Koza'ya istediği ÇED'i verdiler | Suyu değil altını tercih ettiler

Özer Akdemir
[email protected]

Çanakkale’nin tek içme suyu kaynağı olan Atikhisar Barajı’nın koruma havzasında Koza Altın İşletmeleri (Türk Altın İşletmeleri) tarafından açılmak istenen altın madeni ile ilgili bugün Ankara’da İnceleme Değerlendirme Komisyonu (İDK) toplantısı yapıldı. Şirketin daha önce iki kez reddedilen ÇED dosyasını revize ederek yaptığı yeni başvuru bugün Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (ÇŞİB)’nda yapılan toplantıda karara bağlandı. 

İDK toplantısında Koza'nın istediği ÇED raporu oy çokluğuyla kabul edildi. Nihai ÇED askıya çıkacak. Çanakkale Belediye Başkanı Muharrem Erkek karara tepki göstererek toplantıyı terk etti. Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği Başkanı Süheyla Doğan, "Suyumuzu korumak için elimizden geleni yapacağız. Mücadeleyi bırakmayacağız" dedi.

Çanakkale Belediye Başkanı da toplantıya katılacak

Çanakakle’nin içme suyu kadar Kaz Dağı’ndaki ekolojik tahribata da yol açacak maden projesi için Çanakkale Belediye Başkanı Muharrem Erkek de toplantıya katılacağını duyurmuştu. Çanakkale’den ayrıca çevre ve meslek örgüt temsilcilerinin de toplantıya katıldı. 

“Alamos’u nasıl kovduysak, Koza’yı da aynı şekilde kovacağız”

Kazdağları Ekoloji Platformu, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ÇED İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü’nde İnceleme Değerlendirme Komisyonu (İDK) Toplantısı öncesinde bakanlık önünde  açıklama yaptı. Platformun açıklamasında, toplantıya katılıp, projeye ilişkin itirazlarını dile getireceklerini belirtilerek, şu görüşlere yer verildi: “Kazdağları’nın yüzde 79’u maden ruhsatları ile kaplıdır. Daha Cengiz Holding’in Halilağa Bakır Madeni ve TÜMAD’IN Lapseki Altın Madeni’ne karşı verdiğimiz yoğun mücadele devam ederken, Koza’nın yeniden ortaya çıkması Çanakkale Halkımızın sabır sınırlarını zorlamaktadır. 2019’da Atikhisar Barajı’nın hemen yakınında Altın Madeni açmak isteyen Alamosgold’a karşı Çanakkaleliler ve tüm ülke olarak verdiğimiz mücadele hafızalarımızda taptaze duruyor. Alamos’u nasıl kovduysak, Koza’yı da aynı şekilde kovacağız.

“Havamıza, suyumuza toprağımıza sahip çıkacağız''

Altın madenciliğinin yol açtığı ekolojik yıkımları Çanakkale halkı çok iyi biliyor. TÜMAD’ın, Alamos’un, Cengiz’in yüzbinlerce ağacımızı gözümüzün önünde katletmesi sonucunda orman ekosistemlerimiz yok edildi. Lapseki’de cehennem çukurları açıldı. Çan’ın Kocabaş Çayı Cengiz’e tahsis edildi. Hacıbekirler Göletleri Cengiz’in emrine tahsis edilmek üzere projelendirildi. Su toplama alanları, köylülerin içme suyu kaynakları yok edildi. Su toplayan dereler proje alanları içerisinde kaldı. Köylülerimizin geçim kaynağı olan tarlalarına kamulaştırma kararları ile cebren el konuldu. Meralar, Valilik kararları ile şirketlere verildi.

Tüm Çanakkaleliler ve Eskişehirliler olarak havamıza, suyumuza toprağımıza sahip çıkacağız. Tüm altın madencilerini dağlarımızdan, ovalarımızdan çıkaracağız. Ankaralıları da mücadelemize destek olmaya davet ediyoruz.''

