Şiir, hayat ve kadın şairler

Ben bu yaşıma kadar rahat ve huzur içinde bir haftayı geçirdiğime tanık olmadım.Yanlış anlamayın kendim ve ailemi kastetmiyorum. Zira çok şükür her hangi bir sağlık sorunum yok ve olmadı. Ancak yaşadığınız ev, mahalle, şehir, ülke, bölge ve hatta dünyanın herhangi bir yerinde meydana gelen bir olay kuşkusuz bizi ve hayatımızı etkiler, etkilemelidir de. Çünkü her birimiz insan olmaktan kaynaklanan sosyal bir varlık olarak dış dünyayla her zaman bir iletişim içindeyiz ve karşılıklı etkilemekteyiz. Bu nedenle yemek ve içmek kadar çevremizde meydana gelen olaylarla ilgilenmek ve gücümüz oranında bu sorunların çözümüne katkıda bulunmalıyız.
Sosyal bir varlık olmamız ihtiyaçlarımızı da etkiler ve çeşitlendirir. Bunların başında da kültürel ihtiyaçlarımız gelmektedir. Bu ihtiyaçların giderilmesi hem hayatımıza bir renk ve tat katar hem de mutlu olmamızı sağlar. Beğenimize göre okuduğumuz bir şiir, bir roman ya da izlediğimiz bir sinema filmi veya tiyatro eseri körelmiş insani duygularımızı harekete geçirir. Çevremizdekilere daha hoş görülü davranır, paylaşmayı, farklılıkları kabullenmeyi ve birlikte barış içinde yaşamayı olağan hale getirir.
Şiir güzel sanatların başında gelir. O, günlük yaşamın patırtı ve gürültüsünde üretilir, pişer ve ruhumuzu derinden etkiler. Aragonun da dediği gibi “şiir sanatı, eksiklikleri güzelliklere çeviren bir simya bilimidir.” Şair günlük yaşamda gördüğü, yaşadığı aksaklıkları, tertemiz bir dil ve coşkuyla yeniden yorumlayarak bize sunar. Biz onunla iletişime geçtiğimiz anda bilincimiz ve düşünce yapımızda olumlu değişiklikler yaşar, hayata farklı açılardan bakmayı öğreniriz. Günlük yaşama bu farklı bakış eleştirel olacağı için beraberinde onu tamamlamaya da iter bizi.
Her ulusun kendine has bir şiiri vardır. Biz onda o halkın ruh dünyasını, duyuş, düşünüş ve farklılıklarını görürüz. Hele şiirler kadınlar tarafından yazılmışsa bu daha da bir anlamlı olur. İşte bütün bu yazdıklarımı görebileceğiniz bir kitap elimin altında şimdi. “Kibar Kalemlerin Figanı”* Evîn Şikakî tarafından hazırlanmış Kürt kadın şairlerinin şiirlerinden oluşan 523 sayfalık şiir anatolojisi. Hepsi de modern şiirin temsilcileri. Klasik şairler bu antolojide yer almamış. Şairlerin en yaşlısı 1954 doğumlu. Kürtçenin üç lehçesiyle de yazılmış şiirler var bu antolojide. Modern Kürt şiirinin kadın eli ve yüreğiyle üretilmesinin en güzel örnekleri yer almış. Kürtçe şiirin tarihsel gelişiminin örneklerle anlatıldığı bir önsözün ardından şairlerin kısa yaşam öyküleri ve peşi sıra şiirlerine yer verilmiş.
Şiirlerde hamasi ve ideolojik söylemlerin yanında, yoğun, içten ve samimi duygulardan örülmüş lirik şiirlere, kadınların sorunları, ölüm, yalnızlık, göç, aşk, doğa sevgisi vb. konulara rastlıyoruz. Değişik şiir biçemlerin yer aldığı şiirler de “haiku”ları da görmek doğrusu Kürtçe şiir adına sevindirici bir gelişmedir.  
İmgenin değişik hallerinin başarıyla kulanıldığı şiirlerde ince bir eleştirinin yer alması keza övgüye değer diğer bir yanı. Kürdün yiğitliğinin övüldüğü “Gökkuşağı” şiirin de Gulîzer;
“her sokağın bana Golgotha dır.
O kadar kutsal ve vahşî”
Dedikten sonra
“Direnmek ve isyanla anılan başını
Kızları öldürmekle ün salan başını
Önüne eğme
Amed”
Diyerek feodal erkek egemenliğine baş kaldırmaktadır. Keza Fatma Savci;
“Yanan bir kandildir boynumuz
Bu uçurumda” diyor.
Kadın sorunlarının tüm gerçekliğiyle işlendiği bir diğer şiir “Bir kadının anatomisi”dir ki, bir manifesto gibidir;
Birinci ders;
“Acıya hep bir harf uzaktadır
Yasaklanmış dili yüreğine de yasaklanmıştır
Gülüşüne hep iki damla gözyaşı ortaktır
Esmer ellerinden yaşam fışkırıyor ama erkek hep kumadır buna”
Modern Kürtçe şiiri ve ondaki kadın duyarlılığını yakından tanımak için mutlaka bu antolojiyî okumalısınız.

*Fixana Pênûsên nazik/Antolojiya
Helbesta Kurdî Ya Nûjen
  Ronahî Yayınları-Diyarbakır 2012.