Gizli belgelerde IŞİD’in sistemi

Yücel ÖZDEMİR
Köln

Irak ve Suriye’de Sünnilerin ağırlıklı olarak yaşadığı bölgeleri kontrol eden, eski adıyla Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) yeni adıyla İslam Devleti’nin (İD) bölgede nasıl bir sistem kurduğu ve devletleşme yönünde adımlar attığına dair gizli belgeler yayınlandı. Almanya’da başta Süddeutsche Zeitung olmak üzere değişik yayın organlarında yer alan IŞİD’le ilgili gizli belgelerde örgütün sadece değişik cephelerde savaşan militanlardan ibaret olmadığı, devletleşme konusunda da önemli mesafe katettiği ileri sürüldü.

IŞİD’in ikinci adamı Abdel Rahman el Bilavi’nin saklandığı yere yapılan baskın sonrasında elde edilen ve Irak devletinin elinde bulunan gizli belgelere dayandırılarak verilen habere göre, örgütün kontrol ettiği bölgelerde sağlık sigortasından evlilik yardımına kadar değişik alanlarda sosyal sistem kurduğu, petrol satışı ve aldığı fidye parasıyla bu sistemi finanse ettiği, önemli oranda silah satın aldığı belirtildi. Irak ordusu tarafından “Savaş Bakanı” olarak adlandırılan el Bilavi, baskın sırasında öldürülmüştü.”Süddeutsche.de” yer alan habere göre, gizli belgelerde, örgütün kontrol ettiği bölgelerde iç yaşamın nasıl sürdüğü, ayrıntılı olarak gözler önüne serildiği belirtilirken, kurulan sosyal sistemden çatışmalarda ölen, yaralanan ya da savaştığı güçler tarafından tutuklanan IŞİD militanlarının ailelerinin de maddi destek aldığı kaydedildi.

İLK KEZ AÇIĞA ÇIKIYOR

160’tan fazla USB taşınabilir bilgisayar hafızasında yer alan IŞİD’in “iç yaşamı”na dair belgelerden, ilk olarak geçtiğimiz yaz aylarında İngiliz Guardian gazetesi “hazine” olarak söz etmişti. Irak hükümeti tarafından, yabancı basında ilk olarak Almanya’da yayınlanan Süddeutsche Zeitung’un yanı sıra devlet televizyonları NDR ve WDR’e açılan IŞİD’in bu gizli arşivinin bir bölümü daha önce ABD ve Avrupa ülkelerinin istihbarat örgütlerine de açılmış.

2013 ve 2014’ün ilk aylarına ait olan belgelerde daha çok IŞİD’in kontrol altına aldığı kentlere dair bilgiler bulunuyor. Söz konusu tarihler arasında IŞİD tarafından idaresi ele geçirilen 9 kentin gelir, gider ve bütçe bilgilerinin yer aldığı belgelerde ayrıca bölgedeki Sünni kabilelerin örgüte nasıl yaklaştığı konusunda da bilgiler bulunuyor. Kentlerin bütçeleri doğrudan kendisini halife ilan edilen Ebu Bekir el Bağdadi’ye sunuluyor.

PATRONLARDAN IŞİD’E ‘BAĞIŞ’

Süddeutsche Zeitung, bir belgede sosyal alanlara ayrılan paraların silah satın almak için ayrılan paradan fazla olduğunun görüldüğünü yazarken, örgütün kentleri ele geçirmeden, Irak askerlerinin silahlarına el koymadan önce de piyasadan M-4 uzun menzil silahı ile gece dürbünleri gibi modern silahları parayla satın aldığının belgelerde yer aldığını ifade etti. Silahların Irak ordusunda görev yapan ordu mensuplarından alındığı belirtildi. Ayrıca başkent Bağdat da dahil olmak üzere bir çok kentte işverenlerin de örgüte gönüllü bağışta bunduğu belgelerde yer alıyor. Örneğin Bağdat’taki bir işveren 50 bin dolar vermiş.

Belgelere göre Kasım 2013’te Kuzey Bağdat’ta örgüt 493 bin 200 dolar toplamış. Irak güvenlik birimleri bu paranın gönüllü değil baskı sonucunda alındığını savunuyor.

MİLİTANLARA ÖZEL ÖDEME YAPILIYOR

Belgelerde yer alan bir diğer önemli ayrıntı da örgütün savaşı nasıl sürdürdüğü. Irak’ın Kuzeybatı’sında yer alan Haditha kendinde gönüllü olarak savaşa katılmak için başvuranlar değişik derecelere ayrılmış: Asker, savaşçı, emir. Ve başvuran kişilere ait özel bilgilere yer verilmiş. Özel operasyonlara katılanlara ise ek ödeme yapılıyor. Örneğin bir keskin nişancıya ev yapılmış. İntihar saldırısında katılanlar “şehitler” adı altında kaydedilmiş. Bunların ailelerine, geride bıraktıklarına maddi yardım yapılıyor. İntihar saldırılarına katılanlar arasında Almanya’dan giden yaklaşık 9 kişinin olduğu tahmin ediliyor.