20 ünlü yönetmen, ilk filmini anlattı

Aralarında Neil Jordan, Gary Oldman, Steve Buscemi, Coen Biraderler, Ang Lee, Kevin Smith, Oliver Stone, Ken Loach, Mike Leigh, Pedro Almodóvar gibi isimlerin olduğu yirmi yönetmen ilk uzun metraj filminin serüvenini en ince ayrıntısına kadar anlatıyor “İlk Filmim”de. Senaryo yazımından finansman bulmaya, oyuncu seçiminden film ekibini toplamaya, çekimden kurguya, filmin satışından gösterime girmesine kadar film yapımının bu uzun ve meşakkatli yolunu büyük bir açık yüreklilikle göz önüne seriyorlar. 

Stephen Lowenstein’ın gerçekleştirdiği röportajlarda yalnızca film endüstrisinin dinamiklerine değil, yönetmenlerin bu şahsi yolculuklarında yaşadıkları sıkıntılara, acılara, aldıkları derslere ve zor kararlara da göz atma şansı buluyor okur.

“Bir şeyi ilk kez yapacak olanlara evet diyenlere, hayır diyenlerden çok daha ender rastlanır. Onlara duyduğum minnettarlık adına, bu kitabı ataletin çekiciliğine direnmeyi başaranlara ve hangi alanda olursa olsun, yaptığı işte yeni, acemi olanlara ilk kez şans tanıyanlara ithaf ediyorum.”

YÖNETMENLERDEN SİNEMAYA DAİR GÖZLEMLER

İlk Filmim, yirmi ünlü yönetmenin ilk uzun metraj filminin yapım sürecinde olup bitenlerin perde arkasını parça parça bir araya getiriyor. Ayrıca hem yönetmenin kişiliğini hem de bahis konusu filmin yapım sürecine dair kişisel deneyimleri öne çıkarıyor. Daha geniş bir okur kitlesine de hitap etmekle birlikte, özellikle film çekmek isteyenler için ilginç ve faydalı olabilecek teknik, pratik vs. konular hakkındaki gözlemlerini yönetmenlerin kendi ağzından sunuyor.

Neil Jordan, Gary Oldman, Steve Buscemi, Coen Biraderler, Ang Lee, Kevin Smith, Oliver Stone, Ken Loach, Mike Leigh, Pedro Almodóvar... Bu isimler, ilk filmlerinin yapım sürecinin olağanüstü ve etkileyici hikayelerini anlatan yirmi yönetmenden sadece birkaçı. Yazar ve Yapımcı Stephen Lowenstein’ın gerçekleştirdiği röportajlardan oluşan İlk Filmim: Yirmi Ünlü Yönetmen İlk Filmini Anlatıyor’da bu yetenekli yönetmenler henüz şöhret sahibi olmadıkları dönemleri ve bir şeyi ilk kez yapıyor olmanın yarattığı sıkıntıları büyük bir samimiyetle anlatıyorlar. Eğitimleri ve ilham kaynaklarından yaptıkları cesur ya da saçma seçimlere, yaşadıkları mali sıkıntılardan kamera arkasındaki hayatlarına varana kadar, hem film endüstrisi hem de şahsi deneyimlerinden uzun uzun bahsediyorlar.  

KİTAPTA YER ALAN YÖNETMENLER

Joel ve Ethan Coen / Tom DiCillo / Allison Anders / Kevin Smith / Stephen Frears / Ken Loach / Mike Leigh / Bertrand Tavernier / Barry Levinson / Oliver Stone / Neil Jordan / Anthony Minghella / Mira Nair / Mike Figgis / Pedro Almodóvar / Steve Buscemi / Gary Oldman / Ang Lee / P. J. Hogan / James Mangold

KEN LOACH

“Sinema okullarının doldurmaları gereken ders saatleri var ve konuyu herkesin anlayacağı en basit şekliyle anlatıp sonra da milleti eve yollayamazlar. Bana kalırsa doğrusu bu. Fakat işte bahsettiğim sebepten her şeyin karmaşıklaştırılması gerek: Filmlerin kıyısı köşesi eşelenip üzerinde tartışılmalı, insanlar daha bir şey yapmaya fırsat bulamadan eleştirilmeli. Bence bu kesinlikle iyi bir öğrenme tarzı değil. Yalnızca işe koyulup ne yapabiliyorsanız yapın, mutlaka kendi yolunuzu bulacak, kendi prensiplerinizi oluşturacaksınız, çünkü en nihayetinde yapmanız gereken şey bu.”

