Mısır ve emperyalizme uşaklık: Kardeşin kardeşe kırdırılması

Engels “Tarihte Zorun Rolü” çalışmasında, orduların başlangıçta toplulukların doğa ve dışsal tehditlere karşı korunma ihtiyacından kaynaklandığını, ancak giderek halktan kopup kendi başına bir zümre ve güç haline geldiğini, halkın değil kendi zümrevi önceliklerini savunmaya başladığını, sınıfsal yapıların daha da biçimlendiği üst evrelerde ise yönetici zümrelere, burjuvazinin egemen olduğu dünyada sermayedarlara hizmet ettiklerini belirtiyor.
Bloch “Feodal Toplum” çalışmasında, Batı Medeniyetlerinin Akdeniz’den gelen Arap ve Doğu’dan gelen Hun-Türk istilalarını 11.-16. Yüzyıllar arasında durdurması ile iç istikrara kavuştuğunu ve yüksek bir medeniyete dönüştüğünü belirtiyor.
İçten feodolite, dıştan saldırılar aşılınca Avrupa medeniyeti yükselişe geçiyor.
Ortadoğu henüz ne Rönesans ve Reformasyon ne de Fransız İhtilalini aşamamış bulunuyor. Mısır’da ordu hükümeti, polis çadırları, göstericiler polis arabalarını yakıyor. 8 milyonluk nüfusu ile Mısır halkının yüzde 10’unu oluşturan Kıptilere ait kiliseler ateşe veriliyor.
İçerinin dışarısı olur mu, ancak Mısır’ın, Ortadoğu’nun dışarısı da çok. Mısır’da yaşananlar baştan beri Mısır’ı aşıyor, Yemen’den Sudan’a, Somali’den Bahreyn’e, Libya’ya, Cezayir’e, Fas’a kadar bölge ateş hattında.
Türkiye ise Suriye’nin, Mısır’ın salt dışsal bir tarafı değil, iç işlerine kadar giriyor, kışkırtıcılık yapıyor, “dindarların” safında konumlanıp olayları yönlendirmeye çalışıyor. Ceylanpınar, Viranşehir, Reyhaniye savaş hattına dönüşmüş bulunuyor. Bazen 2 bin, 3 bin kişilik gruplarla çatışmalar yaşanıyor. 2 yüz bini aşkın çadır noktası Türkiye içlerinde kuruluyor. Gezi sonrası Erdoğan için atılan sloganlar şimdi Mursi için atılıyor: “Dik dur Mursi eğilme/ Bu ümmet seninle.”
Ortadoğu’daki çatışmalar bazen “Şii-Sünni”, bazen “Müslüman-Kıpti”, genel olarak “dindar-modern” görünümde sunuluyor. “Dindar” “modern” ayrışması, bu bazda olayların değerlendirilmesi, daha pek çok zümreyi, en önemlisi de işin küresel-sınıfsal temellerini örtüyor. Liberal iktisadın para pul nema fiziğini oluşturuyor. İnsanı mutlu ve tatmin edici bir ideolojisi yok. Tüketim de tek başına insanlığı tatmin etmiyor. İdeoloji için “kimlik” ögeleri fazlasıyla iş görüyor. Mısır’da, Türkiye’de, Ortadoğu’da, Filistin’de… o kadar çok kimlik birikimi var ki, yeter ki Mursi veya Erdoğan bunu kullansın, kaşımasını ve birbirine yabancılaştırmasını bilen birileri, CIA’sı, MI6’sı, MİT’i bunu kullansın.
Bölge ve Müslümanlara yazık olan kısmı ise hepsinin birbirine kırdırılmasıdır. Buna da eğer varsa “düşman”, özellikle de emperyal yayılmacı olanları gülüyor olmalı. Dünyanın en müreffeh olabileceği, medeniyetler beşiği, enerji zengini Ortadoğu, hem birbirine kırdırılıyor hem de Batı ile rekabet etme şansı kırılıyor, kaynaklarına da küresel sermaye kendi belirlediği fiyat ve şartlarla el koyuyor.
Bunda AKP’nin, Türkiye’nin, NATO’nun rolü nedir? Açıkça sormak gerekiyor. Libya’da, Irak’ta, Afganistan’da, Pakistan’da Müslümanın Müslümanı kırmasında, Türk’ü-Kürt’ü-Acemi-Arabı-Kıpti’si kardeşin kardeşe kırdırılmasında NATO’nun rolü, Türkiye’nin, AKP’nin dahli nedir?
Sonuç, yıkım, ölüm, gerilik de bunun mekanizması halkların ve kurumların birbirine yabancılaştırılması gibi görülüyor. Önce Ermeni, Rum’u, Müslüman’ı birbirine; sonra Sünnileri Alevilere, Kürtlere; bürokrasiyi solculara, gençlere, dindarlara… ordusu, polisi halkına… her birinin bir diğerine yabancılaştırıldığı bir coğrafyanın pek dikiş tutmayacağı açık bulunuyor.
Bu yaşananlar kader de değil. Çaresi veya ütopyası var. Eşitlikçi, özgürlükçü, aydınlanmacı, bilim ve teknolojide ileri bir Ortadoğu ve Dünya savunusu; her zamankinden daha yakıcı bir hedef olarak, Müslümanları da Dünyayı da kurtaracak bir proje ve ütopya olarak önümüzde duruyor.
Eşitsiz kapitalist bir yapıda kimlik politikaları, aşiret ve kardeş savaşları ötesinde bir şey getirmiyor. Eşitlikçi bir toplumda kimliklere saygı toplumsal barışın adresi gözüküyor.