İşçiyi yok paraya ıskartaya çıkartan şirket: TPI Kompozit

İzmir’de kurulu Amerikalı şirket Türkerler Kompozit Kanat Sanayi A.Ş. (TPI) ile Petrol-İş Sendikasının yürüttüğü toplu iş sözleşmesi (TİS) görüşmeleri, ücretler ve sosyal haklara ilişkin maddelerde anlaşılamaması üzerine arabuluculuğa taşındı. Ortalama 33 bin TL maaş alan işçiler yüzde 120 ücret zammı isterken TPI’ın yüzde 30 teklifi işçiler arasında tepkiye yol açarken, fabrika yönetiminin işten çıkarma hamlelerine karşı da işçiler, arabuluculuk sürecinde mücadele etme kararı aldı.

EMEP milletvekilleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’a yazılı soru önergesi verdi. 

“İşçileri sağlıklarından ettikten sonra işten atıyorlar” 

EMEP milletvekilleri, rüzgar gülü kanadı üretimi yapan TPI’da çalışan işçilerin işçi sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınmaması nedeniyle üretim sürecinde işçilerin ağır kimyasallara maruz kalarak astım ve ağır iş yükü altında fıtık hastalığına yakalandıklarını aktardı. Önergede “TPI işçileri üretim sürecinde her gün sağlığını kaybetmektedir. Burada 5 yıl çalışan bir işçi daha sonra başka bir yerde iş bulamayacak boyutta zarara uğramaktadır. Sağlığını bozdukları işçileri 5 yıldan fazla çalıştırmayan TPI’da işçilerin yarısı astım, bel fıtığı ve cilt hastasıdır. Bakanlığınız TPI’da işçi sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin alınması için bir denetim yapmış mıdır? Denetim yapıldı ise gereği neden yerine getirilmemektedir?​” şeklinde soruldu. 

“Iklim kanunuyla korunan sermayeye örnek: TPI”

Konuya ilişkin sosyal medya hesaplarında görüntülü açıklama yayınlayan EMEP Gaziantep Milletvekili Sevda Karaca İklim Kanunu’nun konuşulduğu bugünlerde “yeşil dönüşüm, yenilenebilir enerji, iklim krizinin çözülmesi, doğa ve insan sağlığının korunması, temiz nefes” gibi ifadelerin ardında işçinin canına kast edildiğini belirterek TPI fabrikasının buna en iyi örnek olduğunu ifade etti. TPI Kompozit’in Menemen ve Çiğli’de 3000 işçinin çalıştığı iki işletmesi olduğunu aktaran Karaca, “Şirketin 7 ülkede 9 rüzgâr türbin kanadı, iki otomotiv üretimi yapan fabrikası ve beş Ar-Ge ofisi bulunan, 2024 yılında 1,3 milyar dolar net satış yapan, rüzgar gülü kanadında dünya piyasasının yüzde 27’sini elinde tutan Amerikalı şirket, işçilere nasıl çalışma ve yaşam koşulları reva görüyor? Bu işletmelerde işçiler tozlu ortamda, sprey, cam elyaf aklınıza gelebilecek her türlü kimyasal kullanıyor ve onu soluyorlar. Ağır kimyasallar yüzünden astım ve KOAH hastası çoğu. Ağır iş yükü yüzünden fıtık olmayan işçi neredeyse yok. Cilt hastalıkları arşa varmış durumda. Burada 5 yıl çalışan bir işçi daha sonra başka bir yerde iş bulamayacak denli sağlık sorunu yaşıyor. Nefes alamıyorlar. İşçiler adeta kıyıma uğratılıyor. ‘Nasılsa dışarda köle çok’ diye düşünüyor Amerikalı şirket. Sağlığını kaybeden, üç kuruş paraya çalışmayı reddeden işçileri toplu halde işten atıp yerine henüz sağlıklarını mahvetmedikleri işçileri almayı kendine hak görüyor” dedi. 

