BB dalgasını geçiyor

Bundan yaklaşık olarak 5 hafta önce FED (ABD Merkez Bankası) Başkanı Ben Bernanke’nin (BB) 2 Şubat’ta Temsilciler Meclisi’ndeki sunumundan hemen sonra, yazı günümü beklemeden ve hayatımda ilk kez, günübirlik iktisadî gelişmeler karşısında değerlendirme yapılmaması gereğini bile bile ‘HELİKOPTER BEN NE DEMEDİ?​’ başlıklı bir yazı yazmıştım.
Böylesi bir işe girişmemin temel nedeni, dünya piyasalarında altın-gümüş ons/USD fiyatındaki yükselişti. Zira bu gelişme karşısında ne yazık ki bizdeki anlı şanlı iktisatçılar ve teknik analistler BB’nin yapmış olduğu konuşmadan çıkara çıkara QE3’e gideceği yani para saçılmaya devam edileceği sonucuna ulaşmaları ve milleti altına koşmaya teşvik eden konuşmalarıydı. Uzatmayayım, bunun böyle olmadığını, en azından BB’nin şimdilik böyle bir şeyi imâ etmediğini ve fakat istese de istemese de en geç Haziran 2012’de (yaratacağı etki anlamında özel gerekçesi ve hesaplaması var) kaçınılmaz bir biçimde bu yola başvuracağını söylemiştim. Yine, BB’nin anlaşılmadığını, USD Endeksi’nin ve €/$ paritesinin kısa sürede USD lehine döneceğini söylemiştim. Oldu da. Daha açıkçası, yazımın amacı altın-gümüş alımı konusunda insanların tuzağa düşmemeleri içindi.
Dahası o yazımda, BB’nin 9 Şubat günü karşısına çıkacağı Bütçe Komitesi’nde yanlış anlaşıldığını belirteceğini ifade etmiştim. Söyledi ama bu dozda değil. Ancak, FED’in şahin üyeleri iki gün sonra bu vurguyu yaptılar, hatta faizlerin 2014 tarihi beklenilmeden artırılması gereğini belirttiler. BB’nin geçen hafta (29 Şubat) Temsilciler Meclis’indeki konuşmasında da aslında buna değindi.
Ne yazık ki, BB’nin 29 Şubat günlü geçen haftaki konuşması da doğru dürüst anlaşılmadı. Daha doğrusu, hiç anlaşılmadı. Altın ons/USD fiyatında o günkü yaklaşık olarak 90 USD’lık düşüş, bizim iktisatçılar ve teknik analistler tarafından âlâkasız bir biçimde BB’nin sözlerinden QE3’e gitmeyeceğinin anlaşılması temeline oturtuldu. BB tam da tersine konuşması boyunca ABD Ekonomisi’ne ilişkin tüm kötümserliğini ortaya koydu. Daha açıkçası, bu ifadeleri, 5 hafta önceki toplantıda sözüm ona verdiği iddia edilen QE3 sinyalinden çok daha güçlü bir QE3 sinyali olarak kendini gösterdi. O zaman, piyasalar mı yanlış anladı? Hayır, piyasalar yanlış anlamadı ama verdiği tepki QE3 sinyalinin olup olmaması değil, BB’nin konuşmasında yer alan bir başka ifadesi oldu. Belirttiğim gibi, aslına bakarsanız BB 29 Şubat’ta (geçen hafta) bağıra bağıra QE3 geliyor dedi. Peki, o zaman ne diye altın-gümüş ons/USD fiyatı sert düşüşe maruz kaldı ve daha da düşmesi bekleniyor?
Altın-gümüş ons/USD fiyatında geçen haftaki günlük dramatik düşüşün gerçekleştiği güne dikkat edin. Tam da ECB’nin (Avrupa Merkez Bankası) 29 Şubat günü piyasaya ilâve 529 milyar €  pompaladığı ve bunun altın-gümüş ons/USD fiyatını olası olarak daha da sıçratabileceği anda. BB olası bir sıçramayı yani serseri para etkisini daha baştan konuşmasıyla sıfırladı. Az önce de belirttiğim gibi, BB FED’in şahin üyeleri aracılığıyla geçen ay açıklanan ‘faiz artırılmalıdır’ biçimindeki ifadeyi konuşmasında biraz daha somutlaştırdı. Hani satır araları okunması gerekir denir ya, tam da yapılması gereken buydu. Konuşmasında ‘Para Politikası’ başlığı altında FOMC (Federal Open Market Committee) üyelerinden 2014 yılı sonuna kadar faiz oranı tahmini istedi. Petrol fiyatları artışının enflâsyonu etkileyeceğini vurgulayarak faiz tahmini istemesi, 29 Şubat günü altının 90 USD’lık sert düşüşün asıl nedeni. Nasıl mı?
BB’nin FOMC üyelerinden yapmalarını istediği şey, gelecekteki faiz oranlarının enflâsyona göre belirlenmesi temeline dayanan ve etkisi, uygulayacak merkez bankasının somut ve sağlam sözler vermesine bağlı geleneksel olmayan bir tür para politikası uygulaması. (Paul R. Krugman, 1998-Brookings ve Eggertsson and Woodford’un 2003-Brookings ve NBER). BB’nin FOMC üyelerinden böyle bir talepte bulunması bu tür bir politika uygulamasına gideceği anlamına gelmiyor ama birkaç ay sonra bana göre gerçekleştireceği QE3 açıklamasının değerli maden fiyatları üzerinde artış yönünde yaratacağı olası etkiyi şimdiden baskılama, USD’nı nispî olarak güçlü tutma amacını taşıyor. Altın-gümüş fiyatlarında son günlerdeki gelişmeler temelde BB’nin bu girişimine dayanıyor.
Siz siz olun, dikkatli davranın. Önceden de vurguladığım gibi Ben amcamız cin gibi, resmen piyasalarla oynuyor ve dalgasını geçiyor. Gerçi başına, daha doğrusu ABD Ekonomisi’nin başına gelecekleri biliyor ama ne yapsın, şimdilik O da zevahiri kurtarma peşinde. Hep beraber göreceğiz, bakalım daha ne kadar direnebilecek.
Selâm ola.
NOT: İki gün önce QE3 haberleri yeniden konuşulmaya başlandı. Unutmayın, BB mecbur ama şimdi değil.