Krizi fırsata çevirmişler

Tamer Arda ERŞİN
Ankara

Vergi Denetim Kurulu’nun (VDK) 2013 Faaliyet Raporu’na göre, yıl içerisinde yapılan denetimler sonucunda 71 bin 352 mükellef  vergi incelemesine takıldı. İncelemeye takılan mükelleflere usulsüzlük yaptıkları için 19 Milyar 86 milyon 884 bin 477 lira ceza kesildi. Vergide usulsüzlük konusunda en çok holdingler, banka ve özel finans kurumlarının yanı sıra otomobil, akaryakıt (LPG), altın, enerji sektörlerindeki mükellefler hakkında işlem yapıldı. Raporda, teşviklerin usulsüzlüklere kapı açtığına dikkat çekildi.

USULSÜZLÜK KATLANARAK ARTIYOR

2013 yılında yapılan incelemeler sonucunda toplamda 8 milyar 561 milyon 313 bin 250 TL’nin verginin hesaplanması istendi. Vergi incelemesine takılanların sayısı 2011 yılında 16 bin 267 kişiyken, 2013 yılında 4.5 kat artmış oldu. Hesaplanması istenilen vergi tutarı 2012 yılına kıyasla 2 kat artarken, mükelleflere kesilen ceza miktarı da 2011 yılına göre 3 kat arttı. VDK tarafından incelenen 71 bin 352 mükellef hakkında 19 Milyar 86 milyon 884 bin 477 TL ceza kesildi. Vergi usulsüzlüklerinde holdingler, banka ve özel finans kurumları, POS tefecilik faaliyetiyle uğraşanların yanı sıra  alkollü içecek, altın, demir-çelik, enerji, e-ticaret, otomobil ve otomobil lastiği, madencilik, otelcilik ve konaklama hizmetleri, reklamcılık, sigortacılık sektörlerindeki mükellefler öne çıktı.

AKARYAKIT BİRİNCİ

Akaryakıt sektöründe yapılan incelemelerde iş ve işlemleri riskli görülen 41 tanesi büyük ölçekli, 155 tanesi küçük ve orta ölçekli mükellef olmak üzere toplam 196 mükellef vergi incelemesine sevk edildi. İncelemeye sevk edilen mükelleflerden 150’sinin incelemesi tamamlanırken, bu incelemelerin sonucunda 1 milyar 697 milyon 629 bin TL verginin hesaplanması istendi.

Gümrük mevzuatında,  Onaylanmış Kişi Statü Belgesine (OKSB) sahip, götürü teminat uygulamasından yararlanan mükelleflerden, götürü teminat göstermek suretiyle yüklü miktarlarda akaryakıt ithal edenlerin, ithalattaki götürü teminata konu akaryakıt miktarları ile ÖTV beyanlarında çelişkiler tespit edildi. 19 mükellef incelemeye takılırken bunlardan  9’unun  472 milyon 397 bin 315 TL vergi ve 472 milyon 397 bin 315 TL vergi zıyaı cezası karşılığında 944 milyon 794 bin 630 TL’lik mallarına önlem olarak el konulması istendi.

TEŞVİKLER DAYANAK OLDU

Üretim sektöründe faaliyet gösteren mükelleflerin üretim maliyetlerinin azaltılması amacıyla Bakanlar Kurulu’nun 2010 yılında aldığı kararda LPG’nin otogaz ve dökme gaz olarak kullanılmasında iki ayrı ÖTV tutarı belirlendi. LPG ve diğerlerini, aerosol (Küçük katı veya sıvıların gaz içinde dağılmasıyla oluşan madde) üretiminde girdi olarak kullanan firmaların üretim maliyetlerinin azaltılması için bu maddenin ÖTV oranı sıfır olarak belirlendi. Bakanlar Kurulu’nun bu kararını amacı dışında kullanan  55 firmaya  33 milyon 779 bin 619 TL ceza kesilmesi ve  7 milyon 241 bin 447 TL’lik verginin hesaplanması kararlaştırıldı. Türkiye’de deniz taşımacılığına teşvik olarak yük ve yolcu taşıyan deniz araçlarına ÖTV’siz yakıt verilmesi sağlanıyor. ÖTV’siz yakıtı amacı dışında kullanan 11 firmanın  102 milyon 944 bin 655 TL vergisi hesaplanmaya alındı.

SATIŞLAR BİLDİRİLMEDİ

Jet yakıtının, havacılık sektörü dışında amaç dışı kullanıldığı iddiasıyla yapılan incelemede, 246 milyon 281 bin TL vergi hesabı  istendi. Konut ve gayrimenkul satışına ilişkin de 809 mükellef hakkında  95 milyon 907 bin 519 TL vergi hesabı istendi. Sahte belge düzenleme vakaları sık görülen otomotivde, vergi hesaplanması için eksik mal bildiriminde bulunduğu ve sonucunda 463 milyon 650 bin 586 TL değer farkı tespit edilirken, 379 milyon 512 bin 371 TL’nin verginin yeniden hesabına karar verildi.  Ayrıca lüks araç satışı gerçekleştiren 142 firma da iş merkezleri, şubeleri ve araç depoları yapılan denetim çalışmaları sonucu vergi kayıp ve kaçağı bakımından riskli bulunarak denetim altına alındı.

LÜKS ARAÇLAR VERGİDEN KAÇIRILDI

2008 yılındaki küresel mali krizden otomotiv sektörünün etkilenmemesi için Mart 2009 ile Eylül 2009 arasında ÖTV indirimi uygulanmıştı. Motorlu araç ticareti yapan bazı firmaların ÖTV indirim şartlarına uymayacak şekilde ticaret yaptığı tespit edildi. Bu konu hakkında 322 mükellef incelemeye alınırken, bunlardan 214’ünün incelemesi sonucunda 24 milyon 574 bin 457 TL eksik değer bildiriminde bulunduğu görüldü. Ayrıca bu mükelleflerin 22 milyon 618 bin 337 TL vergisinin de hesaplanmasına karar verildi.