin ilk etapta gerçekten samimi ve içten bir şekilde yapıldığını hissetmedik. Onları geri çekmeleri kötü, ancak sorun her zaman isterlerse geri çekmeyi seçebilmeleriydi" dedi. Oil Change International'ın araştırma direktörü Kelly Trout ise "Büyük petrol ve gaz şirketlerinin geçiş hakkındaki konuşmaları her zaman ucuzdu. Çıkarılacak en önemli ders şu: Bizi bu krize sokan şirketlere güvenerek krizden çıkamayız" diye konuştu. (Evrensel)