Diyafram

Fotoğrafçıların konuşmaya başladıklarında belki de en çok kullandıkları kelime diyaframdır. Objektifin içinde bulunan diyafram, ihtiyaç duyulan kadar ışığın duyarlı malzeme (film/CCD vb.) üzerine gelmesini sağlayan mekanizmadır. Çalışma prensibi göz gibidir. Işık fazla olduğunda göz bebeği küçülür-Işık az ise göz bebeği büyür. Kedilerin göz bebekle-rine dikkat edin, ışık çok ise çizgi olur, az ise yuvarlaklaşır.  Amaç ışık fazla ise deliği küçültmeye, ışık az ise deliği büyüterek ihtiyaç kadar ışığın geçmesini sağlamaktır. Genelde fotoğrafın koyu ya da açık çıkmasına etki eder. Buna da pozlama deriz. Yani objektif üzerindeki skalada rakamlar küçülürse diyafram açılır, büyüdükçe diyafram kısılır. (2.8,4, 5.6, 8, 11, 16, 22 gibi) Burada en temel mesele ışığın okunmasıdır. Işığın durumuna göre diyaframı ayarlarız.
Bu yeter mi? Yetmez tabii. Enstantene ve İso’da dikkate alınmalı. Temel amaç ihtiyaç kadar ışığı kullanmaktır. Şöyle bir soru oluşabilir? Enstantene de zaman cinsinden ışığı kontrol etmeye yarıyor, İso’da ışığı kontrol etmeye yarıyor neden tek bir diyafram olmuyor? Ya da diğerleri. Bir sürü ayar falan neden?
Bazı basit/insamatik makinelerde tam da böyledir. Bir değişken (diyafram veya enstantene) diğerleri sabit olarak bulunu-yor. Asıl olan çekmek istediğimiz görüntüyü oluşturmak için fotoğrafçının bu değişkenleri bilinçli olarak kullanmasıdır.
Ama ne yazık ki binlerce lira verilip alınan fotoğraf makineleri otomatik ayarla ve “ne çıkarsa bahtımıza” olarak kullanılı-yor. “Alan derinliği” denilen kavram buradan çıkmıştır. Fotoğraf makinesinin ayarları yapılırken avantaj ve dezavantaj-lar birlikte değerlendirilip amaca uygunluk aranmalıdır. Değişken odaklı objektifler, diyafram ve enstantene aralığı istediğimiz fotoğrafı yapmamızı sağlar. Gelelim “Alan derinliği”ne. Diyafram ayarı seçilirken şu kararın verilmesi önemlidir: Karede her yeri net mi istiyoruz yoksa net yaptığımız yeri net, ön veya arka planı flu mu? Bu durum fotoğrafın anlatımını güçlendiren özelliklerdendir. Hep söylediğimiz fotoğrafı yapmak budur. Bunun için makinenin manuel ya da diyafram öncelikli modunu (Av veya A )kullanmamız gerekir. Ek bir bilgi verelim bir objektifin diyafram değeri ne kadar fazla ise ya da açık ise fiyatı da o derece pahalıdır. Yani  diyafram açıklığı 4-5.6 dan başlayan bir objektife göre 2-2.8 açıklıklı bir objektifin arasındaki fark uçurumdur. Bu kadar önemli bir yere sahiptir diyafram. O yüzden binlerce lira verdiğiniz makineleri kullanmayı öğreniniz ki kafanızdaki fotoğrafı çekebilesiniz.
Yarın Hrant’ın katledilişinin yıl dönümü. Katliamların son bulması için, Adalet için, eşitlik için bir kez daha sokaklarda olacağız. Fotoğrafçılar olarak gördüklerimizi, yaşadıklarımızı kısaca tanıklıklarımızı fotoğrafın diliyle göstereceğiz.
Objektif bakmayı ama taraflı görmeyi unutmayınız!