Roman kahramanları...

Çalıkuşu Feride, Bekçi Murtaza, İnce Memet, Anna Karenina, Raskolnikov, Madam Bovary, Genç Werther... Hepsi bildik, tanıdık… Oysa biz onları; usta yazarların düş gücüyle kitap sayfalarında yaşam bulmuş kurmaca kişilikler, yani roman kahramanları olarak tanıdık.
Reşat Nuri Güntekin’in Çalıkuşu romanının kahramanı olan Feride, bir aşk acısı uğruna İstanbul’dan uzaklaşıp köy öğretmeni olarak gittiği yerlerdeki insanların kendisine ne kadar gereksinimi olduğunun ayrımına varır ve idealist bir öğretmen tipi olarak ölümsüzleşir. Orhan Kemal’in Bekçi Murtaza’sı, patronuna öyle bağlıdır ve işini öylesine önemser ki, Adana’da bir fabrikada çalışırken, gece vardiyasında uyuklayan kendi küçük kızını tokatlayarak uyandırmaktan çekinmez. Öylesine gerçektir ki; işgüzar, kraldan çok kralcı tipler Murtaza olarak adlandırılır... Yaşar Kemal’in İnce Memet’i köyündeki ağanın zulmüne baş kaldıran bir yiğittir; o da zulme boyun eğmektense direnip savaşan bir halk kahramanı olarak simgeleşir.
Tolstoy’un Anna Karenina’sı aşkı uğruna soylu ve varlıklı bir adamla olan evliliğinden vazgeçip aşkının peşine düşen, bunun bedelini canıyla ödeyen bir kadını; Dostoyevski’nin Suç ve Ceza romanındaki Raskolnikov, para için cana kıyan bir üniversite öğrencisini; Gustave Flaubert’in Madam Bovary’si, evlilikte aradığı heyecanı ve romantizmi bulamadığı için yasak aşklar yaşayan ve bunun bedelini ödeyen bir kadını; Goethe’nin Genç Werther’in Acıları romanındaki Werther, gençlik bunalımları yaşayan ve platonik aşkı nedeniyle intihar eden bir genci simgeler…
Bu örneklerin yanı sıra, ülkemiz ve dünya edebiyatından öteki roman kahramanlarının bunca etkili ve kalıcı olmasının birçok nedeni vardır. Onları kurgulayıp yaratan yazarların gözlem gücü, sentez yeteneği ve anlatım ustalığı en etkili nedenlerdir. O nedenledir ki, roman kahramanları bunca sahici, anlatılan olaylar bunca tanıdık gelir okurlara…
Roman kahramanlarının yazınsal ve yaşamsal rolünü önemseyen Heyamola Yayınları, 2010 yılının başında 3 aylık Roman Kahramanları Dergisi’ni yayınlamaya başladı. Geçtiğimiz aylarda 12. sayısı yayınlanan bu edebiyat dergisinde; usta yazarların ünlü roman kahramanları üzerine araştırma inceleme yazıları yayınlanıyor.
Roman Kahramanları Edebiyat Dergisi’nin, 21 Aralık Dünya Roman Kahramanları Günü tasarısı; T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı, T.C Maltepe Üniversitesi tarafından benimsendi. 21 Aralık’ın tüm dünyada roman kahramanları günü olarak anılması için, PEN Türkiye ve PEN İnternational aracılığıyla UNESCO’ya başvurulması kararlaştırıldı.
Koordinatörlüğünü bu üç kurumun yapacağı 21 Aralık Dünya Roman Kahramanları Günü ve Edebiyat Festivali, uluslar arası bir etkinlik… Bu yılki teması, Balkan Savaşlarının 100. yılı nedeniyle “Balkan Barışı” olarak belirlenen festival; Bulgaristan, Romanya, Kosova, Karadağ, Makedonya, Sırbistan, Yunanistan, Arnavutluk, Hırvatistan ve Türkiye’den yazarların ve kültür bakanlarının katılımıyla İstanbul Maltepe Üniversitesi’nde 21-22 Aralık günlerinde gerçekleştiriliyor. Adalet Ağaoğlu’nun Onur Yazarı olarak belirlendiği festivalde, çocuk ve gençlik edebiyatındaki roman kahramanları da unutulmadı. Necdet Neydim, Tülin Tankut ve Gülsüm Cengiz’in katılımıyla bugün saat 14.00’te gerçekleşecek olan panelin ardından, çocuklar ve gençler tarafından roman kahramanlarını konu alan sahne gösterileri sunulacak. 21-22 Aralık 2012 Dünya Roman Kahramanları Edebiyat Festivalini; farklı ülkelerden yazarların bilgi ve birikimlerini, duygu ve düşüncelerini paylaşacağı; yazınsal yapıtların tanıklığında halkların birbirini anlaması ve kardeşleşmesi konusunda atılan önemli bir adım olarak selamlıyorum.