Hak örgütlerinden YÖK ve AÖF’e çağrı: Mahpuslara ders materyalleri ücretsiz ve basılı olarak sağlanmalıdır

İstanbul – İnsan hakları ve hukuk örgütleri ile meslek odaları YÖK ve AÖF’e çağrı yaparak hapishanelerde öğrenimini sürdüren ve açıköğretim fakültesine kayıtlı olan mahpusların ders materyallerinin kayıt ile birlikte kendilerine basılı ve ücretsiz olarak temin edilmesini talep etti.

“Kimse eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılamaz”

Hapishanede olmanın mahpusların yalnızca kişi özgürlüğü ve güvenliği haklarını kısıtladığını, temel insan haklarını korumaya devam ettiği vurgulanan açıklamada;. ”Bunlara getirilecek kısıtlamaların esas olarak ölçülü, demokratik, meşru amaç doğrultusunda olması gerekmektedir. Aksi bir durum hapis cezasının kişiye çektirdiği acıyı daha da ağırlaştıracak, ikincil bir cezalandırılma alanı yaratacaktır. Eğitim hakkı da bu durumdan bağımsız değildir. Anayasa’nın 42. Maddesinde kimsenin eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılamayacağı belirtilmiştir. Herkesin öğrenim sürecinde imkan ve fırsat eşitliğine sahip olması gerekliliğinin bir sonucu olarak mahpusların da alacakları eğitimin, dış dünyada aynı yaş gruplarına sağlanan eğitimle aynı olması ve öğrenme fırsatlarının mümkün olduğunca geniş olması gerekmektedir. Hapishane sistemini yönetenler tarafından mahpusların eğitimin tüm yönlerine katılmalarının teşvik edilmesi gerekmektedir. Bunu sağlayacak materyale erişim, mali kaynaklar, gerekli personelin hazır bulundurulması gibi imkanlar oluşturulmalıdır” denildi.

“Mahpuslar ders materyaline erişimde çeşitli engellerle karşılaşıyor”

Mevcut durumda, hapishanelerde öğrenimini sürdürmeye çalışan Açıköğretim Fakültesine kayıtlı mahpusların, ders materyaline erişimde çeşitli engellerle karşılaştığının altı çizilen açıklamada şöyle denildi; “Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi, 2018 yılına kadar kendi bünyesinde kayıtlı öğrencilere ders materyallerini ücretsiz ve basılı olarak göndermiştir. 2018 yılı itibariyle getirilen yeni düzenlemelerle bu uygulama kaldırılmış, ekampüs uygulamasına geçilerek ders materyalleri 2018-2019 eğitim yılı itibariyle dijital ortama taşınmıştır.[3] Bu tarihten sonra ders materyallerine erişmek için öğrencilerin dijital platformları takip etmesi, dijital platformda bulunan materyallerin çıktısını alması yahut [email protected]  adresinden basılı materyalleri ücreti mukabilinde satın alması gerekmektedir.

Atatürk Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi öğrencilerinin ise ders materyallerine basılı şekilde erişebilmek için https://kitapsatis.ataaof.edu.tr/ adresinden ücreti mukabilinde kitap satın alması gerekmektedir.”

“Maddi imkansızlıklar, iletişimsel kısıtlılıklar, ders materyallerine erişimi engelliyor”

Mahpusların iletişim imkanlarının kısıtlı olduğu, dış dünya ile iletişimlerini avukat görüşleri, ziyaretçi görüşleri, telefon görüşleri, mektuplaşmalar aracılığıyla sağlamaya çalıştığına dikkat çekilen açıklamada; “Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesine kayıtlı mahpuslar ile 2018 yılı itibariyle Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesine kayıtlı olan mahpuslar, hapishanelerde çevrimiçi internete ve bilgisayara erişimin çoğunlukla mümkün olmaması sebebiyle ders materyallerine aileleri yahut yakınları aracılığıyla erişmeye çalışmaktadır. Materyallerin aileler tarafından çıktı alınıp kurumlara gönderilmesi süreci materyallere geç ulaşmaya ve maddi zorluklara sebep olmaktadır. Ailesi veya yakınları aracılığıyla materyallere ulaşma imkanı olmayan mahpuslar, hapishanelerin eğitim birimleri aracılığıyla hapishanelerde bulunan yazıcılardan belli bir ücret karşılığında çıktı almaktadır. Hapishanede birden fazla öğrenci bulunması halinde hapishane memurları için oluşacak yoğunluk bazı hapishanelerde materyale erişimi engellemektedir. Maddi imkanı olmayan mahpuslar çıktı alamamakta, internet sitesinde satışı olan materyallere erişememektedir. Sonuç olarak maddi imkansızlıklar, iletişimsel kısıtlılıklar, hapishanedeki donanım eksiklikleri materyale erişimi engelleyebilmektedir” denildi.

