2 Temmuzun eşiğinde ‘Suç işlenirken’

Attilâ İlhan, Asım Bezirci’nin Türkiye Sosyalist Partisinin yayın organı Gerçek gazetesindeki yazısından dolayı tutuklandığı günden unutamadığı bir sahneyi anlatır:
“O ilk tevkifat günü, gazetenin koridorunda, tepeden tırnağa Anadolu bir adamcağız derme çatma bir dengin üzerine oturmuş, efkârlı efkârlı cıgara içiyor, dengi oğluna götürmeyi bekliyordu: Asım’ın babasının o perişan hâli, hâlâ gözümün önündedir; yüzünde öyle bir ifade vardı ki, sanki o, ya da onun oğlu, hiç bir suç işlememiştir; tam tersine, ona ya da oğluna karşı, başka birileri -hem de ciddi bir suç- işlemektedirler...”
Attila İlhan’ın vurguladığı ifade doğrudur. Asım Bezirci’nin Gerçek gazetesindeki yazıları aylar sonra beraat edecektir. Tutuklamalarla, perişan etmelerle gerçekten ciddi bir suç işlenmektedir.
Yarın 2 Temmuz. 19 yıl önce Türkiye’de düşünce özgürlüğüne karşı, insanlığa karşı suç işlendi. Ne yazık cezalandırılmadılar. Biz unutursak, o suçu işlemeyi  sürdürecekler. Olayları kanıksamamak için hatırlatmak gerekiyor.  Bir “farkındalık” gerekiyor neyi yaşadığımızı anlamak kavramak için.
19 yıl önce Sivas’ta yaşananlar “Sivas Katliamı”, “Madımak Katliamı” ya da “Madımak Olayı” diye anılır. Bu olay 2 Temmuz 1993 tarihinde Sivas’ta Pir Sultan Abdal Kültür Derneğince düzenlenmiş olan  Pir Sultan Abdal Şenliklerinde misafirlerin bir bölümünün kaldığı Madımak Oteli’nin kökten dinci göstericilerce içindekilerle birlikte yakılmasıdır.
Bu kundaklama sonucu dönemin Sivas Valisi Ahmet Karabilgin’in özel davetlisi olarak şehre gelenlerden otuz üç yazar, çizer, ozan, düşünür ile iki otel çalışanı ölmüştür. Ölenlerden iki kişinin de göstericilerden olduğu saptanmıştır.
Bu tür kıyımlarda, savaşlarda olduğu gibi, insanları sayılara dönüştürmek olayı sıradanlaştırıyor. Ölenleri adlarıyla, yaşlarıyla, nitelikleriyle ( ve alfabetik sırayla)  analım. Belki görünür kılınır.  Çocukların ve yanlarında işleri yazılmayanların semah ekibinden olduğunu da hatırlatalım: Muhlis Akarsu ( 45), Sanatçı; Muhibe Akarsu  (35), Muhlis Akarsu’nun eşi, Gülender Akça ( 25), Metin Altıok ( 52) Şair, Yazar, Felsefeci; Mehmet Atay  ( 25), Gazeteci, Fotoğraf Sanatçısı; Sehergül Ateş ( 30), Behçet S. Aysan ( 44), Doktor, Şair; Erdal Ayrancı ( 35), Asım Bezirci ( 66), Araştırmacı, Eleştirmen, Yazar; Belkıs Çakır (18), Serpil Canik  (19), Muammer Çiçek (26) Aktör, Nesimi Çimen ( 62), Şair, üç telli curanın son ustası; Carina Cuanna Thuijs (23), Hollandalı Gazeteci; Serkan Doğan (19), Hasret Gültekin (23) Sanatçı; Murat Gündüz ( 22), Gülsüm Karababa (22),  Uğur Kaynar ( 37), Şair; Emin Buğdaycı (18) Şair; Asaf Koçak ( 35), Karikatürist; Koray Kaya (12), Menekşe Kaya ( 15), Handan Metin ( 20), Sait Metin  (23), Huriye Özkan ( 22), Yeşim Özkan (20), Ahmet Özyurt  (21), Nurcan Şahin (18 ), Özlem Şahin (17 ), Asuman Sivri (16), Yasemin Sivri (19 ), Edibe Sulari (40), Sanatçı; İnci Türk (22).   (Otel Çalışanları :Ahmet Öztürk ( 21 ), Kenan Yılmaz (21 ) Göstericiler Ahmet Alan, Hakan Türkgil)
Aralarında Aziz Nesin’in de bulunduğu elli bir kişi de olaylardan kendi olanaklarıyla, ağır yaralarla ve psikolojik sarsıntılarla kurtuldu. Olaydan bir gün sonra otuz beş kişi gözaltına alındı. Daha sonra gözaltına alınanların sayısı yüz doksana çıktı. Gözaltına alınanlardan yüz yirmi dördü hakkında “Laik anayasal düzeni değiştirip din devleti kurmaya kalkışma” suçlamasıyla dava açıldı. Yargıtayın suçun  “Cumhuriyete, laikliğe ve demokrasiye yönelik olduğunu” bildirerek kararını bozduğu dava yeniden görüldü. Sonunda 13 Mart 2012 tarihinde zaman aşımından düşürüldü.
İnsanlarımızın yüzlerine bakın, tutukevleri önlerinde, ziyaret günlerinde, mahkeme salonlarında. Yüzlerindeki ifade çoğunluk suçlayan bir ifadedir. O zaman gerçek suçluyu aramak gerekir.