Çevirdikçe okunacak bir kitap: HALİT ÇELENK

Sultan Özer

Herkes “Denizlerin avukatı” olarak tanır, bilir, ama o kadar değil;  Denizlerin aynı zamanda yoldaşı, mücadele arkadaşı da, yüreği sosyalizm inancı ile dolu bir çınar da…

Halit Çelenk’i en iyi anlatan söz, Şekibe Abla’nın, “Geleceğe Adanmış bir Ömür Halit Çelenk” adlı Evrensel Basım Yayın’dan çıkan kitabındaki şu sözleri olsa gerek: “Halit’i tanıdığımdan beri en başta gelen özelliği inancından, düşüncesinden bir gün dahi taviz vermeden, aynı çizgide bugüne kadar ilerlemiş olması. Ne kadar baskı da olsa, aleyhine yorumlanacak durumlar da çıksa bir gün dahi inancından taviz vermemiştir…”

Halit Çelenk, Halit Abi 90. yaşında, tam da Denizlerin idamının 39. yıldönümünde, Şekibe Abla’nın deyimiyle “çocuklarla buluştu.” Küçük kızı Ferda’ya vasiyeti, “Denizlerin yanında bir mezar”, büyük kızı Serpil’e vasiyeti “Enternasyonal”le son yolculuğuna uğurlanmaktı.

Son zamanlarda iyice rahatsızlanmıştı Halit Abi. Özellikle son bir hafta içinde birkaç gününü yoğun bakımda geçirdi, eve çıktığında biraz düzelmişti. Ama çok acılar çekmiş bedeni, “artık bu iş yürümez” diyordu.

O’nunla son telefon konuşmamız iki hafta kadar önceydi. İstanbul Barosu Başkan ve yöneticileri kendisine plaket vermek için evine gelecekti, bizden de fotoğraf çekip, çekim yapmamızı istemişti Halit Abi. İşte o fotoğrafları göndermemiz için aramıştı.

Halit Abi’nin belki torunları kadar sevdiği Arzu isimli bir bakıcısı var. Arzu, Halit Abi’ye günlük gazeteleri okur, telefonlarını çevirip kendisine verir, Halit Abi dört ayaklı bastonuyla yürümeye kalktığında yardımcı olurdu. Arzu, “Amca çok direndi” dedi. Yani Halit Abi’nin Denizlerin yıldönümüne yetişmek, o gün ölmek için çok direndiğini kastetti. Arzu Halit Abi’nin Salı günü, “Çarşamba, Perşembe kahvaltıda birlikteyiz, ama Cuma’ya söz veremem” dediğini aktararak, Halit Abi’nin 6 Mayıs Cuma günü Denizler anılırken, son yolculuğuna çıkmaya hazırlandığını ima etti.

Serpil Abla da Halit Abi’nin zaman zaman gelip giden hafızasına dikkat çekerek, “Dün çok iyi olmuştu. Küçük torunu Deniz’e tarihi maddeciliği, insanların nasıl şekillendiğini anlattı. ‘Çocuklar iyi ya da kötü doğmaz. Onları içinde bulunduğu koşullar şekillendirir’ diye anlattı” dedi.

Halit Abi’nin son birkaç yıldır hasta yatağında olmasına rağmen asla değiştirmediği bir alışkanlığı da sabah kahvaltısını, yatağından kalkıp geldiği o meşhur mutfaklarında Şekibe Abla ile yapması. Serpil Abla birkaç gün önce Halit Abi’nin yine kalkmak istediğini, kendisinin de “Baba bugün kalkma kahvaltını yatağına getirelim” deyince, “Ben Şekibe ile kahvaltı edeceğim” diye nasıl ısrar ettiğini anlattı. Hatta oldukça geç iyileşen ayağının kırılmasının da bu yüzden, yani rahatsızlığına rağmen Şekibe Abla ile birlikte kahvaltı etme ısrarından kaynaklandığını söyledi Serpil Abla…

O Denizlerin yanına, son yolculuğuna uğurlanmak için gözlerini kapamadan birkaç dakika önce gözlerini son kez Şekibe Abla, 68 yıllık hayat arkadaşı için açtı ve sonra bir daha açmamak üzere kapattı.

