MESS üyesi firmaların 2014 kârları milyarları buldu

Tamer Arda ERŞİN
Ankara

Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS) üyesi firmaların 2014’ün ilk 6 ayındaki kârları milyarları buldu ama uyuşmazlıkla sonuçlanan Toplu İş Sözleşmesi (TİS) görüşmelerinde, firmalar işçilerin raporlu olarak çalışmadıkları günlerdeki yevmiyelerine gözü dikti. Ayrıca MESS üyesi sadece 10 firmanın 6 aylık toplam net kârı 1 milyar 151 milyon 482 bin 70 TL olmasına rağmen patronlar işçilerin ikramiye ve yakacak ücreti gibi haklarını da gasp etmeye çalışıyor.

Türk-Metal Sendikası ve MESS arasındaki toplusözleşme sürecinde uyuşmazlık tutanağı tutuldu. Firmalar, Türk-Metal’in “kazasızlık ödeneği” diye adlandırdığı TİS sözleşmesindeki maddeden de cesaretle iş kazası ve meslek hastalıkları raporları, 20 günden fazla alınan raporlar, doğum izni ile işverence verilen izin dışındaki her türlü fiilen çalışılmayan süreler için kıstelyevm (çalışılmayan günler için kesinti) yapılmasını istedi. Buna ikramiyeler ve yakacak yardımı ödemelerinde fiilen çalışılan sürelerin esas alınmasını da ekledi.

İşçilerin raporlu günlerde alacakları, yakacak gibi gelirlerine göz diken patronların geçen 6 ayda ne kadar kâr ettikleri finanssal raporlarına yansıdı. MESS üyesi Ford firmasının 2014’ün ilk 6 ayındaki hasılatı 5 milyar 213 milyon 991 bin 688 TL iken, net kârı da 353 milyon 434 bin 988 oldu. Firma 6 bin 729 mavi yakalı ve 2 bin 272 beyaz yakalı işçisine 6 ayda 285 milyon 919 bin 390 TL ücret ve sosyal güvenlik gibi harcamalarda bulundu. 11 milyon 357 bin TL ise genel yönetim giderlerine dağıtıldı.

MİLYONLARI 3’E BÖLDÜLER

Toplam 621 kişi çalışmasına rağmen 195 milyon 487 bin 889 TL hasılat yapan Alarco Carrier firmasının 6 aylık net kârı da 14 milyon 619 bin 335 TL oldu. Bu kâr ise 3’e bölünerek sermaye arasında paylaştırılacak. İşçisine verdiği ücretleri finanssal raporuna yansıtmaktan kaçınan firma, genel yönetime 10 milyon 616 bin 180 TL harcama yapmış.

Genel Yönetim Kurulu üyeleri, Genel Müdür ve yardımcılarına verdiği 4 milyon 498 bin 851 TL’yle dikkat çeken Türk Traktör firması ise işçilerine 1 milyon 831 bin 886 TL ödemiş. Net kârı 141 milyon 813 bin 710 TL olan firmanın, kullanmadıkları izinler karşılığı olarak işçilerine 2 milyon 811 bin 254 TL borcu bulunuyor.

ÜRETENE YOK, YÖNETENE ÇOK

Koç Holding’in yüzde 45, Ünver Holding’in yüzde 25 sermaye payı olan Otokar firmasının ise 6 aylık net kârı 46 milyon 448 bin 482 TL. Kâr bu iki firma arasında sermaye paylarına göre bölüştürülürken, firmanın işçilerine ödediği ücret ise 25 milyon 230 bin 214 TL. İşçilerin aldığı ücrette yaklaşan harcamalarıyla dikkat çeken genel yönetim ise 6 ayda 21milyon 822 bin 637 TL harcamış.

Doğan Holding’e bağlı, Çelik Halat Tel Sanayi ise işçilerine ödediği paranın neredeyse 3’te 1’i oranında genel yönetiminin ulaşım harcamalarına para ödemiş. İşçilerine 6 ayda toplam 382 bin 564 TL veren firma, genel yönetiminin ulaşımına 118 bin 446 TL, toplam giderlerine de 3 milyon 266 bin 867 TL harcama yapmış. 79 milyon 57 bin 637 TL hasılat geliri elde eden Çelik Halatın patrona kalan net kârı ise 5 milyon 187 bin 731 TL.

REKLAM, 6 BİN KİŞİDEN DEĞERLİ

BOSH Fren Sistemleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. çalışanlarına 6 ayda 678 bin 713 TL öderken genel yönetimine 1 milyon 560 bin 429 TL harcama yapmış. Hasılatı 43 milyon 312 bin 896 TL olan Bosh’un, 8 milyon 566 bin 97 TL 6 aylık net kârı var. 6 bin 299 çalışanı bulunan Tofaş ise işçisine ödediğinden çok yaptığı reklam harcamasıyla dikkat çekiyor. Firma reklamlara 21 milyon 568 bin TL, işçisine ise 18 milyon 449 bin TL ödemiş. Genel yönetimin 6 aylık harcamaları, işçiye verilen paranın 5 katını bularak 85 milyon 625 TL olmuş. Hasılatı 3 milyar 495 milyon 744 bin TL olan Tofaş’ın 6 aylık net kârı 268 milyon 665 bin TL.

İŞÇİNİN 11 KATI

Genel yönetiminin 2 milyon 843 bin 657 TL harcamasının, 8 bin 712 TL’si haberleşme, 49 bin 496 TL’si ulaşım gideri olan Demisaş Döküm Emaye Mamülleri Sanayi firması ise işçilerine sadece 621 bin 661 TL ödemiş. Hasılatı 95 milyon 899 bin 794 TL olan firma, 3 milyon 304 bin 955 TL 6 aylık net dönem karı kaydetmiş. Genel yönetim harcaması, işçiye ödediği para miktarının 11 katını bulan Anadolu Isızu Oto Sanayi Ticaret Anonim Şirketi ise 14 milyon 116 bin 927 TL genel yönetime, 1 milyon 302 bin 471 TL de işçisine vermiş. Hasılatı 323 milyon 490 bin 718 TL olan firmanın 6 aylık net kârı da 17 milyon 43 bin 712 TL.

ARÇELİK İŞÇİYE ‘BEYAZ’ DEĞİL

Ünlü beyaz eşya firması Arçelik’in ise finanssal raporları işçi açısından o kadar ak değil. Genel yönetimine 244 milyon 492 bin TL harcayan firma, işçilerine 115 milyon 254 bin vermiş. Faaliyetlerinden 5 milyar 878 milyon 231 TL hasılat yapan Arçelik’in net kârı ise 292 milyon 398 TL.