Küreselleşme / konut

‘Küreselleşme’ sözü çıktığında, daha en başında sormuştum:
Neyin Küreselleşmesi?
Daha başlangıçtaki adıyla ‘globalleşme’ nin, sömürünün tepe noktası olduğunu yazmıştım güncemde…
Elbette emperyalizmin son olmayan oyunlarından biri… Hem de şimdilik…
Anamalcılık böyle Troia atı yerine geçecek kim bilir daha ne sözcükler üretecektir.
Bir daha sorayım:
Küreselleşme, ama neyin küreselleşmesi?
Olanakların mı?
Tokluğun mu?
Bilginin mi?
Yalnızca sömürünün!
Hem de her boyutuyla…
İnsanın en önemli gereksinimlerinden biri ‘barınak’…
İster ıssı (sahibi) ister kiracısı olarak…
Son yıllarda kiralık konut üretimi tümüyle unutuldu. Amaç insanlara barınak sağlamaktan çok, onların en küçük artırımlarına, boğazlarından kıstıklarına bile el koymak olunca böyle olacaktı…
Kiralık konut, sosyal konut, Türkiye’nin dengeli fiziksel tasarımı da 1960ların sonunda kaldı.
Barınak tam anlamıyla “mal”a dönüştü.
Bundan 19 yıl önce (1983 de) yayınlanan “Yuva mı mal mı?​” adlı betiğimde bu temel soruyu soruyordum.
Dedim ya, yuva olmak şurada kalmış her konut ‘mal’ a dönüşmüştü… Demek ki bu günlerin temeli, en azından çeyrek yüzyıl önce atılmıştı bana göre…
Eleştirmen Sezer Tansuğ, bir yazısında yanıt verdi bu soruma:
“Zorunlu olarak mal!”
Bu yönetimlerle başka türlü olabilir miydi?
Benim yaptığım çalışma da, bu yanıtın belirginleşmesi amacına dönüktü elbette…
‘Barınak’ı mala dönüştürdünüz mü iş tamam demektir.
Tüm kültür birikimini yok sayarak, kentti, hemşerilikti, komşuluktu, sosyal- kültürel özekten eş paylaşımdı, şuydu buydu bütün değerleri bir yana itip, yalnızca insanların zorunluluğundan yararlanıp, birikimlerini son kuruşuna dek alabildiğinizde konu başarılmış demekti anamalcılar için…
Bunun için işbirlikçiler de hemen kapının önünde bekliyorlardı.
Oysa tek odalı barınak bile, insanı bir bütün olarak ele alan, onu edinecek olanın gereksinimlerine ( yalnızca yeme, içme, yatma, sevişme değil, tüm sosyal- kültürel gereksinimlerine, yaşama kültürüne) yanıt veren bir çözümle gerçekleştirilmelidir. Böyle olmalıdır ki geleceğin insanı böyle bir ortamda yetişebilsin.