Şekibe Abla “ses ver ses ver” diye sarssa da bir daha açılmadı o gözler. Belediye görevlileri tutanak tutup, cenazeyi morga götürmek için kaldırdıklarında Şekibe Abla, boş yatağı görüp, “nereye götürdünüz bu adamı” diye bağırınca hemen sakinleştirici bir ilaç verildi. “Ben onsuz ne yapacağım” derken de ilacın etkisiyle sakin gözüken Şekibe Abla, “çocuklar” dediği Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’ı kastederek, “Bak görüyor musunuz, çocuklarla aynı gün gitti” demekten kendini alamadı.

O koca çınar artık ebedi yatağında. O’nu anlatacak iki kelime herhalde “sosyalist, devrimci” olurdu. O yüreği 90. yılında da sosyalizm için atan ulu bir çınardı, hep öyle kalacak... Güle güle koca çınar, güle güle Halit Abi.

*THKO Davası (Deniz Gezmiş, Yusuf Arslan, Hüseyin İnan ve Arkadaşlarının Sorgu ve Savunmaları, Yayına Hazırlayan, 1974; 68’liler Birliği Yayınları, 2008)
*Hukuk Yazıları (TÖB-DER Yayınları, 1974)
*Devlet Güvenlik Mahkemeleri Niçin Kaldırılmalıdır? (Çağdaş Hukukçular Derneği Yayınları, 1976)
*Bildiri Yayınlama (Çağdaş Hukukçular Derneği Yayınları, 1976)
*141-142. Üzerine (Maddelerin Kaynağı, Değişiklikler, Gerekçeler ve Uygulamalar, Anka Yayınları, 1976)
*Hazırlık Soruşturması Aşamasında Savunma Hakkı (Çağdaş Hukukçular Derneği Yayınları, 1977)
*Toplantılar ve Yürüyüşler (Çağdaş Hukukçular Derneği Yayınları, 1977)
*İdam Gecesi Anıları (Ülke Yayınları, 1978-2 baskı, 1980; Onur Yayınları, 1986, 1987-3 baskı, 1990; Tekin Yayınları, 1992, 1993, 1994, 1996, 1998, 2002; İmge Kitabevi Yayınları, 2009)
*Hukuksuz Demokrasi (Çağdaş Yayınları, 1980, 1985, 1990, 1994)
*Hukuk (TCY’nın 141-142 ve 146. Maddeleri Uygulanmasında Mahkeme ve Yargıtay Kararları, Süreç Yayınları, 1986)
*12 Eylül ve Hukuk (Onur Yayınları, 1988)
*Hukuk Açısından TÖB-DER Davası (Savunmalar, Kararlar, EĞİT-DER Yayınları, 1990)
*Umut Hangi Dağın Ardında? (Çağdaş Yayınları, 1993, 1995) Barış Savaşçıları (Tekin Yayınları, 1996)
*Beş Kapı - Beş Kilit (Tekin Yayınları, 1996)
*Türkiye İşçi Partisi’nde İç Demokrasi (Evrensel Basım Yayın, 2002)
*Demokrasi Masalı (İmge Kitabevi Yayınları, 2003)
*Yenilmeyenlerin Tanığı (Penta Yayıncılık, 2008)
*Aydın Çubukçu ve Işık Kansu’nun hazırladığı “Geleceğe Adanmış Bir Ömür Halit Çelenk” isimli anı kitabı Evrensel Basım Yayın tarafından 2004’te yayımlanmıştır.
*Yaşamda yargıda devrimci duruş: Halit Çelenk (Derleme-Çınar Yayıncılık-Hazırlayanlar: Rona Aybay, Ümit Altaş)