OLIVER STONE

“Hayatta sizi ilgilendiren belli şeyler vardır. Siyaset kesinlikle beni ilgilendiriyor ama varoluş sebebim değil. Öyle olsaydı, herhalde siyasete atılırdım. Siyaset dünyası sert ve çetindir. Ben kendimi bir hikaye anlatıcısı ve drama yazarı addediyorum. Siyasetle ilişkimi bu yolla kurdum ve olayın hikayesini de anlatabileceğimi düşündüm. Eğer söz konusu gerçek bir hikayeyse, onu adil bir şekilde anlatmayı hedefledim.”

NEIL JORDAN

“Bana göre, Kuzey İrlanda’daki şiddetin en vurucu hali, insanların tanıdıkları kimseleri öldürmeleriydi. Sırf isimlerine bakarak kimin Katolik kimin Protestan olduğunu anlıyorlardı. İsmin Fergus’sa ulusalcı, Ian’sa birlik yanlısıydın. Farklı şartlar altında birlikte içki içebileceği, ilginç bir sohbete girebileceği insanların hayatlarını sonlandıran birine dair bir hikaye olsun istedim.”

PEDRO ALMODÓVAR

“İlk filminizi olası şartları düşünmeden, ne olursa olsun yapmak zorundasınız; o şartlara, film çekmeye dair en ufak bir şey bilmemek de dahil! Teknik yönden öylesine cahildim ki endişelenmiyordum bile. Saplantı haline gelen tek bir düşüncem vardı, o da filmi yapmak. O yüzden film teknik hatalarla dolu olsa bile umurumda değildi. Bu konuda yetmişli yılların sonları, hatta daha önceki Amerikan yeraltı akımı bana ilham verdi. Warhol gibi sanatçılar bizi teknik konulardaki saplantımızdan kurtararak benim kuşağıma büyük bir iyilik yaptılar. Bu sayede işin teknik tarafını bilmediğimizi, sadece hikayeyi anlatmak istediğimizi söyleyebildik. Benim yaptığım da buydu. Belli bir bakış açısına sahip eğlenceli bir hikaye anlatmayı başardım. Bugünlerde yeni yönetmenler teknik konular hakkında benim kuşağımdan çok daha fazlasını biliyor. Bir yönetmenin ilk filmini izlediğimde, filmin tüm teknik unsurlara hakim olduğunu görüyorum. Fakat hayranlık duyulacak bir film lisanı yaratmak için bu tek başına yeterli değil. Otuz film daha yapmak istiyorsanız, film dilini bilmek zorundasınız. O dili kullanmalı ve hedeflediğiniz doğrultuda geliştirmelisiniz.”

ANG LEE

“Film yaptıkça, sinemanın özünde yatan şeyin seyirci olduğunu daha iyi kavradım. Onlara bir uyaran verir ve bir adım geri çekilip kararı onlara bırakırsınız. Bunu yapabilmek beceri ister. İlk filmini yapan biri için bunu başarmanın pek mümkün olacağını sanmıyorum. Bence ilk film büyük ölçüde yönetmenin kendisiyle ilgilidir; özellikle de benimki gibi düşük bütçeli bir iş yapıyorsanız. Kendinizi ifade etmek istersiniz. Anlatmak istediğiniz çok hikaye vardır. Filmi tamamlayabilmek için dişinizle tırnağınızla çabalıyor olsanız bile bu itki oradadır; işleri sarsakça, yalapşap halletseniz bile, talihiniz yaver gitmese bile, günde yüz karar vermeniz, bin türlü şeyle boğuşmanız gerekse bile o film yine de sizin bir suretiniz değilse, başka nedir ki?​”

Stephen Lowenstein
Çeviri: Sinan Okan
Yayına Hazırlayan: Evrim Öncül
Kapak Tasarımı: Deniz Akkol
Kolektif Kitap
Eylül 2014
558 s.