Çorum'da zirai don etkisi: Önlem alınmazsa üretici de tüketici de etkilenecek

Çorum- Türkiye genelinde 11 Nisan'da etkili olan ve Çorum'u da olumsuz etkileyen zirai don, birçok üründe ciddi kayıplara yol açtı. İskilip yolu üzerindeki üreticiler de yetkililerden hasar tespitlerini bir an önce tamamlamalarını ve zararlarının karşılanmasını beklediklerini anlattı.

10 dönümlük alanda kiraz üretimi yapan Hüseyin Kılıçarslan'a ait kiraz bahçesi de yaşanan don nedeniyle büyük hasar gördü. Ağaçlarının tamamının don nedeniyle yandığını belirten Kılıçarslan, "Şu anda tarımın bir zinciri koptu. Devlet önlem almazsa bu afetten üreticiler gibi tüketiciler de olumsuz etkilenecek" dedi. 20 yıldır kiraz üretimi yaptığını ve böylesi bir afetle hiç karşılaşmadığını kaydeden Kılıçarslan, "Adeta deprem gibi bir afet yaşadık" diyerek, zirai donun yaşandığı gece sabah kadar saman balyası yaktıklarını ve sis aleti çalıştırdıklarını ancak ürünlerini dondan kurtaramadıklarını söyledi.  

Ürün kaybı yüzde 100

Geçtiğimiz yıl 25 ton kiraz üretiminin olduğu bahçesinde bu yıl tüm ağaçların don nedeniyle yandığını ve ürün kaybının yüzde 100 olduğunu bildiren Kılıçarslan, yetkililerden hasar tespitlerini bir an önce tamamlamalarını ve zarar gören çiftinin zararının karşılanmasını beklediklerini dile getirdi. Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri borçlarının faizsiz olarak en az bir yıl süreyle ertelemesi gerektiğini ifade eden Kılıçarslan, sübvansiyon kredilerinin ise çoğaltılmasının önemli olduğunu bildirdi.

Yaşanan afet nedeniyle üreticinin de tüketicinin de büyük sıkıntılarla karşılaşacağını söyleyen Kılıçarslan, "Üretici hasadın bitmesini bekliyordu. Hasat bittikten sonra elde edeceği gelirle borçlarını kapatacaktı, düğün yapacaksa düğününü yapacaktı, getirdiği tarım işçisinin maaşını ödeyecekti. Şimdi hiçbirini yapamaz hale geldi" dedi.

"Tüketici meyveyi daha pahalı yiyecek"

Tarımsal üretimin bir zincir gibi olduğunu ve zincirdeki halkanın don afetiyle birlikte koptuğunu anlatan Kılıçarslan, "Tüketici meyveyi çok pahalı yiyecek" şeklinde konuştu. Zirai donun meyvelerin yüzde 100'ünü kuruttuğunu, bununla birlikte buğday, arpa ve şeker pancarını da olumsuz bir şekilde etkilediğini kaydeden Kılıçarslan, gerek çiftçi destek ödemelerinin, gerekse de TARSİM'in çiftçinin derdine derman olamayacağını belirterek, yetkililerden daha ciddi adım atmalarını beklediklerini söyledi. 

İskilip yolu üzerindeki tarım arazilerinde meyve ve fide üretimi yapan İrfan Kazan, 30'ar adet ceviz ve kiraz ağacı ile 20 bine yakın fidesinin don nedeniyle yandığını kaydetti. Kazan, "Seramızdaki ürünler bire kapkara oldu. Hepsi dondu. Destekleme olsa bize zararımız karşılanmaz" dedi.

"Destek olunmazsa açlıkla karşı karşıya kalacağız"

Tüm Üretici Köylü Sendikası (Tüm Köy Sen) Kurucu Üyesi Muharrem Özünel, "Burada devlet üreticiye sahip çıkmalı. Aksi halde tarım ülkesi olan bir yerde neredeyse açlıkla karşı karşıya kalacağız" dedi.

İskilip yolu üzerindeki meyve bahçelerinde üreticilerle bir araya gelen Özünel, bölgedeki bütün meyvelerin yüzde 100'ünün hasar aldığını dile getirdi. Konuştukları üreticilerin pahalı olduğu için artık sigorta yaptıramadıklarını söylediğini aktaran Özünel, "Devlet bunları da göz önüne bulundurarak, zarar gören üreticiyi desteklemeli. Buradaki üreticinin 20 dönümlük kirazı,1 yıllık emeği bitmiş durumda. Önümüzdeki sene için bütün beklentileri boşa çıkmış. Kendisinin dışında başka kesimleri de doğrudan etkileyecek durumda. Kirazları toplayacak insanlara ücret veriliyordu şimdi verilemeyecek. Tüccar ise 'ne yapacağız' diye mağdur. Devlet, üreticilere destek vereceği zaman tümünü göz önünde bulundurarak destek vermeli" dedi.

“Üreticiler örgütlenmeli”

Üreticilerin örgütlü olması gerektiğinin altını çizen Özünel, konuşmasının devamında şunları söyledi: "Üretici birlikleri var ama çok fazla sesleri çıkmıyor. Çorum'da sadece Ceviz Üreticileri Birliği bir açıklama yaptı. Diğer üretici birliklerinden herhangi bir ses çıkmadı. Üreticilerin, Tüm Üretici Köylü Sendikası'nda (TÜM KÖY SEN) örgütlenmesi gerektiğini ve taleplerini savunması gerektiğini düşünüyoruz. Yetkililerin sıcağı sıcağına yaptığı açıklamaların yarın çok geçerli olacağını tahmin etmiyoruz. Birçok çiftçinin küçük üretim yaptığı için ÇKS kaydı yok, kimisi ortak ekiyor, kimisi amcasının-dayısının tarlasını ektiği için zararının karşılanması da çok zor olacak."

"Büyük sermayeye yapılan desteklemeler çiftçiye de yapılsın"

"Kredi borcu olanların kredileri faizsiz şekilde ertelenmeli. Üreticiye yapılan destek, büyük sermayeye yapılan vergi indirimi ve kredi desteklerinin yanında hiçbir şey değildir. Çiftçilere gayri safi milli hasılanın yüzde 1 oranında destek verilmesi gerekirken ne yazık ki bu oran binde 2 oranında.” (Evrensel)