İkinci İran-ABD görüşmesi: ‘İlerleme kaydedildi’

ABD’li ve İranlı yetkililerin ikinci görüşmesi cumartesi günü İtalya’nın başkenti Roma’da gerçekleşti. 

Umman Dışişleri Bakanı Bedr bin Hamed el-Busaidi’nin ev sahipliğinde ülkenin Roma Büyükelçiliği’nde yapılan görüşmeye ABD Başkanı Donald Trump’ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile İran Dışişleri Bakan Abbas Arakçi katıldı. 

Arakçi görüşmelerde ilerleme kaydedildiğini belirtti. Arakçi, 23 Nisan’da Umman’da uzmanlar düzeyinde teknik görüşmeler yapılacağını ardından da 26 Nisan’da yine Umman’da dolaylı görüşmelerin devam edeceğini bildirdi. 

Tahran ile Washington arasındaki görüşmelerin gerçekleştiği zamanda Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEA) Başkanı Rafael Mariano Grossi’nin de Roma’da bulunmasına ilişkin soru üzerine ise “Olası bir anlaşmada Ajans’ın rolünün önemli olması doğaldır. Çünkü İran’ın nükleer program alanındaki taahhütlerinin doğrulanması ve izlenmesi sorumluluğu Ajans’a aittir. Bu konuda başka bir kurumu doğrulama için kabul etmiyoruz. Ajans bu sürecin bir parçası olacak ve önemli bir rol oynayacak. Onların varlığı faydalı ama henüz müzakerelerde yer almıyorlar, çünkü şimdiye kadar buna ihtiyaç duyulacak bir aşamaya gelmedik” dedi. 

ABD’li bir yetkili de, Witkoff ile Arakçi arasındaki doğrudan ve dolaylı nükleer görüşmelerde “çok iyi ilerleme” katedildiğini söyledi. Witkoff ise henüz bir açıklama yapmadı.

ABD Başkanı Donald Trump’ın İran’ı nükleer enerji üretimini durdurması konusunda uyarması aksi halde saldırı ile tehdit etmesi ile yükselen gerilimin ardından iki ülke ilk olarak Umman’da 12 Nisan’da görüşmüştü.

İtalya: İzlenimler olumlu

Bu arada İtalya Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Antonio Tajani de, görüşmelerin iyi geçtiğini bildirdi. Tajani, Rete4 kanalına verdiği demeçte şunları söyledi: “Ben hem İranlılarla hem Amerikalılarla sürekli temas halindeydim ve gelen izlenimler olumlu. Az önce İran Dışişleri Bakanı ile konuştum; bana gelecek haftanın sonunda Muskat’ta bir başka toplantının yapılacağını söyledi. Kısa bir süre önce İran Dışişleri Bakanı ile görüştüm ve bana gelecek haftanın sonunda Muscat’ta bir anlaşmaya varmak için bir toplantı daha yapılacağını söyledi ki bu anlaşma, İran’ın atom bombası yapmamasını sağlamalı ancak İran nükleer enerjiye enerji kaynağı olarak kullanmaya devam etmek istiyor” 

İtalyan bakan, “Her şey doğru yönde ilerlerse ki öyle görünüyor; Ortadoğu’daki büyük karmaşa ve istikrarsızlığa neden olan fitillerden birini etkisiz hale getirmek mümkün olabilir” yorumu yaptı.

İran ile ABD arasındaki müzakere süreci

İran ile nükleer anlaşmadan 2018’de ülkesini tek taraflı çeken ABD Başkanı Donald Trump, doğrudan nükleer müzakere çağrısında bulunan mektubu geçen ay İran lideri Ayetullah Ali Hamaney’e göndermişti.

Mektuba İran, Umman üzerinden yanıt vermiş, iki ülke mektup trafiğinin ardından Umman’da 12 Nisan’da dolaylı görüşmeler yapmıştı. Görüşmeler sonucunda hem İran hem de ABD tarafı, müzakerelerin “olumlu ve yapıcı” olduğunu açıklamıştı. Taraflar, 19 Nisan’da yeniden bir araya geleceklerini duyurmuştu.

Trump İran’ı sık sık askeri saldırı ile tehdit ediyor ve nükleer faaliyetlerini tamamen durdurmasını istiyor. (Dış Haberler)