14 Aralık 2013

Yeni yıl sevinci mi?

Adettendir; yılbaşı yaklaşırken mağazaların vitrinleri süslenir, caddeler ışıklandırılır. Büyük caddelerdeki boydan boya camlı mağazaların vitrinlerinde neler olmaz ki... Karlı orman görüntüsü vermek için üzerine pamuk parçaları serpiştirilmiş çam dalları, üzeri armağan paketleriyle ve yanıp sönen ışıklarla süslü gerçek çam fidanları, Ren geyiklerinin çektiği, armağan paketleriyle dolu kızaklar, kızağı süren Noel Baba figürleri... Hepsinin bir tek amacı vardır. İnsanların vitrinlere yaklaşmasını sağlayarak mağazalarda satılmayı bekleyen eşyaya dikkati çekmek, alış verişi hızlandırmak...
Pastanelerin vitrinlerindeki üzerleri renkli şekerlerle kaplanmış, yeni yılı anımsatan motiflerle süslenmiş irili ufaklı pastalar da yeni yıl sevincini duyurmak için yarışır birbiriyle... Market vitrinlerindeki içi türlü türlü yiyecek, içecekle dolu süslü sepetler kendilerini alacak kişileri bekler...
Mağaza önlerinde kırmızı giysileri, şapkaları ve beyaz sakallarıyla durup insanları içeri çağıran Noel Babalar, kışın dondurucu ayazında titreşerek insanlara umut dağıtmaya çalışan piyango satıcıları yılbaşı öncesinin değişmez görüntüleridir.
Yeni yıl telaşı, büyük mağazalardan küçük semt dükkanlarına, hatta pazarlarına kadar gösterir kendini. Mağazalarda satılan marka eşyanın ucuz taklitleri dükkanlarda, pazar tezgahlarında alıcısını bekler... Ülkemizde son yıllarda halkın yaşamına giren-sokulan alış veriş merkezlerinde yılbaşı hazırlıkları bir ay öncesinden başlar. AVM'lerdeki her mağaza kendi vitrin süsünü yapmasının yanı sıra, AVM'nin kendisi süslenir, ışıklandırılır. Dış cephesini boydan boya kaplayan, tavanından sarkan ışıklar, ışıklar, ışıklar... En çok ışıklar kullanılır
yeni yıl sevincini duyumsatıp insanların alış veriş yapmasını sağlamak için...  En büyük AVM'lerdeki devasa aydınlatmadan, kentlerin kıyısındaki en küçük dükkandaki yanıp sönen ucuz ışıklara kadar hepsinin ortak özelliğidir ışıklar...
Yeni yıl sevinci ışık demektir biraz da... Bunun için de hiçbir özveriden kaçınmaz mağaza sahipleri... Aydınlatma firmalarıyla anlaşarak istedikleri dekorları yaptırırlar.
Yeni yıl yaklaşırken, pazar ekonomisini canlandırmak, alışverişi hızlandırmak için kolları sıvar iş dünyası; en büyüğünden en küçüğüne... Renkli, parlak görüntülerle insanlar alış verişe zorlanır... Ben hep kapıların önünde durup insanları mağazaya çekmeye çalışan Noel babalara bakıp düşünürüm; kimi işsizdir, kimi üniversite öğrencisi... Sabahın erken saatlerinden gece geç saatlere kadar ayakta duran, yorgunluktan bitkin düştüğü halde gülümsemeye çalışarak müşterileri memnun etmeye çalışan tezgahtarları; soğuktan morarmış elleriyle insanlara piyango bileti uzatan gezgin satıcıları düşünürüm...
Mağaza vitrinlerinde ya da AVM'lerdeki vitrin süslerinin, parıltılı ışıkların arkasında kimlerin emeği, alın teri, hatta kanı olduğunu kaç kişi düşünür, bilmiyorum... Geçen hafta, Gaziantep'teki Sanko Alışveriş Merkezinde yılbaşı için tavanı ışıklarla süslerken, 4. kattan düşüp yaşamını yitiren aydınlatma işçisinin haberi kaç kişinin dikkatini çekti, onu da bilmiyorum... Ama  55 yaşındaki bir işçinin neden bu işi yapmak zorunda olduğunu biliyorum; evde ekmek bekleyen çocuklarının bundan sonra yeni yıl sevincini duyamayacağını da... Alış veriş yapanların keyfini kaçırmamak için,  beton zemine çakılarak yaşamını yitiren işçinin üzerine örtülen gazete kağıtlarının hüznünü de... O sayfalardaki, ülkenin geliştiğini, refahın arttığını söyleyen başbakanın sözleriyle ölü işçinin görüntüsünün yarattığı çelişkiyi de biliyorum... Şimdi benim için, sokaklardaki sayısız kibritçi kız imgesine yeni bir hüzün daha eklendi; yeni yıl öncesi AVM'yi süslerken yaşamını yitiren babalarını bir daha hiç göremeyecek olan çocuklarının hüznü...
Yeni yıl sevinci mi?
İnsan emeğinin sömürüsüne dayanan, sömürü ve baskının sahte pırıltılarla örtülmeye çalışıldığı kapitalist toplumda yeni yıl sevinci bir aldatmadır. Tıpkı bayram aldatmacalarında olduğu gibi...Gerçek sevinç ve bayram günleri, işçilerin emekçilerin el ele vererek eşit, özgür ve mutlu bir dünya kurma mücadelesiyle gelecektir. Karlı soğuk kış günlerinde hakları için birleşen ve mücadele eden işçilerin varlığı hüznümüzü azaltıyor ve umudu bir kez daha duyumsatıyor.

Evrensel'i Takip Et