IOC, Rio seçimlerinde kimi destekledi?

Türkiye’nin Romanya, Galatasaray’ın da Braga mağlubiyetleri bir kez daha gösterdi ki, bilinçsiz futbol ve taktiksel yetersizlik Türkiye futbolunun sahip olduğu tek kimlik. Türkiye, Romanya’ya karşı iç sahada kaybederek 2014 Dünya Kupası umutlarını iyice azaltırken kupanın ev sahibi de hareketli günler geçiriyor.

Brezilya’nın dünya kupası maçlarının oynanacağı kalabalık, hızla büyüyen ama aynı hızla da eşitsizleşen kentleri 7 Ekim’de belediye seçimlerini geride bıraktı. Özellikle hem 2014’e hem de 2016 Olimpiyatlarına ev sahipliği yapacak olan Rio de Janeiro için seçimler hayati derecede önemliydi.

8 adayın yarıştığı kentte 2 isim öne çıktı. Merkezci çatı partisi PMDB’nin adayı Eduardo Paes ve Sosyalizm ve Özgürlük Partisi’nden (PSOL) Marcelo Freixo. Başkanlığını sürdürmek için yarışan Paes, iktidardaki İşçi Partisi’nin (PT) de desteğini arkasına aldığı geniş bir koalisyonla seçimlere girdi. Freixo’dan 14 kat daha fazla para topladı ve televizyonlarda reklamları çok daha fazla döndü. Freixo ise, Brezilya’da yerel seçimleri kazanmanın önemli bir faktörü olarak görülen koalisyon kurma taktiğini en baştan reddetti. Rakiplerinin aksine seçim kampanyası ekibini gönüllülerden oluşturdu. Brezilyalı dev müzisyen Caetano Veloso’nun da desteklediği 15 bin kişilik mitinginde söylediği gibi “Buradaki kimse bindirilmiş kıta değil; kimse buraya bedava yemek için gelmedi ve buradakileri satın alabilecek bir para yok. Biz şirketler tarafından desteklenmiyoruz.”

‘DAHA EŞİTSİZ BİR KENT’

Tüm dezavantajlarına rağmen başarılı bir performans gösteren Freixo ve ekibi %28 oy almayı başardı. İktidarın ve sermayenin bütün desteğiyle yarışan Paes ise %64’le bir dönem daha başkanlık yapma hakkını kazandı.

Seçimlerin Rio için önemini Freixo şöyle özetliyordu: “Rio de Janeiro için şu an tasarlanan proje daha eşitsiz bir kent yaratacak.”

Rio de Janeiro ve Brezilya, -daha kötüsünü İstanbul ve Türkiye’de de deneyimlediğimiz üzere-, devasa yatırımların döndüğü ancak bu yatırımların sosyal adaleti hiçbir biçimde önemsemediği ve eşitsizliğin sermaye politikalarıyla daha da derinleştirildiği bir coğrafya.

Brezilya’nın 2. en büyük şehri olan Rio’yu Freixo’nun ağzından dinleyelim: “Kamusal sağlık hizmetinin tüm Brezilya’da en kötü durumda olduğu şehiriz. Toplu taşıma güvencesiz ve çok pahalı, eğitim sistemimizin kalitesi ülkenin en kötülerinden. Kısacası çok büyük yatırımların olduğu ancak vatandaşları için asgari bir yaşam standardını dahi sağlayamayan bir kentiz.”
Neoliberal ajandanın dayattıklarını hızlıca hayata geçiren Brezilya’daki durumu artık Lula ve Rouseff’in yanıltıcı imajı da kurtaramıyor. Freixo’nun dediği gibi “Evet, Lula’yı kendisinden önceki Başkan Cardoso’yla kıyaslarsanız ehven-i şer görebilirsiniz. Ama sorun da burada. Onu Cardoso’yla kıyaslıyoruz, eşitsizliği ortadan kaldırabilecek politikaları uygulayabilecek olanlarla değil.”

‘LULİSMO’NUN ZARARLARI

Freixo’ya göre İşçi Partisi iktidarı toplumsal hareketleri zayıflattı çünkü senelerce Lula’yla yan yana mücadele etmiş bu örgütler, Lula’nın pratikte sağcılaşan politikaları içerisinde hegemonik bir etkiyle eridi. Ve pek çok genç için bu umutsuzluk yarattı çünkü tüm partiler birbirine benzer hale geldi.

Lula ve Roussef’in İşçi Partisi, işçiler ve ezilenler adına hareket edermiş rolü yapıp Brezilya sermayesinin gücünü katlıyor. Şimdi de Dünya Kupası ve Olimpiyatları bir yandan kentlerin sermaye yararına dönüşümünü hızlandırmak, favelaları(gecekondu mahalleleri) ezmek ve kent yoksullarını sürmek için katalizör olarak kullanırken diğer yandan da dünya üzerindeki tüm diğer benzerleri gibi bunları halkın çıkarınaymış gibi propaganda ediyor.

IOC ELBETTE PAES’İN YANINDAYDI

Kuşkusuz, Brezilya sermayesi ve hükümetiyle işbirliği içindeki Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) ve FIFA, Rio seçimlerinde  içten içe Paes’i destekledi. Çünkü Freixo meydanlarda, bu turnuvalara hazırlık olarak yürütülen politikaların halkın değil şirketlerin çıkarına göre belirlendiğini söylüyordu. Yatırımların daha şeffaf bir şekilde değerlendirilmesi gerektiğine vurgu yapıyor, ulaşımın yoksullar yararına geliştirilmesi gerektiğini söylüyordu. Favelalara yönelik devlet terörüne, zorla yerinden etmelere karşı çıkıyor. Mahallelerde herkesin barınma hakkını koruyacak yerinde bir iyileştirmeyi savunuyordu.

Freixo’nun The Nation’dan Dave Zirin’e söylediği gibi, IOC, hükümet ve Brezilya sermayesi, bir belediye başkanı değil emirleri yerine getirecek bir memur istiyordu. Ve şimdilik onu elde ettiler.

Ancak belediye meclisindeki güçlenmiş pozisyonuyla Freixo ve onu destekleyen %28, Rio’nun Paes’e teslim olan emekçileri adına da yeni dönemde daha etkin bir muhalefet yürütecekler ve 2016’ya kadar iktidarın uykularını epeyce kaçıracaklar.