Harmandalı Cinayeti

“MADDE 56. –Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir.
“Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek devletin ve vatandaşların ödevidir.”
Bu madde Kokoreççiler Odasının falan tüzüğünden alınmış bir madde değildir, halen geçerliliği olan Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 56. maddesinin ilk iki fıkrasıdır. Evet, yürürlüktedir bu madde ve referandum sonrasında bile iptal edilmemiştir.
Ama ne acıdır ki “Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek” isteyen yurttaşlar, hemen her etkinliklerinde, tüm eylemlerinde ya büyük bir baskıyla karşılaşmakta yahut da istekleri “Devletin bu konularda görevli kurumları” tarafından kulak arkası edilmektedir.
İşte baskıya bir örnek: Karısına sürekli dayak atan kocaya “6 ay karısına dayak atmaması” cezasına benzer bir karar, Erzurum Tortum ilçesine bağlı Bağbaşı’nda yapılması planlanan hidroelektrik santrallere (HES) karşı çıkanlardan Leyla Y. için verilen ceza: “HES konusunda faaliyet gösteren çalışma alanlarına girmesi ve HES’lere karşı eylemlerde bulunan kişilerle ilişki kurması yasaklanmıştır.”
İşte benim “Harmandalı Cinayeti” diye adlandırdığım olay, “Kulak arkası” konusuyla ilgili…
8 yıl kadar önce, İzmir Çiğli ilçesindeki Evka-2 mahallesine taşındık. Bir süre sonra her taraf öylesine bir çöp kokusuna boğuldu ki… Araştırdım, rüzgar denizden estiği zaman, ilerideki Harmandalı beldesinde bulunan, tüm İzmir’in çöplerinin toplandığı yerden geliyormuş.
Aramızda 3 tane tepe vardı, onları aşarak geliyordu bu koku.
Harmandalı’na yakın Evka-5 sakinleri de bu pis kokudan şikayetçi. Şöyle diyorlar: “Yılın 12 ayı yaşamımız zehir koklayarak geçiyor. Özellikle her deniz estiğinde evlerimizin içine kadar giren koku yüzünden ne yemek yiyebiliyor, ne de uyuyabiliyoruz. Harmandalı Çöp Depolama Alanı’nda patlama ve kayma tehlikesi olduğu da iddia ediliyor. Yıllardır çöplükten yatak odalarımıza kadar giren koku ve gaz yüzünden hayatımız karardı. Hele hele şu sıcak günlerde balkonlarımıza çıkıp oturmaya hasret kaldık. Üstelik çöplük artık şehrin ortasında kaldı. Büyükşehir Belediyesi Başkanı Aziz Kocaoğlu 8 senedir bu çöplüğün kapatılacağını söyledi. Ancak, bir türlü icraata geçiremedi. Biz, İzmir Büyükşehir Belediyesinin bu çöplüğü derhal kapatmasını istiyoruz.” (Milliyet, Ege eki, 9.9.2011)
Evka-2 olsun, Evka-5 olsun, Harmandalı Çöplüğü’ne nispeten uzak yerler. Ama onlar bile şikayetçi.
Ya Harmandalı Çöplüğü’nün, neredeyse tam göbeğinde yaşayan, yaşamak zorunda kalan Cumhuriyet Mahallesi’nin sakinlerinin durumuna ne diyebilirler İzmir’in asil ve necip Büyük Türk Büyükleri? Yalnız İzmir’inkiler değil, Türkiye’nin Büyük Türk Büyükleri?..
Uğur Mumcu anması, Hayat TV etkinliği ya da başka konularla ilgili olarak birkaç kez Harmandalı’ya gittim. Konuştuğum herkes, Harmandalı Çöplüğü yüzünden dertliydi.
Birçok kez etkinlik yapmışlardı, yürüyüşlerle seslerini duyurmaya kalkmışlardı. Ama “NATO mermer, NATO kafa düzeni” yürürlükteydi. Dinlemiyordu, etkililer ve yetkililer.
En sonunda…
“Dün sabah saatlerinde kadın, erkek, yaşlı, genç, Harmandalı Cumhuriyet Mahallesi halkı ellerinde pankart ve dövizlerle kooperatiflerin bulunduğu bölgede çöp kamyonlarının geçtiği yolu trafiğe kapattı.
“ ‘Harmandalı, Ümraniye olmasın’, ‘Cezamız bitsin, çöp gitsin’ yazılı pankartlar açan mahalle halkı, ‘Diri diri çöplüğe gömülmek istemiyoruz’, ‘Çöplük değil, park istiyoruz’, ‘Yavaş yavaş metan gazıyla öldürülüyoruz’ yazılı dövizler taşıdılar.” (Evrensel, 13.9.2011)
“Harmandalı Cinayeti” hızla genişliyor. Sonunda, üzüntü verecek bir takım sonuçlarla karşılaşmamak için herkesin Cumhuriyet Mahallesi sakinlerinin yanında olması gerekiyor.
Yol kapama eylemine Çiğli Belediyesinin bazı meclis üyeleri de destek vermiş.
“Eylem alanına gelen Çiğli Belediye Başkanı Metin Solak, Harmandalı halkının yanında olduğunu belirterek, olayda, bölgeye ÇED raporu vermeyen Çevre Bakanlığının da sorumlu olduğunu belirtti. (…) Görüşlerini aldığımız vatandaşlar, sağlık sorunu yaşadıklarını, misafir davet edemediklerini anlattılar. En çok çocuklarının sağlığından endişelendiklerini vurgulayan mahalleliler, aynı bölgede hem çöplük yapılmasını, hem de imar verilmesini anlayamadıklarını dile getirdiler. Belediye yönetimine seslenen kadınlar da, ‘İzmir’in zaten güzel olan yerlerine taş döşemesinler, Harmandalı’yı güzelleştirsinler’ dediler. Yerleşim alanı olmayan yerlerin çöp alanı olması gerektiğini dile getirerek, bir patlama ya da ölüm olmadan önlem alınmasını istediler.
“Cumhuriyet Mahallesi Muhtarı Dursun Ali Kazar da, ‘İzmir temizleniyor, diyerek reklam yapıyorlar. Körfezden çıkarılan çamuru getirip buraya döküyorlar’ diyerek,  27 aydır muhtar olduğunu defalarca talepte bulunmasına rağmen Aziz Kocaoğlu ile görüşemediğini dile getirdi.”  (age)
Zaman geçiyor. Çok geç olmadan Harmandalıların sesine kulak verilmeli…