İşçinin sağlığı tehlikedeyse sözleşmesi feshedilebilir

SORU: Çalıştığım işyerinde yoğun bir şekilde toz içinde çalışıyoruz. Bu da bizim ileride mutlaka hastalanmamıza sebep oluyor. Bizim bu işyerinden iş sözleşmemizi kendimizin sona erdirmesi durumunda ise tazminat alma hakkımızın olmadığını söylüyorlar. Peki bizim ne gibi haklarımız vardır?

CEVAP: İş Kanunu’nun 24/I-a hükmüne göre, “İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa” işçi iş sözleşmesini haklı nedenle derhal feshedebilecektir. Sözleşme yapılırken bilinsin veya bilinmesin, işçinin yaptığı iş, işin niteliğinden kaynaklanan bir nedenle işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa işçi bildirim sürelerini beklemeksizin veya belirli süreli iş sözleşmelerinde süre dolmadan önce sözleşmeyi haklı nedenle feshedebilir. Dolayısıyla iş sözleşmenizi bu sebeple, yani işyerinde yapılan işin niteliğinden kaynaklanan aşırı tozlu ortamın sağlığınız için tehlikeli olması durumuna dayanarak feshedebilirsiniz. İşçi açısından sağlık nedeniyle fesih hakkının doğabilmesi için yapılan işin, işçinin yaşamı veya sağlığı için tehlike yaratması gereklidir. Bu tehlike işin niteliğinden kaynaklanmış olmalıdır. İşin niteliğinden doğan bu hastalıklar çoğu zaman meslek hastalıklarıdır. Nitekim Yargıtay da işyeri koşullarından kaynaklanmayan hastalıkları bu madde hükmüne göre haklı fesih nedeni saymamaktadır. Hastalığın işyerindeki koşullardan kaynaklandığı doktor raporuyla ispat edilmeli, bunun için gerekiyorsa işyerinde inceleme yapılmalıdır. Yargıtayın yerleşik içtihadına göre hastalığın işçinin sağlığı ve yaşayışı için tehlikeli olduğunun da sağlık raporunda belirtilmesi gerekir. Tehlikenin haklı neden oluşturması için geçici veya sürekli olması önem taşımamaktadır. İşin tehlike oluşturup oluşturmadığı tespit edilirken objektif koşullar yanında, işçinin yaşı, vücut ve sağlık durumu, cinsiyeti gibi subjektif koşullar da dikkate alınır. Hangi hastalıkların yapılan işin niteliğinden doğduğu ise, her somut olayın özellikleri dikkate alınarak belirlenmelidir. Yargıtay bir kararında, iş kazasında işverenin yüzde 80 oranında kusurlu olmasını, işin “İşçinin sağlığı ve yaşayışı için tehlikeli bulunduğunun bir kanıtı” olarak değerlendirmiştir. (Yargıtay 9. HD 25.11.2003 tarih 2003/5907 E. 2003/18272 K.) İş sözleşmenizi, İş Kanununun 24/I- a bendine dayanarak feshetmeniz durumunda kıdem tazminatı hakkınız doğmaktadır. Ancak, ihbar tazminatınızı alamazsınız.