Kayıp bir uygarlığın başkenti bulunmuş olabilir

Kuzey Makedonya’daki Crnobuki köyü yakınlarında bir arkolojik bölgede Kuzey Makedonya Bitola Enstitüsü ve Müzesi ile California State Polytechnic University-Humboldt’tan bir araştırma ekibi yeni bilgiler ortaya çıkardı.

Sanıldığından daha büyük ve eski olduğu keşfedilen bölgede en az 2,8 hektar büyüklüğünde geniş bir şehir ve içinde Makedon tarzı bir tiyatro ile bir tekstil atölyesi gibi önemli yapılar bulunuyor.

Önceki araştırmacılar yerleşimin Kral V. Philip döneminde, M.Ö. 221-179 yılları arasında kurulduğunu düşünüyordu. Ancak, Büyük İskender'in hala yeryüzünde dolaştığı M.Ö. 325-323 yılları arasında basılmış bir sikkenin ortaya çıkarılması, kuruluşuna dair zamanı geriye sardı. Kazılarda, balta ve seramik kap parçaları gibi antik aletler de keşfedildi. Bu ipuçları artık insanların bölgeye ilk olarak Bronz Çağı kadar erken bir dönemde, M.Ö. 3.300-1.200 yılları arasında yerleşmiş olabileceğini gösteriyor.

Antik Makedonya Krallığı, antik Yunan dünyasının sınırlarında, Atina ve Sparta gibi güçlü şehir devletlerinin etkisinin biraz dışındaydı. Engebeli kuzey anakara sınırlarında yer aldığından, Yunanlıydı ama Helen elitleri tarafından tam olarak benimsenmemişti. Bu kültürel dışlanmışlık, Makedonya'nın kendi yolunu çizmesine, Yunan geleneklerini yerel geleneklerle harmanlamasına ve nihayetinde Philip II ve oğlu Büyük İskender gibi liderler altında tüm antik dünyayı yeniden şekillendirmek için yükselmesine izin verdi.

Büyük İskender'in bu ismi almasının bir nedeni vardı. Kendisinden önce hiçbir Yunan liderin cesaret edemediği bir şeyi başararak Yunanistan'dan Mısır'a ve Hindistan'a kadar uzanan tarihin en büyük imparatorluklarından birini kurdu. Daha da şaşırtıcı olanı, tüm bunları 32 yaşında ölmeden önce sadece 13 yıl içinde başarmış olmasıdır. 

Crnobuki'deki son buluntular, bu büyük hikayeye biraz daha katkıda bulunuyor.

Cal Poly Humboldt'ta antropoloji profesörü ve arkeolog olan Nick Angeloff, “Bu keşif çok önemli. Özellikle şehrin Konstantinopolis'e giden ticaret yolları üzerindeki konumu göz önüne alındığında, antik Makedonya'nın karmaşık ağlarını ve güç yapılarını vurguluyor. Octavian ve Agrippa gibi tarihi figürlerin Actium Savaşı'nda Kleopatra ve Mark Antony ile yüzleşmeye giderken bölgeden geçmiş olmaları bile mümkün” diyor .

Angeloff, alanın Lyncus olarak bilinen antik Lyncestis Krallığı'nın uzun süredir kayıp olan başkenti olup olmadığını bile merak ediyor. Burası, M.Ö. yedinci yüzyılda kurulduğuna inanılan ve Yukarı Makedonya krallığının önemli bir merkezi olan gelişen bir yerleşim yeriydi. Bazı akademisyenler buranın, bölgenin değişen güç dinamiklerinde önemli bir rol oynayan Büyük İskender'in müthiş büyükannesi Kraliçe I. Eurydice'nin doğum yeri olabileceğine inanıyor.

Ulusal Enstitü ve Müze-Bitola'da küratör-danışman arkeolog Engin Nasuh, “Tüm bu çalışmalar erken dönem Avrupa uygarlıklarına ilişkin araştırmaların sadece küçük bir parçası. Ben bunu büyük bir mozaik olarak görüyorum ve bizim çalışmalarımız bu mozaikte sadece birkaç çakıl taşı. Sonraki her çalışmada yeni bir çakıl taşı yerleştiriliyor, ta ki bir gün resmin tamamını görene kadar” ifadelerini kullanıyor.

* IFL Science'ta 24 Nisan'da çıkan bir makaleden çevrilmiştir.