Müzeler*

Müzeoloji, müzeyi bir kültür merkezi olarak algılar ve tanımlar. Müzeler, rahatlama, keyfalma, yaşayan, aynı zamanda bilgilendiren kurumlardır. Müzelerde temel taşlar, tarih bilgisi, tarih kültürü, felsefi bakışlar ve eğitimsel düşüncelerdir.

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın mevzuatında müzeler için “dünya görüşünü geliştirmede tesirli olan daimi kuruluş” denilse de, müzeoloji bilimini sadece “yaftalık kemik, taş ve fosil parçaları, erotik heykeller” olarak gören, tarihin karanlıklarına gömülmüş olan Ortaçağ zihniyeti yeniden canlandırılmak isteniyor. Bu zihniyet insanı insan yapan başlıca iki unsura, sonunu düşünmeden müdahale ediyor, bilime ve sanata. Müzelerde çalışan emekçiler yorgun ve suskun. Kendileri gibi düşünmeyen müzecilere baskı yapılmakta, mobbing uygulanmaktadır. Soruşturma açarak hukuka aykırı cezalar verilmekte, ihtisas elemanları tasfiye edilerek ileride yapılacak özelleştirmeye yönelik müzeler, zayıflatılmaya çalışılmaktadır.
Son günlerde Marmaris, Kahramanmaraş, Diyarbakır, Bergama, Anadolu Medeniyetleri Müze Müdürleri, Eskişehir Koruma Bölge Kurulu Müdürü görevlerinden alınmıştır. Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü kadroları görevde yükselme sınavına tabii olmadığı için hülle yoluyla müdür atanmakta ve kurul müdürlükleri kadrolaşmanın basamağı olarak kullanılmaktadır.

MODERNİSAZYON İHALESİ

Sayın Bakan “müze ve ören yerlerinin gişe ve işletmelerinin modernizasyonuyla hem ziyaretçi sayısında hem de gelirde yüksek artışlar sağlandığını” söylemektedir. Bunu söylerken müze ve ören yerleri gişelerinin modernizasyonun nasıl ve kimler tarafından yapıldığını açıklamamaktadır. Oysa Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2010 yılında 48 müze ve ören yeri gişesini, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na göre yapılması gerekirken, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51. Maddesinin 9. Bendi uyarınca pazarlık usulü ile ihale ederek kamuyu büyük zarara uğratmıştır. 2012 yılında müze gişe modernizasyon ihalesi kapsamındaki 48 müze ve ören yerinden 247 milyon liralık gelir elde edilmiştir. Bu rakam ülke genelindeki müze ve ören yerleri gelirlerinin yüzde 88’ini kapsamaktadır. Kapsam dışı müze ve ören yerlerinin geliri ise 33 milyon liradır. Bu girdi ülke genelindeki müze ve ören yerlerinin yüzde 12’sini teşkil etmektedir.
Şimdi Sayın Bakana soruyor ve açıklama bekliyoruz: Gişe modernizasyonu ihalesi kapsamındaki müze ve ören yerlerinden elde edilen 247 milyon liralık girdinin ne kadarı devlet kasasından alınarak Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TURSAB)’ın kasasına aktarılmıştır?

AYASOFYA TEKLİFİ

Yine son günlerde Ayasofya Müzesi’nin camiye çevrilmesi “yüksek sesle” dillendirilmektedir. Oysa Danıştay “Ayasofya’nın İstanbul’un en önemli tarihi parçası ve ortak miras olduğu, bir veya birden fazla kültürü temsil eden önemli bir örnek olması nedeniyle tüm dünyaya tanıtılma işlevinin gereği gibi yerine getirilebilmesi amacıyla müze olarak kullanılmasında hukuka aykırılık bulunmadığına” karar vermiştir. Danıştay’ın kararına rağmen Atatürk’ün kurmuş olduğu bir kurumun başkanlığını da yapmış olan bir bilim insanı (!) milletvekilinin, Ayasofya’nın ibadete açılması için kanun teklifi vermesi oldukça düşündürücüdür.

MARMARAY AFİŞİ

“Marmaray projesi hakkında ülkemizin ve tarihimizin en görkemli projelerinden birinin gerçekleşmesi sürecinde tarihe saygı duyulduğunu 35 bin eserin kayda girdiğini, dünyanın en verimli ve büyük arkeolojik çalışma olarak tarihe geçtiğini” belirten Bakan; Marmaray kazılarının Marmaray projesini 5 yıl geciktirdiğini belirten Ulaştırma Bakanlığı tarafından çıkartılan afiş karşısında suskun kalmıştır. Marmaray projesi dâhilinde yapılan arkeolojik kazılardan Anadolu ve İstanbul’un kültürel değerlerine katkısından dolayı övgüyle bahsedilmesi gerekirken, Yenikapı İstasyonu’na konulan TCDD, AYEM ve Ulaştırma Bakanlığı logolu tabelada arkeologların suç işlemiş gibi gösterilmesi, AKP zihniyetinin kültürel mirasa verdiği değerle ilintili olsa gerek.

Saygıdeğer arkeologlar!

Anadolu’nun ve İstanbul’un kültürel mirasına katkılarınızdan dolayı minnettarız sizlere… Emeğinize ve yüreğinize sağlık…

*Kültür Sanat-Sen Genel Merkezi