CHP Milletvekili Kayıhan Pala: Türkiye Avrupa’nın plastik çöplüğüne dönüştü

Türkiye’nin hızla artan plastik atık ithalatı nedeniyle tarım arazilerinden solunan havaya kadar tüm ekosistemi risk altında. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Bursa Milletvekili Prof. Dr. Kayıhan Pala,  ‘Sıfır Atık’ söylemi propaganda malzemesi yapılırken Türkiye’nin AB’nin plastik atık çöplüğüne dönüştüğüne dikkat çekerek Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un yanıtlaması istemiyle TBMM’ye soru önergesi sundu. Şubat ayında verilen önergeye, aradan geçen sürede Bakanlık tarafından yanıt verilmedi.

1 yılda 319 bin ton plastik çöp

Eurostat (Avrupa İstatistik Ofisi), 2022’de 1.1 milyon tonluk AB dışı plastik atık ihracatının yüzde 29’unun (319 bin ton) Türkiye’ye gönderildiğini, ülkemizi Endonezya (yüzde 17) ve Malezya’nın (%15) izlediğini duyurdu. Bağımsız araştırmalar, AB ve Birleşik Krallık menşeli plastik atık girişinin 2023’te 456 bin tona çıkarak günde 125 kamyon çöpün Türkiye sınırlarından içeri girdiğini gösteriyor. Aynı yıl AB’nin Türkiye’ye yönlendirdiği toplam geri kazanılabilir atık miktarı 12.4 milyon ton; bu değer AB’nin tüm atık ihracatının yüzde 39’una denk geliyor.

“Çöp ithal ediyoruz”

Adana’daki narenciye üreticilerinin arazilerine İngiltere menşeli plastik balyalarının döküldüğünü, atıkların yakılması sonucu toprağın verimsizleştiğinin belgelendiğini, benzer hikâyelerin Mersin, Gaziantep ve Bursa’da da rapor edildiğini hatırlatan Pala “Türkiye, ‘Sıfır Atık’ reklamı yapıp eşzamanlı olarak Avrupa’nın plastik çöpünü ithal edemez. Çöp ticareti, dioksin soluyan çocuklar, verimi düşen tarlalar ve iklim taahhütlerinin ihlali demektir. Bakanlık, ithalat lobisinin mi yoksa halk sağlığının mı yanında duracağını gecikmeden göstermelidir” ifadelerini kullanarak Türkiye’nin Avrupa’nın atık maliyetini ucuz işçilik ve zayıf denetimle üstlenmemeli çağrısını yaptı. 

“Yanıt bekleyen sorular”

Pala’nın soru önergesinde cevap bekleyen sorular “Türkiye’nin 2017-2024 döneminde ülkeye giren plastik atık miktarı ve bu atıkların kaynaklandığı ülkelerin yıllara göre dağılımı açıklanmalı. Getirilen atıkların ‘geri dönüştürülebilir’ niteliğini kimler hangi uluslararası standartlarla denetlediği? İthal plastiğin ne kadarı gerçekten geri dönüştürülüp ne kadarın yakıldı ya da vahşi depolamaya terk edildi?​”  (Evrensel)