“Greve hazırlanan işçilerin yanindayız”

İşçilerin ücretlerinin düşüklüğü ve TİS sürecine vurgu yapan Karaca “Bir yandan işçiler sefalet ücretlerine mahkum edilmemek için TİS’e hazırlanırken, Amerikalı şirket sürekli işten çıkarma tehditleriyle işçilere göz dağı veriyor. 2024 Aralık ayında 700 işçi işten çıkarılmıştı. Toplu iş sözleşmesi görüşmelerinin yaptığı bu dönemde de şirketin haziran ayında 800 işçiyi daha işten çıkarmaya hazırladığını aktardı işçiler bize. Fabrika içinde toplantılar düzenleyen, temsilciler ve şube yöneticileriyle görüşerek kararlılıklarını ortaya koyan işçiler, görüşmelerden taleplerini karşılayacak bir sonuç çıkmazsa, 1 Mayıs itibariyle ortaya çıkacak grev haklarını kullanmak için hazırlıkların şimdiden başlamasını tartışıyor” dedi. 

TPI Kompozit işçilerinin yanında olduklarını belirten Karaca, işçilere seslenerek “2022 6 Temmuz’unda düşük ücret, düşük zam dayatmasına karşı verdiğiniz fiili mücadele size kazandırmıştı. Sizin kazanımınız İzmir’in dört bir yanındaki fabrikalarda işçilere güven vermiş, mücadeleyi büyütmüştü. Şimdi krizin faturasını işçinin sırtına yıkmaya çalışan bu Amerikan şirketine, onların sırtını sıvazlayanlara karşı ‘faturayı biz ödemeyeceğiz’ deme zamanı. Siz kazanırsanız, gözü sizde olan başta petrokimya işçileri olmak üzere tüm İzmirli işçiler de cesaretlenecek ve kazanacak.” dedi. 

“Işçi kıyımının engellenmesi için ne yapacaksınız?​” 

EMEP Milletvekilleri Bakan Işıkhan’a şu soruları sordu:

1. TPI fabrikasında yürütülen toplu iş sözleşmesi süreci Bakanlığınızca izlenmekte midir? Arabuluculuk sürecinde işçilerin haklarının korunmasına yönelik herhangi bir inceleme veya girişiminiz olmuş mudur?
2. Bakanlığınız, TPI’ın “%30 son teklifimizdir” şeklindeki yaklaşımının pazarlık sürecini tıkaması ve grev hakkının gündeme gelmesine neden olması karşısında nasıl bir tutum alacaktır?
3. Grev kararı alınması durumunda işçilerin anayasal haklarının güvence altına alınması için Bakanlığınızın bir planlaması bulunmakta mıdır?
4. TİS süreci devam ederken işçilere yönelik tehdit, gözdağı ve işten çıkarma konuşmaları hakkında Bakanlığınız herhangi bir denetim başlatmış mıdır?
5. TPI fabrikasında Haziran ayında yaklaşık 800 kişinin işten çıkarılacağı yönündeki iddialar doğru mudur? Bu kapsamda işçi kıyımının engellenmesi ve iş güvencesinin sağlanması adına Bakanlığınız ne gibi önlemler alacaktır?
6. TPI’ın “zarar ediyoruz “gerekçesiyle düşük zam teklif etmesine rağmen geçmiş dönem kâr oranları ve aldıkları teşvikler, yararlandıkları muafiyetler hakkında Bakanlığınızın kamuoyuna açıklayacağı bir değerlendirmesi olacak mıdır?
7. Evrensel Gazetesi başta olmak üzere çeşitli yayın organlarında çıkan haberlerde, TPI işçilerinin örgütlenme, toplu sözleşme ve grev hakkının tehdit altında olduğu yönündeki habereler dikkate alınarak bu fabrikada herhangi bir teftiş veya soruşturma başlatılmış mıdır?
8. TPI işçileri üretim sürecinde her gün sağlığını kaybetmektedir. Burada 5 yıl çalışan bir işçi daha sonra başka bir yerde iş bulamayacak boyutta zarara uğramaktadır. Sağlığını bozdukları işçileri 5 yıldan fazla çalıştırmayan TPI’ da işçilerin yarısı astım, bel fıtığı ve cilt hastasıdır. Bakanlığınız TPI’da işçi sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin alınması için bir denetim yapmış mıdır? Denetim yapıldı ise gereği neden yerine getirilmemektedir?
9. Amerikalı şirket TPI’ın yararlandığı muafiyetler ve aldığı teşviklerin tutarı yıllar itibarıyla nedir? TPI vergi ödemekte midir? SGK ödemeleri konusunda yükümlülüklerini yerine getiriyor mu?

(Evrensel)