EMO İzmir Şube Başkanı Gülhan Gürler: Faturalardaki devlet desteği yurttaşa değil şirketlere

Ramis Sağlam
[email protected]

İzmir — Elektrik faturaları fahiş fiyat uygulaması vatandaşların tepkisini çekmeye devam ediyor. Fahiş zamlar, artan vergiler, yüksek enflasyon oranları elektrik faturalarına yansırken, 1 Şubat itibarıyla elektrik faturalarının katlanmasına neden oldu.

Gediz AŞ tarafından bir vatandaşa gönderilen mart ayı elektrik faturasında “Değerli müşterimiz aboneliğinizin 14.04.2025 son ödeme tarihli ilgili dönem tüketim bedeli 997.33 TL olup, 547.33 TL’lik devlet desteği sonrasında ödenmesi gereken fatura tutarı 450.00 TL’dir” yer alan ‘devlet desteği’ ibaresini TMMOB’ye bağlı Elektrik Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Gülhan Gürler’e sorduk.

"Vatandaşlar fahiş faturalarla karşılaşıyorlar"

Dağıtım şirketleri ve tedarik şirketlerinin ikiz kardeş gibi olduğunu söyleyen Gürler, “Konutlara yönelik temel olarak üç farklı tarife uygulanıyor. Günlük 8 kWh’in altında tüketimi olan abonelere daha düşük bir enerji bedeli uygulanırken, bu limitin üstünde kalan abonelere daha yüksek bir enerji bedeli uygulanmaktadır. Geçtiğimiz yıl toplamda 5 bin kwh’ın üstünde tüketimi olan abonelere son kaynak tedarik tarifesi uygulanıyor. Bu tarifede ise enerji borsasında oluşan piyasa takas fiyatı (PTF) ve yenilenebilir enerji kaynaklarını destekleme mekanizması (YEKDEM) bedelleri temel alınarak değişken ve yüksek bir enerji bedeli uygulanıyor. Spot piyasada oluşan spekülatif maliyetlerin doğrudan yansıtıldığı bu aboneler, fahiş faturalarla karşılaşmaktadır” dedi.

"Devlet tarafından ucuza sağlandığı propaganda ediliyor"

Yıllık tüketimi 5 bin kWh’ın altında kalan tüm meskenlere devlet desteği sağlandığı yanılgısı oluşturulduğuna dikkat çeken Gürler, elektrik perakende şirketlerinin gönderdiği bu kısa mesajlarla, sürekli olarak zamlanmasına rağmen enerjinin devlet tarafından ucuza sağlandığına dair bir propaganda yapıldığına vurgu yaptı. EPDK’nin 9 Kasım 2023 tarihli kararına göre, kamu elektrik üretim şirketi olan EÜAŞ, kasım 2023’ten bu yana görevli tedarik şirketlerine yapılan satışlarda aktif elektrik enerji bedelini kWh başına 48.2187 kuruş olarak uyguluyor. Ağustos 2023’te 110 kuruş olan bu rakamın, kasım 2023’te yüzde 56’yı aşacak şekilde indirildiğinin altını çizen Gürler, “Yüksek enflasyona rağmen ülkedeki hiçbir metada örneğine rastlanmayacak şekilde bugüne kadar da artış yapılmamıştır. Yurttaşlardan alınan vergilerle finanse edilen kamu şirketinden 48.2187 kuruştan enerji alan görevli tedarik şirketi, bu enerjiyi son kaynak tedariki kapsamındaki yüksek tüketimli abonelere fahiş rakamlarla satma olanağı elde etmektedir” bilgisini paylaştı.

"Devlet desteği sağlanmamaktadır"

Tarife yapısı ve Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) üzerinden ucuz enerji sağlanması nedeniyle vatandaşa değil, bu şirketlere devlet desteği sağlandığının altını çizen Gürler, sözlerini şöyle sürdürdü: “Tedarikçisini seçme hakkının bile kağıt üzerinde kaldığı bu sözde serbest piyasanın yurttaşlara maliyeti artık sürdürülemez bir noktaya gelmiştir. Görevli tedarik şirketlerine mahkum edilmek bir yana, bu şirketlere düzenli olarak kamu kaynaklarının aktarılmasının zorunluluk haline gelmesi kabul edilemez. Enerji maliyetlerinin enflasyon üzerindeki etkisini sınırlamak için kamunun bir an önce doğrudan yatırım yapması ve elektrik dağıtım hizmetlerini de maliyetine sunması gerekir.”

Son kaynak tedariki kapsamındaki fahiş rakamlarla yurttaşlara satılan enerji, kamunun elektrik üretim şirketi olan EÜAŞ’tan ucuza temin edilmektedir. Resmi Gazete’de 22 Mart 2025 tarihinde yayımlanan Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun (EPDK) 13400 sayılı kararına göre, görevli tedarik şirketleri, son kaynak tedariki kapsamındaki tüketiciler için temin edecekleri elektrik enerjisinin yüzde 50’sinden az olmayacak miktarını EÜAŞ’tan temin edeceklerdir. Karara göre, görevli tedarik şirketleri 31 Aralık 2029 tarihine kadar takvim yılı bazında enerjilerinin en az yüzde 50’sini EÜAŞ’tan alabileceklerdir.