İnternet basın kanununda havuç sopa mantığı

İnternet medyasının da Basın Kanunu’nda yerini almasını öngören tasarı Ekim ayında Meclis’e gelecek. Alternatif Bilişim Derneği’ne göre İnternetin doğasını anlamaktan uzak olan yasa, bir taraftan resmi ilan alma imkanı sunsa da diğer taraftan sansür, otosansür ve engelleme getirecek.
Başbakan Yardımcısı Yalçın Akdoğan İnternet Medyası’na yasal statü sağlayacak tasarının Ekim ayı içinde  çıkarılacağını açıkladı.
Yasanın TBMM’den geçmesiyle sektördeki temel sorunların çözüleceğini vurgulayan Yalçın Akdoğan “Bu kanunla İnternet medyasında yaşanan sıkıntı kısmen hafifletilmiş ve İnternet haber postallarında resmi ilanların yayınlanması mümkün hale getirilmiş olacak.” dedi.
Peki müjde olarak sunulan yasa İnternet medyası çalışanlarına ne getiriyor? Birkaç madde aktarmak gerekirse;
* Yapılacak olan değişiklikle İnternet haber sitelerinde, site sahiplerinin ve İnternet servis sağlayıcılarının isimleri ve iletişim bilgilerinin yer alması şart olacak ve bu bilgilerin mevcut olmadığı sitelere 500 TL ila 20 bin TL arasında cezai yaptırım uygulanacak.
·n İnternet haber siteleri yayınlanmış olan içeriği en az bir yıl saklamak zorunda kalacak ve içeriği kaldıramayacak ve talep edildiği taktirde yetkililere bu içeriği ve içerikte söz konusu bilgileri teslim etmekle yükümlü olacak. İçerik, herhangi bir sebepten kaldırıldığı taktirde sorumlu kişiye 1000 TL’den az olmamak koşulu ile cezai yaptırım uygulanacak.
* Hangi sitelerin ya da oluşumların haber sitesi değeri taşıyacağı açık bir şekilde belirtilmiş değil
* İnternet haber sitelerinin Basın Kanunu kapsamına alınması ile el konulması ve yayın yasağı getirilmesi gibi yaptırımlar da uygulanabilecek ve İnternet siteleri, 5651 sayılı İnternet Yasası’nın yanı sıra 5187 sayılı Basın Kanunu’nun getirdiği çeşitli yükümlülükleri de yerine getirmek ve yaptırımlarından sakınmak zorunda kalacak.

ALTERNATİF BİLİŞİM DERNEĞİ UYARIYOR

“İnternet Medyasına müjde” spotlarıyla duyurulan habere Alternatif Bilişim Derneği tepki göstermişti. Dernek tasarıyı İnternet’in doğasını anlamaktan uzak olarak değerlendiriyor ve tasarı için “Bir taraftan resmi ilan alma imkanı sunsa da diğer taraftan sansür, otosansür ve engelleme getirecek” diyor
 Alternatif Bilişim Derneği’nin dikkat çektiği birkaç nokta da şöyle:
* Yasada müjde olarak sunulan İnternet Medyası çalışanlarına sarı basın kartı ve akreditasyon verilecek olması olumlu bir adımdır. Ancak yazılı basın çalışanlarının sendikasızlaştırıldığı, akreditasyon ve sarı basın kartı sahibi olmanın çalıştığı kurumun çizgisiyle doğru orantılı olduğu bir durumda bu adımın da kendi içinde ölü doğacağı açıktır. İnternet Medyası sahiplerine havuç olarak sunulan ise taslağın 15. Maddesinde düzenlenen “İnternet haber sitelerinde de resmi ilan ve reklam yayımlatılabilir” ibaresidir. Burada da ilan dağıtımının devlet kurumlarınca yapılacak olması da, medya platformları üzerinde devlet denetimini güçlendireceği için, otosansür ortamının etkinleştirilmesi ve derinleştirilmesi sonucunu doğuracaktır.
* Taslakta İnternet haber sitesi: “5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunun 2 nci maddesinin g bendinde tanımlanan İnternet ortamında, haber ya da yorum niteliğinde yazılı, işitsel ve görsel içeriklerin sunumunu yapan süreli yayını” olarak tanımlanmıştır. Tanımda geçen ‘süreli yayın’ ifadesi bu mecranın hiç anlaşılmadığının en basit göstergelerinden biridir, İnternet ortamında anlık yayın vardır. Ayrıca taslakla tıpkı basılı yayın gibi İnternet haber sitelerinden de, yayınladıkları içerikleri, doğruluğu ve bütünlüğü sağlanmış şekilde bir yıl süre ile muhafaza etme zorunluluğu getirilmiştir. Herhangi bir kovuşturma ya da soruşturmada istenilen tüm belgeler de teslim edilecektir.
* Taslakta kanun yayımlandığı tarihten itibaren İnternet haber sitelerinin, bu Kanunda öngörülen hükümlere uygun hale getirmesi zorunluluğu da getirmiştir. Bu da 3 ay içinde sorumlu müdür ve uygun ofis bulamayan site sahiplerinin sitelerinin tahkikata uğraması, kapatılması ya da yayın hayatlarına farklı şekillerde devam etmesi anlamına gelecektir.

OTOSANSÜR VE ENGELLEME YASASI 

Sonuç olarak, İnternet medyasına yazılı basın muamelesi yapılan tasarı azınlık için rant anlamına gelirken, yurttaş gazeteciliği yapanlar, politik çizgide haber yayınlayanlar için tam bir sansür, otosansür ve engelleme yasası haline gelecektir. İnternet medyası da tıpkı basılı yayında olduğu gibi ceza ve yükümlülükler nedeniyle ‘sermayesi olanın haber sitesi’ olabildiği, İnternetin sağladığı en önemli olanaklardan biri olan çok sesliliğin kısıldığı bir hale dönüştürülmek istenmektedir. (MEDYA  SERVİSİ)