Bir gitarist demenin haksızlık olacağı tek gitarist: Joe Satriani

ROCK KONSERLERİNDE KAST SİSTEMİ

Bazı ünlü sanatçıların Türkiye’de verdikleri konserlerde bilet fiyatlarına göre yer kategorisi ve protokol uygulamasını batıdaki standartlardan daha abartılı ve garip buldukları; bu abartılı uygulamaların özellikle stadyum ve rock konserlerinin dünyadaki geleneği ve ruhuna temelden aykırı oluşu ise bambaşka bir vakıa. Bazı rock konserlerinde “moshpit” gibi örnekleri saymazsak ben şahsen bir Bruce Springsteen ya da Rolling Stones konserinde dinleyiciler arasında kategori gibi bir şey düşünemiyorum. Adorno’cu bir yaklaşımla kitle kültürünün sosyal görevi gereği sınıflar yokmuşçasına yanılsamalar yaratarak çalışan sınıf insanını ertesi güne hazırlaması, en azından Türkiye’deki bilet kategorileriyle şimdilik sınıfta kalmış durumda! Çünkü ideal bir kapitalist toplum yapısı için sınıfsal farklılıkların en az görünür olması gereken yer bir stadyum konseridir. Her şeyin bir Türkiye versiyonu vardır diyerek şimdilik konuyu burada bırakmakta yarar var. Bir de şunu hatırlatmakta fayda var ki Türkiye’de ister kitle müziği olsun, ister onun kendi içindeki alternatifi, isterse de sanat müziği ya da geleneksel müzik; 1920’lerin Köy Enstitülerinin ve karma ekonominin şekillendirdiği ekonomik toplumsal yapı ailelerinden gelen çalışan sınıf; feodal kökenli olan burjuvaziyi kültürel ve estetik seçimleriyle hâlâ sınıfta bırakabiliyor. Bugünlerde doğal olarak değişmeye başlayan bu durum, çalışan sınıfın kültürel varlığı için kapitalizme karşı “yine iyi dayandı” dedirtebilecek bir özellik taşıyor. Zira hâlâ caz konserlerine bilet bulmaya çalışan, film festivali kuyruklarını arşınlayan çalışan sınıftan bireyler ve onların çocukları olan öğrenciler –örneğin Birleşik Devletler’dekinin tersine- kültür tüketicisi portföyünde önemli bir yer tutuyor.

ÖNEMLİ BİR BESTECİ OLARAK SATRİANİ

Satriani hem rock tarihi içinde hem de elektro gitar müziği içinde yerini hak eden önemli bir yıldız. Hatta öyle ki ben de dahil her Satriani hayranı, ona sadece gitarist demenin ve onun sadece bu yönünü öne çıkarmanın büyük oranda kendisine haksızlık olacağını düşünüyorum. Çünkü Satriani’yi diğer popüler ve yetenekli gitar virtüözlerinden ayıran tek şey gitar çalmaktaki eşsiz yeteneği değil. Satriani aynı zamanda rock tarihi içinde belki de en önemli enstrümantal müzik bestecilerinden biri. Hatta bana göre bu özelliği çoktan gitaristliğinin çok çok ötesine geçmiş durumda. 80’li yıllarda albüm yapmaya başlayan Satriani, sadece gitaristliğinin ve yorumculuğunun değil özellikle 90’lı yıllarla beraber gelen bu enstrümantal besteciliğinin sayesinde sayısız hayrana sahip. Üstelik çalış tarzı bütün bu özelliklerin gitar müziğinde birbirinden ayrılamayacağının da canlı kanıtı. Müzik kariyerinin daha önceki dönemlerinde gitar öğretmenliği yapan Satriani’nin öğrencileri arasında Steve Vai ve Metallica’dan Kirk Hammet gibi çok fazla sayıda yıldız rock ve hatta caz gitaristi var. Bazı rock dinleyicileri için elektro gitarı hızlı çalabilmek ve virtüözite o kadar önemli ki bu tip dinleyicinin en sevdiği gitarist örneğin Yngwie J. Malmsteen olabiliyor. Ancak müziğin sadece virtüöziteden, hızlı çalmaktan ibaret olmadığını, müziğin bir böylesine bir spor dalı yerine sanat olduğunu ve besteciliğin önemli olduğunu düşünen bir müzik dinleyicisi için hele de rock gitarı seviyorsa Joe Satriani’nin yerinin asla doldurulamaz ve çok özel olduğunu söylemek gerek.

SATRIANI’NİN AŞIK VEYSEL YORUMU

SATRIANI, 2008 yılında yayımladığı Professor Satchafunkilus And The Musterion Of Rock albümünde Aşık Veysel’in Kara Toprak isimli türküsünü de yorumlamıştı. Hiç kuşkusuz İtalyan Amerikalı kökenleri olan bir gitar devinin Ortadoğu coğrafyasının sanatını anlama ve yorumlama çabası her yıldızdan beklenmeyecek önemli bir yönelim ve arayıştır. Üstelik türkülerinde doğayla, insanla ve derin felsefeyle kurduğu ilişki ile aşık/ozan geleneğinin en önemli temsilcisi olan Aşık Veysel gibi bir değeri gitarıyla yorumlamak için seçmiş olması da aslında Satriani’nin başka kültürlerin içindeki arayışıyla ilgili olarak onun nereye baktığı ile ilgili önemli ipuçları veriyor.