Beko’da ‘formaliteden’ delege seçimleri

Yıldız Karakaçkın
[email protected]

Türk Metal Ankara Şube 3. Olağan Genel Kurulu öncesi fabrikalarda delege seçimleri yapıldı. Seçimlerin yapıldığı Sincan OSB’deki Beko fabrikasında çalışan işçiler, oy kullanım oranının oldukça yüksek olduğunu söylüyor. Bu süreç fabrikada, sendikanın işlevini de tartıştırdı. Birçok işçi tanıdıklarına oy verdiklerini söylerken delegelerin görevleri ve sorumluluğu konusunda ise bilgi sahibi olan neredeyse yok. Sendikanın oteline gitmeyi garantilemenin ötesinde bir getirisi olacağını düşünen işçi sayısı çok az.

Bir işçi, “Dört senedir Beko’da ilk defa delege seçimleri görüyorum. Yanımda benden uzun çalışan arkadaşıma sordum, onun da böyle bir seçimden ne işe yaradığından haberi yoktu. Ama bunlar gelip geçiyor, bir etkisi olduğunu düşünmüyorum. Formalite icabı oy kullandık biz de tanıdıklara. Sendikanın durumuna gelince, eskiden hakkımızı daha sağlam savunurdu. Şimdi işten çıkarma konusunda işçiler daha savunmasız, sendika geçmişe kıyasla patronla daha birlikte hareket ediyor yine de bazı durumlarda işçi ile hareket ediyorlar” diyor. Fabrikadaki ortak görüş de bu yönde şekilleniyor.

Öte yandan katılımın yoğun olması hâlâ işçilerin değişime veya söz söylemeye ikna olduklarını da gösteriyor. Ancak uzun yıllardır sendikacıların patron yanlısı tutumları, güveni oldukça zedelemiş durumda. Güvenin yeniden kazanılıp kazanılmayacağı bilinmez ancak işçilerin ‘umursamaz’ tutumlarının en çok yine işçiyi etkiler pozisyonda olacağını da belirtmek gerekiyor.

Delege seçimlerinin ‘formaliteden’ çıkması, işçilerin her türlü alanı kürsüleri olarak kullanma ısrarlarına bağlı. Formalite seçimler, dar listeler ile işçinin söz karar yetkisinin kısıtlanmaya çalışıldığı bir gerçek. Ancak bu tablo, işçilerin her türlü olanakla üretimin en küçük biriminden başlayarak kendi temsilcilerini seçmesi, fabrikada alınacak her kararda sözlerini öyle ya da böyle söylemeleri ile değişebilir. Böyle gelmiş böyle gider tavrının işçiden çok daha fazla hak götüreceği aşikar.

Bugün sendikacıların attığı her adım önümüzdeki TİS’e de bir hazırlık. Sözleşme sürecini olabildiğince kılçıksız geçirebilmek için delege seçimlerini de buna uygun hale getirmeye çalışıyorlar. Öyle ki birçok yerde yangından mal kaçırır gibi yapılan seçimlere, delegelerin usulsüz iptaline şahitlik ediyoruz. Bugünden başlayarak işçilerin talepleri doğrultusunda ilmek ilmek örülen sözleşmeyi yine ancak bugünden ilmek ilmek işlenen bir mücadele getirebilir. Bugün işçinin kulağının arkasına attığı her tutum, sözleşme döneminde de elini kolunu bağlayacak gibi görünüyor.