Kendimiz Hakkında Konuşuyoruz

Zülal KOÇER
Abant İzzet Baysal Üniversitesi
Bolu

Üniversitemizde bu yıl faaliyete başlayan bir topluluk var; Toplumsal Cinsiyet Topluluğu. Geçen sene aldıkları ‘Toplumsal Cinsiyet’ dersinden etkilenen öğrencilerin kuruluşunda önemli rol üstlendikleri topluluğun başkanı Fatmanur Öcalan ve başkan yardımcısı Ömercan Ünüvar ile, topluluğun kuruluş aşamasını, böyle bir topluluğu kurma fikrinin nasıl geliştiğini, faaliyetlerini ve nasıl bir topluluk olduğunu konuştuk.
Topluluğu kurma ihtiyacı nereden geldi ve kuruluş aşaması nasıl oldu?
Fatmanur Öcalan (F.Ö): Aslında böyle bir topluluğun kurulmasını isteyen çokça arkadaş vardı ancak içerik ve ismin ne olacağı ile alakalı problemler nedeniyle bir başvuru olmamıştı. Geçen sene sosyoloji bölümünde toplumsal cinsiyet dersini aldık ve bu ders bizde ciddi bir etki yarattı. Dedik ki böyle bir topluluk kuralım, sessimizi duyuralım, farkındalık yaratalım, bildiklerimizi insanlara aktaralım. Dersini de aldık bu yüzden kurucu üyeler çoğunlukla sosyoloji öğrencileri. Zorlukla karşılaşacağımızı düşünüyorduk ama pek bir zorlukla karşılaştığımız söylenemez.

FARKLI TOPLULUKLARDAN TEKLİFLER GELİYOR

Topluluğun şimdiye kadar ne gibi faaliyetleri oldu ve bundan sonra planlanan etkinlikler neler olacak?
Ömercan Ünüvar (Ö.Ü): İlk olarak Hacettepe Üniversitesi’nden Aksu Bora ve üniversitemizden Barış Kılıçbay’ın katıldığı  toplumsal cinsiyetle ilgili bir seminer düzenledik. Sonrasında İstanbul’da feminizmle alakalı düzenlenen bir atölyeye katıldık topluluk başkanı ve başkan yardımcısı olarak. Daha sonrasında üniversitemizdeki aktivite merkezinde 3 gün süren atölye düzenledik. 3 gün boyunca insanlara toplumsal cinsiyet nedir bunu anlattık küçük oyunlarla. Mesela iki çöp insan koyduk, birine vajina birine penis yapıştırarak bu farkın ne gibi sıfatları ve görevleri beraberinde getirdiğini anlattık. Atölyemize 62 kişi katıldı. Ayrıca bazı bölümlerden ve topluluklardan teklifler geliyor toplumsal cinsiyetle ilgili sunum yapmamız yönünde.

‘BÖYLE BİR TOPLULUK VARMIŞ’

Hem yukarıda bahsettikleriniz hem de bizim karşılaştığımız örnekler topluluğun üniversitede ilgi gördüğünü gösteriyor. Bunun nedeni ne olabilir?
Fatmanur: İlgi kadar tepki de var aslında. Biz rektörlüğe 60 kişilik bir kurucu üye listesiyle gittiğimizde şaşırdılar; ‘Nereden buldunuz bu kadar kişiyi’ diyerek. Çok fazla konuşulmayan konular bunlar ve herhalde insanların da bu meseleye dair söylemek istedikleri vardı. Gören duyan geliyor, kendi aralarında ‘Böyle bir topluluk varmış’ diye konuşuyorlar, facebook’tan ulaşıyorlar bir şekilde.
Ömercan: Bence insanlar kendileri hakkında çok az şey biliyor ya da konuşuyorlar, burada kendileri hakkında konuşulduğunu fark ettiler. Biz kendi hakkımızda konuşuyoruz, kendi cinsiyetimiz hakkında konuşuyoruz, LGBTİ’ler hakkında konuşuyoruz, ama genel olarak kadın/erkek ayrımı üzerine konuşuyoruz ve bu nedenle gelip konuşmak istiyorlar.
Kadına yönelik şiddet ya da cinsiyetler üzerinden yapılan ayrımı gerek Hükümetin söylemleri gerekse medyadan yansıyanlar üzerinden düşünecek olursak pratikte ortaya çıkan sonuçları nasıl değerlendirmek gerek.
Fatmanur: Yaptırımları baz alıyorum bu noktada, işte en son İstanbul Üniversitesi’nde bir kadın arkadaşımızın başına gelenler. Şikayetçi olmasına ve koruma talep etmesine rağmen hiçbir şey yapılmadı. Devletin yaptırım gücü eksikliği var.
İnsanların kendi haklarında, kendi üzerlerinde denenen uygulamalar noktasında bilinçlenmesi gerekiyor. Ama en önemlisi eğitim sürecinde, eğitim kurumlarında bu konuların işlenmesi gerekiyor.

ERKEĞE ATFEDİLEN ROLLER DE VAR

Topluluğa olan ilgiyi tetikleyen nedenlerin arasında ülkedeki kadın cinayetleri, kadına yönelik şiddet ve söylemler geliyor olabilir mi?
Fatmanur: Topluluğa gelen arkadaşların kadına yönelik şiddet temelli geldiklerini düşünmüyorum. Genel olarak roller üzerinden, yani varolabilme amacından geldiklerini düşünüyorum.
Ömercan: Aslında bu yalnızca ülkemizin değil dünyanın sorunu. Varolan sistem sadece kadın üzerinde değil erkek üzerinde de baskı kuruyor. Erkeğe atfedilen roller de var; evi geçindireceksin, çalışacaksın vb. gibi birçok rol.