Asgari ücretliler bir günde 402 milyar lira kaybetti

Türkiye’de iktidarın seçilmiş belediye başkanları ve muhalefete yönelik yargı operasyonu işçi ve emekçilerin ücret ve maaşını bir günde eritti. Kur artışlarına paralel olarak Türkiye’de dış borç Türk lirası bazında arttı.

Türkiye’de işçilerin yüzde 60’ının aldığı ücret olarak asgari ücret 14 Mart’ta 689 dolara tekabül ediyordu. Dolarda yaşanan değer kaybı nedeniyle bu tutar dün 579 dolara düştü. Buna göre asgari ücretliler 110 dolar kaybetti. Bu tutarın Türk lirası cinsinden karşılığı 4 bin 195 lira. Türkiye’de asgari karşılığında çalışan yaklaşık 8 milyon emekçi aylık bazda 33.5 milyar lira, yıllık bazda 402.7 milyar lira kaybetti.

Bir kamu işçisinin ücreti aylık bazda 3 bin lira eridi

Türk-İş üyesi kamu işçilerinin maaşlarına mart ayında yüzde 7.54 oranında enflasyon farkı yansıtıldı. Dolar, avro ve altında art arda gelen rekor artışlar işçileri vurdu. Türkiye savunma sanayinde çalışan ve 11 ücret derecesinde bulunan bir savunma sanayi işçisinin ücreti 14 Mart’ta 1077 dolara tekabül ederken sadece bir günde 77 dolar kaybetti. Aynı işçinin ücreti dolar bazında 1000 dolara geriledi. Türk lirası cinsinden kayıp 2 bin 900 lirayı buldu.

Aynı işçinin 14 Mart’ta ücreti 990 avroya tekabül ediyordu. Bu tutar 915 avroya kadar geriledi. Buna göre ücret kaybı Türk lirası bazında 3 bin 100 lirayı aştı.

14 Mart’ta eline geçen ücret ile 11.2 gram altın alabilen işçi, altında kırılan rekorla 1 gram altın kaybetti.

Savunma sanayi işçileri dolar karşısında yüzde 7, avro karşısında yüzde 8, altın karşısında ise yüzde 9’un üzerinde kayıp yaşadı.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre ocak 2025’te 224.3 milyar dolar olan kısa vadeli dış borç bir günde 448 milyar lira arttı.

Döviz kurları ve altın tarihi zirveyi gördü

Ne belediyelere atanan kayyumlar ne de TÜSİAD yöneticileri gözaltına alındığında yaşanmayan gelişmeler, İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınması başta olmak dünkü operasyonlarla yaşandı. Piyasalar (sermaye) bu sefer tepki verdi: Borsa sert düştü, devre kesici çalıştı, kurlar tarihi zirveyi gördü.

BIST 100 endeksi güne yüzde 7 düşüşle başladı. Bu sert düşüş nedeniyle piyasada devre kesici mekanizması otomatik olarak devreye girdi. KAP açıklaması geldi: “Borsamız pay piyasasındaki tüm sıralarda, vadeli işlem ve opsiyon piyasasında işlem gören pay ve pay endekslerine dayalı sözleşmelerde ve borçlanma araçları piyasası pay repo pazarında işlemler geçici olarak durdurulmuştur.”

Piyasalardaki dalgalanma tahvil piyasasını da etkiledi. Türkiye’nin 10 yıl vadeli tahvillerinin getirisi yaklaşık 60 baz puan artışla yüzde 28.78 seviyesine yükseldi.

Kurlar ve altın rekor tazeledi

Avro/TL ve dolar/TL kurları bugün rekor seviyelere ulaştı. Türkiye’nin risk primi 257 baz puana yükseldi.

Avro ve dolar kuru birkaç saat içinde 5’er lira yükseldi. Avro/TL 45 TL’yi aşarak tarihi zirvesini gördü. 5 liralık bir artış yaşayan dolar/TL’de 41.12 seviyesine çıkarak rekor kırdı.

Gram altın da sabah 3 bin 598.583 TL seviyesinden güne başladı. Gram altın da 3 bin 802 TL’ye yükselerek zirveyi gördü.

Müdahale geldi

Yüzde 10 yakın değer yitiren TL sonrasında hızla değer kazandı. Bu gelişme daha önce olduğu gibi Merkez Bankasının müdahale ettiği yorumlarını beraberinde getirdi. İktisatçı Ali Rıza Güngen, “Lira, ABD doları karşısında üç saatte yüzde dokuzu aşan değer kaybı yaşadı, ancak sonra hızla değerlendi. Merkez Bankası son aylarda astronomik artış kaydetmiş döviz kredileri nedeniyle sert bir müdahalede bulunuyor olmalı” dedi.

Merkez 10 milyar dolar sattı iddiası

İBB Başkanı İmamoğlu’nun gözaltına alınmasının ardından TL’deki sert değer kaybı sonrası TCMB’nin piyasalara döviz satarak müdahale ettiği iddia edildi. Reuters’a konuşan bankacılar, satışın 10 milyar dolara ulaşmış olabileceğini öne sürdü

Endişe Artıştı

Torba yasayla Cumhurbaşkanına bağlı Devlet Denetleme Kuruluna (DDK) ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna (TMSF) verilen sınırsız yetki sermaye için ‘risk’i artırmıştı. (Ekonomi Servisi)