Yeni tanımlar ve yeni hamleler
Fotoğraf: Envato
Yazmak insanlık kadar eski bir etkinliktir. Her ne kadar yazmayı biz yazının icadına kadar götürüp dayandırsak bile, bu “yazma”etkinliğinin daha eskilere gittiğinden şüphe edilemez. Çünkü “yazmak”tan maksat insanoğlunun yaşadıkları ve gördükleri hakkındaki duygu ve düşünceleri ile hayallerinin birleştiği ve birlikte yeninden farklı bir kavrama dönüştükleri etkinlik olarak algılamak gerekir. Bu etkinlik mutlaka adına “harf” dediğimiz şekillerden oluşan bir alfabe ile değil ama başka şekillerin de kullanılarak yapılan etkinlik gelmelidir. Bu nedenle oyulan mağara, mağara duvarlarına çizilen resimler, heykeller veya sözle dile getirilen şarkı, türkü vb. her türlü sanatsal etkinlik aynı zamanda bir “yazma” etkinliğidir. Bu etkinlik aynı zamanda tarihe tanıklık etmek, not düşmektir, bir değer üretmedir. Tarihe tanıklık etmek ve insanlığın ulaştığı değişim ve dönüşüme de ışık tutmaktır.
Yazmak eylemi konusunda değişik yaklaşım ve görüşler vardır. Kimileri yazmayı kendi iç sıkıntılarını aşma böylece rahatlama, kimleri gördüklerini, düşündüklerini ve istediklerini dile getirmek, kimileri de var olmayı, kendini yeniden yaratmayı vb. daha birçok nedene bağlamaktadırlar. Borges: “Ben acil bir soruna, bir iç gerekliliğe cevap vermek için yazıyorum, Adorno ise; halk için, ülkesinin gerçekliğini değiştirmeye yardımcı olmak için yazıyor” der. Bu konuda Sarte ise insanın kendisi için yazması diye bir şey yoktur diyor. Yerinde bir tanım, çünkü her görüşün kendine göre bir doğruluğu olsa da, yazmak eylemi önünde sonunda başkalarının paylaşımına ve beğenisine sunulduğu, bu şekilde sunulan kişiler üzerinde etkide bulunması sebebiyle bir “değer”dir de. Bu nedenledir ki her birimiz bu değere kendi istek ve arzularımız doğrultusunda yaklaşım göstermekteyiz. Bu değerler birike birike bir gelenek haline gelir. Her yazar ve sanatçı kişisel üretim etkinliğinde bu geleneği göz ardı edemez. Ancak gerçek sanatçı bu geleneği özümseyen ve onu yeniden yorumlayarak geliştiren kişidir. T.S.Eliot, ‘‘Hiçbir gerçek sanatçı gelenekten habersiz değildir; fakat hiçbiri de ona teslim olmaz. Sanat gelenekten yola çıkmayı gerektirdiği gibi, gelenekle kapışmayı, ona direnmeyi de gerektirir. Bu direniş onu yok saymaya yönelik değildir”der. Keza Berthol Brechet; bugün dünle beslenerek yarına varır.
Adına yazmak eylemi dediğimiz kişisel etkinlik, tarihsel süreç içerisinde gözetilmesi gereken kurallar ve değerler üreterek belli bir disipline sahip oldu. Sanatçı, üretim süreci boyunca bu değerlere ve onun gerektirdiği prensipleri gözeterek ve onlara yeni artı değerler kazandırarak-anlatım olanakları, biçim, üslup vb. kendini ileriye taşımayı hedefler. Yani değerlerin bir kısmını çağdaşlaştırıp, güncelleştirir ve yeni değerlere eklemleyerek insanlığın hizmetine sokar. Yerelden başlayarak evrensele varmada bu değerlerin önemli bir katkısı vardır Bu özelliklere ve güce erişememiş eserlerin değer olma durumuna gelmesi düşünülemez.
Yıllardır sanat ve toplumsal yarar adına her gün kitle iletişim araçlarıyla hamaset ve nefret söylemlerinin pompalandığı bu toplumda, yazmak etkinliğinde bulunanların ezberleri bozma cesareti gösterdikleri ölçüde yeni değerleri üretebilecekleri unutulmamalıdır.
“Karşılaştığınız sorunları, o sorunları yarattığınız düşünce düzleminde kalarak çözemezsiniz” der Einsten. Türkiye’de toplumsal sorunların çığ gibi giderek büyüdüğü, ancak çözüm iradesini gösterecek yeterli bir muhalefetin geliştirilemediği bu ortam da, yazmak etkinliğinde bulunanlar kadar toplumun diğer kesimlerinin de yeni tanımlar ve hamleler geliştirme zamanıdır.
Unutulmamalı, Montaigne’nin dediği gibi: Hayat kendiliğinden ne iyi, ne kötüdür, ona iyiliği de, kötülüğü de katan bizleriz.”
- Bir kuşağın katilleri 21 Haziran 2014 00:29
- Kapanmasın kirpiklerin 14 Haziran 2014 00:09
- Şiire saygıyla 07 Haziran 2014 00:27
- Zinciriye şairleri 31 Mayıs 2014 00:05
- TÜYAP Diyarbakır 24 Mayıs 2014 00:12
- Vicdan göçüğü 17 Mayıs 2014 00:26
- Sanat bir yürüyüştür 10 Mayıs 2014 00:14
- Dünyanın gülü Mayıs 03 Mayıs 2014 00:07
- Ortak vicdan 26 Nisan 2014 00:04
- O gün 19 Nisan 2014 00:09
- Enfal 12 Nisan 2014 07:24
- Seçimden sağaltılanlar 05 Nisan 2014 00:01