Şehir plancısından plansız ezgiler

Sinan GÜNDOĞAR
İstanbul

Bir zamanlar Kürt müziği dendiğinde akla gelen “lêlêlolo” söylemlerinin, geçerliliğini yitireli çok oldu kuşkusuz. Kürt müziğini bilmeyenler tarafından; küçümseme, karalama ya da Kürtçenin yasaklandığı dönemlerde, sakıncası olmayan bu ifadelerle prim yapma amacıyla kullanmasının üzerinden yıllar geçti.

Artık Kürtçe bilmeyen dinleyicilere de hitap edebilen, müzik kalitesiyle insanları etkilemeyi başaran yeni bir müzisyen tipinden söz etmek mümkün. Son on yıl içinde geleneksel Kürt müziğinden beslenip bunu yeni bir düzenleme mantığıyla sunmaya çalışan müzisyenlerin yanı sıra, kendine has bir müzikal arayışında olan müzisyenlerin sayısında da artış oldu. Jan Axin, Burhan Berken, Rojda, Yekbûn, Erdoğan Emir, Mirady ilk akla gelen sanatçılardan birkaçı. Her geçen gün bu yenilik arayışı sürüyor.

FARKLI ENSTRÜMANLARLA SÜRPRİZ ÇIKIŞLAR

Yakın bir zamanda müzikal serüveninin ilk adımını atmış olan Xeyal da, kendi yolunu çizmeyi başaracak bir isim olarak görünüyor. Xeyal, bir şehir plancısı. Ancak eserlerinde çok planlı bir yapının olduğunu belirtmek mümkün değil. Bu plansızlık asla olumsuzluk anlamı taşımıyor. Ne zaman hangi enstrümanla karşılaşacağınızı bilmemenin, vokaldeki değişikliğin dinleyicide nasıl bir duygu yaratacağının uyandırdığı merak duygusunu perçinliyor, bu plansızlık. Başka bir deyişle, müzisyenin kendi yüreğinde, kafasında hissettiği melodileri yansıtmak için tür farkı gözetmeksizin farklı enstrümanları yerinde kullanabilme başarısının sırrıdır. Albümde, remix olarak düzenlenmiş oldukça hareketli bir şarkıda kullanılan şiirin ve sondaki meyin yarattığı etkiyle dinleyicide farklı duygular yaratması bunu örnekleyecek niteliktedir.

Xeyal’in “LiBer Derî” adlı ilk albümü Ses Plak tarafından yayımlandı. Albümdeki “Were Were” adlı geleneksel Kürt ezgisinin dışındaki tüm besteler Xeyal’a ait. Kimilerinin sözünü de yazmış olan Xeyal, albümünde, orijinali Sorani lehçesiyle yazılmış iki şiiri de bestelemiş. Albümün adını taşıyan “LiBer Derî” bunlardan biri. Albümün tamamında, şiirsel yoğunluğun hissedildiğini söylemek yanlış olmayacaktır. Bir bakıma dinleyici güzel bir müziği, dolu bir içerikle hissetmenin tadına varıyor albümün tamamında. Aşk, ayrılık gibi bireysel temalardan toplumsal temalara değin geniş bir yelpazedeki içeriği taşıyor olması da albümün bir diğer olumlu yanı.

“LiBer Derî”, rock tınılarının egemen olduğu bir albüm. Ama rock dendiğinde, gitar soloların ağırlığının hissedildiği, vokalin çığlık çığlığa olması gibi motiflerin olmadığını baştan belirtmek gerekiyor. Albüm, elektro gitarın yanı sıra, bağlama, cura, gitar, mey, keman gibi enstrümanların, yumuşak bir ses rengine sahip sanatçının duygulu yorumuyla bütünleştiği bir albüm.
“LiBer Derî” adlı şarkısına çekilen klibin sosyal medyada gördüğü ilgi de, Xeyal’in çıkışının bir hayal olmadığını gösterecektir.