Su Zirvesi’nde Doğan’a yönelik müdahaleye suç duyurusu

Öte yandan 10 Nisan 2025 tarihinde Çanakkale Kolin Otel'de yapılan Zirve 17 Su Zirvesinde konuşması zor kullanılarak engellenen Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği Başkanı Süheyla Doğan’a yapılan müdahale ile ilgili suç duyurusunda bulunuldu. Doğan’ın avukatları  Çanakkale Valiliği, Çanakkale Belediyesi, ÇOMÜ, DSİ, Çanakkale İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Çanakkale Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü, ÇASİAD, ve Çanakkale Teknopark’ın işbirliğinde yapılan zirvenin sponsor listesine son anda eklenen maden şirketlerine karşı söz hakkı verilmeyen Doğan, bunu protesto için çıktığı kürsüden indirilerek yaka paça dışarı atılmıştı. Doğan’ın avukatları tarafından Cumhuriyet Savcılığına yapılan suç duyurusunda Doğan’a yapılan müdahalenin Anayasa ve uluslararası insan hakları sözleşmeleri ile korunan ifade özgürlüğüne ve demokratik protesto hakkının ihlal edildiğini dile getirdiler.

Koza’nın aynı yer için iki başvurusu iptal edilmişti

Çanakkale’nin merkez ilçesine bağlı Serçiler ve Terziler köyleri mevkiinde işletmek istenen “Altın- Gümüş Madeni Açık Ocak İşletmesi Projesi” Çanakkale il  merkezinin kuş  uçuşu olarak  yaklaşık  17  km güneydoğusunda yer alıyor. Proje sahasıTerziler  köyü  merkezinin  1,3  km  güneydoğusunda  ve  Serçiler  köyü  merkezinin  2,6  km güneybatısında yer alıyor. Adı geçtiğimiz aylarda Cumhurbaşkanı tarafından Türk Altın İşletmeleri olarak değiştirilen Koza Altın’a bu bölgede önceki yıllarda verilen ÇED Olumlu kararları  “ruhsat  sahasının  Atikhisar  Barajı koruma  ve  Su  Toplama  Alanı  içinde  yer  aldığı gerekçesi ile iptal edilmişti. Bu mahkeme kararlarını Danıştay’da temyiz eden şirketin itirazı Danıştay 6. Dairesince reddedilerek kesinleşmişti.

Şirket eski ÇED’i yenileyip yeniden başvurdu

Şirket 2020 yılı Kasım ayında ruhsat alanını ikiye bölerek yeni bir ÇED Raporu hazırlamış ve ÇŞİB’na sunmuştu. Şirket bu yeni ÇED’de mahkemece iptal edilen ÇED alanları dışında faaliyet yapılacağı ileri sürmüş, çıkarılacak cevherin 2.700.000 ton olan kısmının Koza tarafından Eskişehir ili, Sivrihisar ilçesi, Kaymaz yakınlarındaki

“Siyanür ve kimyasal kullanmayacağız” taahhüdü

Kaymaz  Altın  ve  Gümüş  Madeni  İşletmesinde, 521.711 tonluk kısmının ise şirketin Bergama Ovacık’taki maden işletmesine nakledilerek siyanürle ayrıştırmaya tabii tutulacağını dile getirmişti. Şirket, bölgede sadece cevherin işlenmesi amacıyla kırma, eleme, öğütme sistemi gibi fiziksel işlemlerinin yapılacağı, siyanür ya da herhangi başka bir kimyasal kullanılmayacağı taahhüt ediyor.

Maden işletmeleri içme suyu barajının koruma havzasında

ÇED Raporuna göre proje ünitelerinden sadece açık ocak alanı Atikhisar Barajının orta mesafeli koruma alanı sınırları içerisinde kalmakta.  Diğer proje  ünitelerinden ÇED  alanının  87,54  hektar  büyüklüğünde  bir  kısmı da  uzun  mesafeli  koruma  alanı sınırları içerisinde yer almıyor. Rapora göre ÇED Alanı-1 ve ÇED Alanı-2 Atikhisar Barajı’nın güneydoğusunda kalıyor ve baraj gölüne en yakın noktadan kuş uçuşu  mesafe 1,4  km uzaklıkta bulunuyor.