Piyasalara saray kalkanı, ücretler sahipsiz

Türkiye’de yargı eliyle iktidar darbesiyle başlayan protestolar sürerken, Borsa İstanbul ve döviz kurlarına devlet müdahalesi geldi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ve Varlık Fonu eliyle kur ve borsada sabah itibarıyla kayıpların önüne geçildi. Ancak Ankara Büyükşehir Belediyesine yönelik soruşturma izni verilmesi ile Borsa İstanbul’da ibre tersine döndü. Uluslararası sermaye bu haberin ardından tekrar satış pozisyonu aldı ve görece ılımlı hava tekrar dağıldı.

Kamu kaynakları ile kur ve Borsa İstanbul’a müdahale gün boyu sürdü. Bankalar mevduat faizini artırdı. Mevduat faizleri politika faizinin (yüzde 42.5) üzerine çıktı. Bazı bankalarda mevduat faizi oranı yüzde 46 seviyesini gördü.

Borçlanmanın maliyetini doğrudan etkileyen kredi risk primi yüzde 10.75 artışla 300 baz puanı gördü.

Ücretler eridi, devlet kaynakları şirketler için

Asgari ücretlilerin tek günde kaybı 400 milyar lirayı aştı. Ücret ve maaşlar reel olarak eridi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan aldıkları önlemlerin piyasa dostu olmasına önem verdiklerini söyledi.

Döviz mevduatları 1,4 milyar dolar arttı

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alındığı 19 Mart’ta Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, döviz mevduatlarında 1.4 milyar dolarlık artış gösterdiği görüldü.

Kamu kaynakları ile Borsa İstanbul’a müdahale

TCMB, BDDK, Varlık Fonu ve Hazine başta olmak üzere kamu kaynakları Borsa İstanbul’da işlem gören şirketlerin piyasa değerini korumak, kişi ve kurumların dolar alımının önüne geçmek için kullanıldı.

Borsa İstanbul’da en büyük satıcılar Katar sermayeli QNB, Amerika sermayeli Bank of America, İngiliz sermayeli HSBC oldu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yönetim kurulu başkanı olduğu Türkiye Varlık Fonu bünyesinde bulunan Ziraat Bankası, Halkbank ve Vakıfbank ile Garanti BBVA en çok alım yapan bankalar oldu. Ziraat Bankası 5.8 milyar liralık net alışla en çok alım yapan kurum oldu.

Dolaylı faiz artışı yolda

Ekonomi yönetimi, Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanması sonrasında yaşanabilecek dalgalanmalara karşı bir dizi alternatifli önlem paketini gündemine aldı. Bloomberg’e bilgi veren konuya yakın kaynaklara göre, ilk etapta mevduat ve fonlarda stopaj oranının düşürülerek TL’nin desteklenmesi değerlendiriliyor.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in başkanlığında yapılan toplantılarda, ilk günden itibaren atılan adımların etkileri ele alınırken, mevcut durum masaya yatırıldı. Kaynaklara göre, ekonomi yönetimi bundan sonrasına ilişkin alternatif birçok adımı da ele aldı.

1 Şubat’tan itibaren açılan ve vadesi yenilenen vadeli mevduatlarda stopaj oranı 6 aya kadar vadeli hesaplarda yüzde 10’dan yüzde 15’e 1 yıla kadar hesaplarda yüzde 7.5’ten yüzde 12’ye, 1 yıldan uzun hesaplarda ise yüzde 5’ten yüzde 10’a yükseltilmişti. Hazine ve Maliye Bakanlığı konuya ilişkin yorum yapmadı.

Bazı şirketler hisse payı alımı yaptı

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ile ilgili gelişmeler dolayısıyla geçen hafta borsada sert düşüşler yaşanırken, halka açık şirketler de hisse geri alımları gerçekleştirdi.

21 Mart Cuma günü 32 şirket hisselerinde 340.7 milyon TL hisse geri alımı yaptı. Bu 32 şirket içinde en yüksek alıma 106.2 milyon TL ile BİM öncülük etti. BİM’i 51 milyon TL ile Gübre Fabrikaları, 50 milyon TL ile Turkcell izledi.

Yeni haftanın ilk işlem gününde de şirketlerin hisse geri alımları konusunda adım attığı izlendi. Global Yatırım Holding hisse geri alımı konusunda program başlatıldığını duyurdu.

İmamoğlu’nun tutuklanmasının ardından SPK’nin açıkladığı tedbirlerde hisse geri alıma yönelik düzenleme de yer aldı.

SPK, halka açık ortaklıkların pay geri alımlarının kolaylaştırılmasına karar verildiğini duyurdu.

İki günlük bedel 24 milyar dolardı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) toplam rezervlerinin 21 Mart ile sona eren bir haftalık dönemde yaklaşık 8 milyar dolar düşüş gösterdiği hesaplandı. 19 Mart’ta İmamoğlu’nun diploması iptal edilmiş ve TCMB kur müdahalesine başlamıştı. Reuters kaynaklarına göre piyasaya müdahale 24 milyar doları bulmuştu. Dün yaşanan hareket ile birlikte müdahale devam etti.

TCMB verilerinden yapılan hesaplamaya göre, 14 Mart haftasında 171.1 milyar dolar olan rezervler, 21 Mart haftasında yaklaşık 163.1 milyar dolara indi.

Rezervler en son 2025 yılı 14 Şubat haftasında 173.2 milyar dolar ile rekor seviyesini gördü.

TCMB, rezerv rakamlarını perşembe günü saat 14.30’da açıklayacak. (Ekonomi Servisi)