1 Aralık 2012

Tarih nedir? Ne işe yarar?

Çocukken, hemen her tarih dersinden sonra bizim ülkemiz dışındaki çocuklara acırdım, “Zavallılar, bizim tarihimizi okumak zorunda kalıyor, kahraman padişahımıza, paşalarımıza imreniyorlar” diye. Onların ülkelerinin tarihi, kahramanları, kahramanlıkları yok sanırdım. Olsa öğrenmez miydik?
İlkokul, ortaokul neyse ne de bu yanlış eğitim yaşamımız boyu sürüyor.  Şimdi kime sorsak “üç kıtaya hükmeden Osmanlı İmparatorluğu’nun ekonomisinin temeli neydi?​”  diye, büyük çoğunluk rahatlıkla “savaşlar,  ganimetler (çapul)” gibi yanıtlar verebilir. Oysa savaşın bir de bedeli vardır. Ordunun yiyeceği, barınması... Kısacası savaşlar sivil halkı doyurmaz. Hiçbir halk savaşla doymaz. (Bir İstanbul sözü vardır: Dökülen su kabını doldurmaz.”) Bunu söylerken savaşla ya da seferle yeni sömürgeler edinen gerçek emperyal ülkeleri İngiltere’yi, Hollanda’yı, İspanya’yı vb. unutmuyorum. Sömürge düzeniyle Osmanlı imparatorluk düzeni karşılaştırılabilir.
Şanlı Osmanlı Ordusu dediğimiz ordunun bir bölümünün neden “devşirme” olduğu, bu ordunun yaşam koşulları, devlet adamlarının da neden devşirme olduğu,”kapıkulluğu ”  deyiminden yola çıkarak üstünde durulmayan bir konudur. Çok ulusluluk mudur nedeni bu düzenin, yoksa ince kimi hesaplar var mıdır? Anadolu’da (Bursa dışında) kaç Osmanlı eseri çarpar gözünüze? Ya Balkanlar’da? Sebepleri nedir?
Anadolu Selçuklularının dağılımı sonrasında ortaya çıkan Beylikler Osmanlı devletine nasıl katılmıştır? O beyliklerin kızlarının evlendiği padişahlara, mesela Fatih’e getirdiği çeyizler hep beylik toprakları mıdır? Neden bu bey kızlarının oğulları kızlarından söz edilmez? Yok mudur? Hareme mi girmez bu kızlar. Görücülerle seçilen bu kızlara da nikâh kıyılmaz mıydı?
Osmanlı hanedanı, benzer hanedanlıklar gibi değildir. Taht hep tek soyun elindedir. Bu durumun yararları ve zararları nelerdir? Fatih Sultan Mehmet’in  “Ve kimesneye evladımdan saltanat müyesser ola, karındaşların nizamı âlem için katletmek münasiptir. Ekser ulema dahi tecviz etmiştir; anınla amil olalar” yasası (Kardeş öldürme yasası)  hangi şehzade isyanlarından dolayı çıkarılmıştır?
İşçi sınıfının öncesindeki esnaf, dokuma, deri eşya, demir eşyanın yurt dışına satılmasıyla mı geçinirdi? Esnaf örgütlenmesinin adı neydi?  Bu örgütlenmenin toplantılarının cem törenlerini andırması size neler düşündürür? Osmanlı İmparatorluğunda dokumacılar pazarlarını neden kaybettiler? Fabrika düzeninin gecikmesinin Osmanlı ekonomisine etkisi ve üretimin makineleşmesinin önündeki engeller nelerdi?
Avrupalı kaynakların “Muhteşem” sıfatıyla andıkları I. Süleyman’ın dönemi tarihçilerce imparatorluğun çöküş döneminin başlangıcı sayılır. Bu tanım doğru mudur?  Çöküşte ekonomik nedenler mi, toplumsal nedenler mi rol oynamıştır?
İşte size bir sürü soru. Bu soruları hiç tarih okurken sordunuz mu kendinize?
Bir de şu var, Oda Tv’ye göre, Fethullah Gülen de geçen yıl bu zamanlar Kanuni Süleyman için yaptığı açıklamada “46 yıllık saltanat hayatında sadece 1.5 yıl sarayda İstanbul’da kalmış. Bana çok dokundu bu. Bu küstahlar onunla alakalı film çevirdiler. Saygısızlar, terbiyesiz adamlar. Atalarını bu şekilde tahkir eden insanlar...” ifadelerini kullanmıştı. Ayşe Hür, “Gülen’i teselli edecekse söyleyeyim, bu bilgi külliyen yanlış. Kanuni, seferde sekiz yıl sekiz ay, sarayında ise 37 yıl dört ay geçirdi” yanıtını verdi. Ayşe Hür’ün tarihçi olduğunu bilirsiniz.
Hâlâ Süleyman-Hürrem  dizisinin aşk sahneleri tartışılıyor. İki sorum var, (DNA’ları bile başka) padişahlar nasıl ecdadı (atası, soyu vb) olur halkın? Yoksa bu padişah merakı, halkı tek “dediğim dedik” yöneticilere emanet hazırlığı mı?
 “İSTEMEZÜK!!!”

evrensel.net

Evrensel'i Takip Et