İskender Bayhan: Tozkoparan'da dönüşüm değil, yıkım var!

Emek Partisi (EMEP) İstanbul Milletvekili İskender Bayhan, İstanbul'un Güngören ilçesine bağlı Tozkoparan ve M.N. Özmen (Küba) Mahallelerinde yaşanan kentsel dönüşüm sürecine ilişkin olarak, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum'un yanıtlaması istemiyle soru önergesi verdi.

Bayhan, geçtiğimiz haftalarda Tozkoparan Mahallesi’ni ziyaret ederek kentsel dönüşüm alanlarında mahalleliyle birlikte incelemelerde bulunmuş, ardından düzenlenen halk toplantısında yurttaşların taleplerini dinlemişti. Bu ziyaret ve toplantıların ardından, sürecin tüm boyutlarıyla araştırılması amacıyla soru önergesi hazırlayarak TBMM’ye sundu.

1960’lı yıllarda emekçi aileler için inşa edilen sosyal konutların, 2006’dan itibaren rant odaklı dönüşüm projelerinin hedefi haline geldiğini belirten Bayhan, halkın tüm itirazlarına rağmen 2022 yazından itibaren alınan “adrese teslim” kararlarla dönüşüm sürecinin hukuk dışı biçimde hızlandırıldığını vurguladı.

"Tozkoparan neden kentsel dönüşüm için öncelikli bölge ilan edilmiştir?"

İBB ve Kandilli Rasathanesi’nin raporlarına göre Tozkoparan Mahallesi, Güngören’in en sağlam yapı stokuna sahip ikinci mahallesi olarak tespit edilmişken, yapı stoku çok daha zayıf olan mahalleler yerine neden buranın öncelikli olarak yıkıldığını sorgulayan Bayhan, şu soruyu yöneltti:

• İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Kandilli Rasathanesi’nin “Olası Deprem Kayıp Tahminleri” raporuna göre, Tozkoparan Mahallesi, Güngören’in en sağlam yapı stokuna sahip ikinci mahallesi olarak gösterilmektedir. Buna rağmen, zemin yapısı daha riskli ve yapı stoku daha zayıf olan mahalleler dururken neden Tozkoparan kentsel dönüşüm için öncelikli bölge ilan edilmiştir?

"Yargıya siyasi müdahale mi?"

• 2020 öncesinde halk lehine çıkan yargı kararlarının, aynı dava konularında 2022 sonrası tamamen aksi yönde ve “adrese teslim” izlenimi veren kararlarla değiştirilmesi hakkında Bakanlığınızın bir değerlendirmesi var mıdır?

a) Bilirkişi raporları ve savcı mütalaalarının halk lehine olmasına rağmen, mahkeme kararlarının aksi yönde çıkmasının gerekçesi nedir?
b) Yargı kararlarındaki bu değişim sürecine siyasi müdahale olup olmadığı yönünde herhangi bir inceleme başlatılmış mıdır?

İki yıl geçti, molozlar yerinde duruyor

• Yıkım işlemlerinin tamamlanmasının üzerinden iki yılı aşkın süre geçmiş olmasına ve imar planlarının askıya çıkmasına rağmen, neden hâlâ herhangi bir inşaat faaliyeti başlatılmamıştır?

a) Yıkılan konutların sahiplerine ilişkin olarak, hak kaybına uğramadan, yerinde ve sosyal konut temelli bir dönüşüm modeli uygulanmasına yönelik Bakanlığınızın veya ilgili kurumların somut bir çalışması bulunmakta mıdır?
b) Yıkımı gerçekleştirilen 16 hektarlık alandaki konutların eski maliklerine, yeni yapılacak konutlardan öncelikli hak tanınması konusunda bir düzenleme yapılacak mıdır?

Barınma krizi ve kira desteği

Yüzlerce yurttaşın evsiz bırakıldığını ve barınma kriziyle karşı karşıya kalındığını hatırlatan Bayhan, kira desteklerinin yeterliliğini de sorguladı:

• Dönüşüm süreci tamamlanana kadar evlerinden tahliye edilen yurttaşlara yönelik kira desteklerinin miktarı ve süresi nasıl belirlenmektedir? Mevcut ekonomik gidişat ve hayat pahalılığı dikkate alındığında bu destekler yurttaşların barınma ihtiyacını karşılamaya yeterli midir?

Sağlık tehdidi, asbest riski, pazar alanı sorunu

Mevcut pazar alanının çevresinde biriken çöpler ve asbest içerdiği iddia edilen molozlar, özellikle yağışlı havalarda ciddi bir halk sağlığı riski oluşturmaktadır. Bu bağlamda yeni ve sağlıklı bir pazar alanı belirlenmiş midir? Belirlendiyse, ne zaman halkın kullanımına açılacaktır?

• Yıkım alanlarında oluşan molozların, özellikle okul yollarını kapattığı ve asbest maruziyeti riski taşıdığı belirtilmektedir. Bu durum halk sağlığı açısından denetlenmiş midir? Asbest başta olmak üzere çevresel tehditlere karşı bir risk analizi yapılmış mıdır?

a) Mevcut molozların ne zaman, hangi kurum tarafından ve hangi yöntemle kaldırılması planlanmaktadır?

Doğal yaşam da tehdit altında

• Kentsel dönüşüm sürecinde Tozkoparan’daki sokak hayvanlarının yaşam haklarının korunması ve mahallenin doğal-ekolojik yapısının gözetilmesi için Bakanlığınız tarafından herhangi bir çalışma ya da önlem alınmış mıdır? (Haber Merkezi)