Şair İlhan Sami Çomak Oslo’da okurlarıyla buluştu: "Tutkuyu şiire havale ettim"

Mahmut Algünerhan

Oslo – Şair İlhan Sami Çomak Norveç PEN, Norveç Yazarlar Birliği ve Gyldendal yayınevinin davetlisi olarak Norveç’in başkenti Oslo’da insanlarla bir araya geldi. Hukuki vasisi İpek Özel ile 23 Nisanda Gyldendal yayınevinde çarşamba günü akşam saat 18:00 de düzenlenen buluşmada Norveç PEN adına yapılan konuşmada, “Bu akşam sadece bir şairi dinlemek için değil, bir anıya işaret çekmek için buradayız. Bu gece şiirin direncini ve kelimenin gücünü kutluyoruz. "Özgürlük artık gerçekten çok yakın – o kadar yakın ki neredeyse kokusunu alabiliyorum, sanki tam yanımda duruyor." Diye bir söz vardır. Özgürlük artık yalnızca yakın değil – burada, seninle. Artık yalnızca bir pasaportta yazan bir isim değilsin – sen buradasın. Özgürsün ve kendi sesinle konuşuyorsun” denildi.

Daha sonra Norveç PEN’in, Çomak hakkında hazırladığı belgesel bir filmi gösterildi. Filmi ilk defa seyreden Çomak duygusal anlar yaşayarak, gözleri yaşardı.

PEN Norveç Türkiye danışmanı Caroline Stockford’un İngilizce sorularını Türkçe cevaplayan ve tercümanlığını İpek Özel’in yaptığı konuşmada Şair İlhan Sami Çomak cezaevinde şiire yönelişini, cezaevinde iken kendilerini hayata bağlayan özgürlüğe olan inançlarını anlattı. Çomak, “Şiire beni yönlendiren cezaevinin beni yaşamak istemediğim bir düzene mahkûm etmesiydi. Şunun farkındaydım. Bütün güzellikler dışarda, bütün kötülükler ve olumsuzluklar benim bulunduğum yerdeydi. Şiiri yazarak yaşamak istediğim hayatı içeriye davet etmiş oldum. Herkes kaybettiği şeyi arar. Ben de mahkûm edilerek, gençliğimden, çocukluğumdan, güzel günlerden, doğadan, kuşlardan, hayvanlardan, birlikte büyüdüğüm köpeğimizden, atımızdan, eşeğimizden, bütün bir doğaya dair ne varsa, insani insan yapan ne varsa koparılmış oldum.

Şiire yönelmekle hem kendi geçmişime, anılarıma sahip çıkmak, hem de o zor şartlara bir yerde karşı koymuş oldum.

Sennur Sezer’in şiir ödülünü aldığımı gazetede haber olarak okudum, yürüyüşüm değişti. Çok çok sevindim. Koğuştaki arkadaşlarım bana mesaj attılar, ödül için beni kutladılar. Metin Altınok liseden öğretmenimdi. Maalesef Sivas’ta yakılarak öldürülen çok değerli bir aydındı. Ona karşı çok içten bir sevgim vardı. Bu ödül de aldığım en değerli ödüllerden biriydi.

Norveç PEN sayesinde şiirlerim sadece cezaevi dışına değil, uluslararası alana ulaştı. Norveç PEN’in bana verdiği desteği her konuda hissettim. Onların bana büyük desteği oldu. Onların gücünü hissettim. Son olarak iki gündür gösterdikleri bu organizeleri inanılmaz güçlü bir PEN ile karşı karşıya olduğumuzu gösteriyor. İyi ki kampanyamı onlar yürütmüş.

İçerde beraber kaldığım arkadaşlarımın birçoğu yasanın getirdiği süreyi doldurmalarına rağmen bırakılmıyorlar. Benim de başıma bu geldi. Üç defa seni bırakacağız dedikleri halde, beni üç aydan sonra bıraktılar. Destek kampanyaları olmasaydı, uluslararası şairlerin, yazarların desteği olmasaydı, beni de daha fazla tutabilirlerdi.

İçerde insanları ayakta tutan yaşama tutkusudur. Ben bu tutkuyu şiire havale ettim. Beni ayakta tutan bu oldu. Özgür olacağıma inanıyordum. İnsanları ayakta tutan şeylerden biri de budur, özgür olma isteği.  2000 yılında 19 Aralık operasyonundan sonra hayatımız tamamıyla değişti. 

Norveç Yazarlar Birliği, Norveç PEN’e be buradaki tüm dostlar olmasaydı şiirlerim bu kadar yankı bulmazdı. Hepsine çok teşekkür ederim. İyi ki Norveç PEN’in bir evladıyım” dedi.

İlhan Sami Çomak’ın konuşmasından sonra Norveçli şairlerden bazıları şiir okudular. Çomak daha sonra Norveççeye çevrilmiş şiir kitabını imzaladı.