İş sözleşmesini imzalamak zorunda mıyım?

SORU:
Merhaba. 2002 yılında girdiğim şirket bana daha yeni iş sözleşmesi yapacak ama sözleşmedeki yapılan tarihi 2002 olarak yazmış ve ikramiye fazla mesai ücretsiz izin gibi durumları kendi elinde tutmuş. Bu durumda imzalamazsam ne olur? İmzalarsam işten çıktığımda dava açabilir miyim? Kanıtlarım da varsa ve imzamı nasıl ve ne yazarak atmalıyım? Cevabınız için teşekkürler.

CEVAP:
Maalesef hemen hemen her işyerinde iş sözleşmesi tarafların karşılıklı anlaşarak uzlaşmaya vardığı bir metin olarak değil de, işyerlerinin hazırladığı işçiye ise sadece bu şartları kabul edersen imzalarsın denilen bir metin haline gelmiştir. Dolayısıyla, ortak mutabakat sağlanabilen hususlar açısından yapılan İş Kanununun ilgili hükümlerinin sözleşmede de yazılması yolu ile sağlanmaktadır.
İş sözleşmesi, 4857 sayılı İş Sözleşmesinin 8. maddesinde, en genel tanımı ile bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşme olarak tanımlanmıştır.
İş sözleşmesi, Kanunda aksi belirtilmedikçe, özel bir şekle tabi değildir. Dolayısıyla iş sözleşmeleri sözlü de olabilecektir. Ancak yazılı olması ispat açısından kolaylık sağlar.
İş Kanunu ayrıca, süresi bir yıl ve daha fazla olan iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılmasını zorunlu tutmaktadır. Dolayısıyla, işvereninizin iş sözleşmenizi yazılı olarak yapmak istemesi bu durumdan kaynaklanmaktadır. Çünkü çalışma süreniz bir yıldan fazladır.
Yazılı sözleşme yapılmayan hallerde de işveren, işçiye en geç iki ay içinde genel ve özel çalışma koşullarını, günlük ya da haftalık çalışma süresini, temel ücreti ve varsa ücret eklerini, ücret ödeme dönemini, süresi belirli ise sözleşmenin süresini, fesih halinde tarafların uymak zorunda oldukları hükümleri gösteren yazılı bir belge vermekle yükümlüdür. Süresi bir ayı geçmeyen belirli süreli iş sözleşmelerinde bu fıkra hükmü uygulanmaz. İş sözleşmesi iki aylık süre dolmadan sona ermiş ise, bu bilgilerin en geç sona erme tarihinde işçiye yazılı olarak verilmesi zorunludur.
İş sözleşmenizi imzalarsanız işten çıkma durumunuzun söz konusu hallerde elbette dava açabilirsiniz. Sözleşme imzalamanız buna engel bir husus oluşturamaz. Sözleşmeler Kanunda yer alan düzenlemelere aykırı hususları içermez. Aksi durumda ise bunlar geçersiz kabul edilir.
Eğer işveren size iş sözleşmesi yapmıyor veya en azından 8. maddenin son fıkrasında yer alan belgeyi vermiyor ise bu durumda bu eylem İş Kanununun 99. maddesine göre idari para cezasını gerektirmektedir.