Devlet kadar hukuksuz

İzleyicinin kanun kaçağına sempati duyması zaten sinemanın şanındandır, ama en kolay özdeşlik kurulan “suçlu” türü, herhalde banka soyguncularıdır. Mülkiyet düzeninin adaletsizliği, bütün kurumlarına, eğitimlerine rağmen herkesin bildiği bir veri olduğundan olmalı. İlginç soygun hikayelerinin hepsi anlatılıp tükendi sanmak yanlış, adaletsizlik çeşidi kadar kurmaca mümkün.
Zorlu İkili’nin macerası politik bir manzara da ortaya koyuyor. Şöyle ki, bir devlet görevlisiyle, bir devlet görevlisi, bir devlet kurumunun parasını çalınca, kimsenin hukuku falan takmadığı manyakça bir kovalamacanın ortasına düşüyor. Ancak devlet bu kadar hukuksuz olabilir, nihayetinde. Biraz kapalı olduysa, kısaca; başta günlerini kanun dışı işler ve mavra ile geçiren bir Tarantino ikilisi karşımızda. İkili, bir uyuşturucu baronunun paralarına göz koyup banka soygunu planı yapıyor. Bilmedikleri şey, diğerinin ajan olduğu. Biri polis, narkotikten, diğeri asker, donanma istihbaratından. Ajanlar eliyle iki kurum da birbirinden habersiz bu uyuşturucu operasyonuna girmek istiyor gibi. Bankada beklenenin çok üstünde para çıkmasıyla, işlerin o kadar basit olmadığı anlaşılıyor. Bu sefer CIA, iki elemanın peşine düşüyor, ne polis, ne ordu arkalarında durunca da, kanundan kaçmak iyice kontrolden çıkan bir maceraya dönüşüyor.
Biri “böyle bir kural var” dediğinde, hemen “yok öyle bir kural” diye itiraz etmesi, tam iki federal ajana yakışanı. “Kimse ordu için savaşmaz, yanındaki adam için savaşır” gibi, hem ordu mantığını yerle bir eden, hem de yine de o savaşma haline bir meşruiyet bulan enteresan önermeler, işin süsü. Kanunun sahiplerinin en kanunsuz işleri yapması, en organize kurumların sıkışınca kendilerini temize çıkarmaktan başka bir şeyle uğraşmaması, filmin şaşırtmayan, sağlam vurguları. Brecht’in banka soymakla banka kurmak arasında yaptığı karşılaştırma gibi, bugünün Amerika’sında devlet olmanın yanında, devlete karşı gelmek nedir ki?

‘ÖZGÜR DÜNYA DEĞİL PAZAR’

İzlanda’dan çıkıp dünyanın dikkatini çeken yetenekli yönetmen bir Baltasar Kormákur. Komediden drama, gerilime çeşitli türlerde becerisini gösterince Hollywood tarafından keşfedildi. En fazla aksiyon içeren filmi herhalde Zorlu İkili. Altından kalkıyor, temposu durgun olduğu için sıkıcı ya da çok hareketli olduğu için sıkıcı örneklerden değil, ayarında. Ama fikrin ilginç olması dışında çok da bir özelliği var denemez. Denzel Washington “iyi adam” halleriyle, olan bitene hakimiyetinin sakin yüz ifadesine yansımasıyla bir sempati uyandırıyor. Mark Wahlberg’in yaramaz bakışlarıyla kendini sevdirmesinin yeri de ayrı.
Son dönemde, Kibarca Öldürmek benzeri, politik eleştirilerle yüklü aksiyon filmleri bir dalga olarak ortaya çıktı gibi görünüyor. Kormákur’un da bu alt türe kendince bir katkıda bulunması yerinde. En azından yapacak daha iyi bir şey bulamayan aksiyon yönetmeninin uyanıkça mesaj işine girmesinin bir örneği değil. Amerikan sinemasında görmeye başladığımız örnekler gibi, bu filmin genel gidişatı, sürekli birbiriyle didişen iki kahramanın gırgırı üstüne. Yani politik bir meselesi yok, ama aralarda muhalif laflar edip, belki seyirciyi düşünmeye, belki zaten öyle düşünen seyirciyi okşamaya çalışıyor. CIA’cı ağabeyin özgürlük söylevi, bunun tepe noktası, örneğin; (Türkçe’ye çevirince farklı sıfatlarmış gibi olsa da) “Özgür bir dünya yok, serbest pazar var”.

Zorlu İkili
Orijinal adı: 2 Guns
Yönetmen: Baltasar
Kormákur
Oyuncular: Mark Wahlberg, Denzel Washington, Paula Patton, James Marsden