Açık Yükseköğretim Yönetmeliği’nin 8. Maddesinde açıköğretimde imkanlar ölçüsünde basılı eğitim araçlarından yararlanılacağının belirtildiği hatırlatılan açıklamada, “Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi dönem ders kayıt kılavuzlarında kayıt aşamasında yapılması gereken ödeme kalemlerinden biri materyal ücreti olarak belirtilmiştir. Buna göre “Kayıt yaptıracak aday, çevrimiçi başvuru işlemini tamamladıktan sonra ilgili Cumhurbaşkanı Kararı gereğince sınav hizmetleri, materyal ve diğer hizmetler karşılığı olan ve Anadolu Üniversitesince belirlenen Dönem Öğretim Materyal Ücreti tutarını ödeyecektir.”[6] Yani materyal ücretleri kayıt ücretinin içinde yer almaktadır. Atatürk Üniversitesi Öğrenci Bilgi Sistemi ders kayıt kılavuzunda benzeri şekilde fakülteye kayıt yaptıran öğrencilerin ders kayıtlarının materyal ücretleri yatırıldıktan sonra yapıldığı belirtilmiştir” ifadelerine yer verildi. 

YÖK ve AÖF yetkililerine çağrı: Ücretsiz sağlayın

Hapishanelerde öğrenimini sürdürmekte olan kaç mahpus olduğu, bunların kaçının Açık Öğretim Fakültesi öğrencisi olduğuna ilişkin Ceza Tevkifevleri Genel Müdürlüğü tarafından kamuoyuna bilgi verilmediği belirtilen açıklamada şöyle denildi; “Yukarıda açıkladığımız sebeplerle bizler aşağıda ismi yazılı olan insan hakları ve hukuk örgütleri, meslek odaları olarak; Yüksek Öğretim Kurulu’nu ve Anadolu Üniversitesi Ve Atatürk Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi yetkililerini, hapishanelerde öğrenimini sürdüren ve açıköğretim fakültesine kayıtlı olan mahpusların ders materyallerinin kayıt ile birlikte kendilerine basılı ve ücretsiz olarak temin edilmesi noktasında üzerlerine düşen sorumluluğu yerine getirmeye davet ediyoruz.”

İmza verin kurumlar

• Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği (CİSST)
• Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim-Sen)
• Eskişehir Okulu
• Hak İnisiyatifi
• İnsan Hakları Derneği (İHD)
• Özgürlük için Hukukçular Derneği (ÖHD)
• Toplum ve Hukuk Araştırmaları Vakfı (TOHAV)
• Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV)
• Urfa Barosu
• ÜniKuir Derneği
• Van Barosu
• Yaşam Bellek Özgürlük Derneği
• Görülmüştür Kolektifi
• Ev-eksenli Çalışanlar Sendikası
• Pembe Hayat LGBTİ+ Dayanışma Derneği
• Kaos GL
• Sosyal Politika, Cinsiyet Kimliği ve Cinsel Yönelim Çalışmaları Derneği
• Özgürlüğünden Yoksun Gençlerle Dayanışma Derneği
• Eşit Haklar için İzleme Derneği
• Romani Godi – Roman Hafıza Çalışmaları Derneği
• Tutsaklarla Dayanışma İnisiyatifi
• Lambdaistanbul LGBTİ+ Dayanışma Derneği (Haber Merkezi)