CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer: "Sarımsak 'beyaz altın' oldu"

CHP Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, sarımsak fiyatlarındaki fahiş artışı yerinde incelemek için halde esnafla görüştü. Sarımsak fiyatların yükseldiğine dikkat çeken Gürer, "Sarımsak her bölgede yetişiyor ama 2023'te 54 bin ton taze, 142 bin ton kuru sarımsak üretildi. 2024'te ise taze sarımsak 50 bin tona, kuru sarımsak ise 135 bin tona geriledi. Üretim düşünce ithalata yöneldik, 2024'te 4 bin 942 ton, 2025'in ilk iki ayında ise 2 bin 739 ton ithal edildi ama fiyat düşmedi" dedi.

“Üç ayda yüzde 100 artış oldu”

Halde sarımsak fiyatlarını soran Gürer, "Marketlerde semtine ve müşteri grubuna göre sarımsağın kilosu değişiyor. Birinde 300 lira, diğerinde 450 lira! Aralık 2024'de 140 liraydı. Şimdi emekliye bayram ikramiye artışı 1000 lira verildi, üç kilo sarımsak parası!" ifadelerini kullandı.

Hal esnafı ise fiyat artışlarının önlenemez hale geldiğini belirtti. "Sarımsağı tüccardan 200 liraya alıyoruz, işçilik ve nakliye eklenince 230 liraya satıyoruz. Vatandaşa ulaşana kadar üç el değiştiriyor. Aralık ayında biz bunu 100 liraya satıyorduk, şimdi 200 liraya dayandı. Üç ayda yüzde 100 artış oldu!" diye konuştu.

“Ekimin artırılması lazım”

Hal esnafı ithal sarımsağın da ucuz olmadığını vurguladı: "Şu anda ithal sarımsağın fiyatı 180-200 lira arasında. Çözüm ithalat değil, ekim alanlarını artırmak ama girdi maliyetleri çok yüksek! Gübre, ilaç, tohum, nakliye... İşçi yevmiyesi 1000 lira! Bu şartlarda çiftçi nasıl eksin?"

Ömer Fethi Gürer ise emeklilerin sarımsak almasının bile zorlaştığını söyledi: "Sarımsak sağlığa faydalı diyorlar, yaşlılar tüketsin diyorlar. Sarımsak fiyatında artış emekliyi sarımsaktan da uzaklaştırdı."

“Böyle zam görmedim” 

40 yıldır halde çalışan esnaf ise fiyat artışının benzeri olmadığını söyledi: "40 senedir bu işi yapıyorum. Yılbaşından bu yana gelen artış gibi bir artışı daha önce hiç görmedim. Bu kadar olmaz! Bir buçuk, iki ay daha bu fiyatlar böyle gider" diye konuştu.

Gürer, üretimin düşmesinin fiyatlara doğrudan etkisi olduğunu belirterek, "Geçen yıl Tarım ve Orman Bakanı da tarlalarda sarımsak ekmişti ama pek uğurlu gelmemiş ki üretim düştü" dedi.

Gürer, üretimin artması ve girdi maliyetlerinin düşmesi gerektiğini vurguladı: "Eskiden pamuğa beyaz altın derlerdi, şimdi sarımsak beyaz altın oldu" diye konuştu.

“50 bin lira elektrik faturası ödüyorum”

Hal esnafı da işçilik ve nakliye giderlerinin esnafı zorladığını belirtti: "Halde biz alıyoruz, buna işçilik yaptırıyoruz. Yüzde 10-15 fire oluyor, ayrıca işçilik maliyeti var. Şu an bir işçinin yevmiyesi 1000 lira, bir işçinin yapabileceği mal en fazla 70 kilo. Biz her ay 1500 lira veriyoruz, yaklaşık 6 ay kalıyor. Bunun toplam maliyeti 10 bin lirayı buluyor. Ayrıca soğuk hava deposu masrafı, nakliye gideri var.

Geçen sene Mersin'den, Antep'ten 15 liraya gelen araba şimdi 30 liraya geliyor. Sarımsağın meşakkati çoktur; beklediğinde çillenme yapar, saklaması zahmetli ve külfetlidir, çok çabuk bozulur. Bu yüzden mecburen soğuk hava deposuna koyuyoruz. Benim dükkanımın aylık elektrik faturası 50 bin lira geliyor. Bu depoyu kullanıyorum, 50 bin lira elektrik faturası ödüyorum. Kâr marjımız daha öncesine göre çok düştü. Bize kiloda 7-8 lira kaldı mı, büyük para. İşi sürdürmek ve devam ettirebilmek için bu şartlara dayanmak zorundayız" dedi.

CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, sarımsakta da kendi kendine yeterliliğimiz olmadığı için ithalat yapıldığını belirterek, "Yurt dışından başta Çin olmak üzere sarımsak ithal geliyor. Bu üründe ülkemizde yetişen ürünle neredeyse aynı fiyata satılıyor. Sarımsağın kilosunu 69 TL'den ithal ediliyor. Birden çok el değiştiriyor. Başta nakliye ve ambalaj girdileri ekleniyor, sonuçta fiyat halde dahi 200 liranın üzerine çıkıyor. İlk ithal alış fiyatı bilinmese de ithal fiyatını TÜİK 69 TL olarak gösterdiğine göre ithalattan birileri kazansa da vatandaş yine pahalı ürünle baş başa kalıyor. İthalatta amaç piyasayı dengelemek olsa da ithalatta birilerine kazanç kapısına dönmüş bulunuyor" dedi. (Haber Merkezi)