Rekabet yasağı 2 yılı aşamaz

SORU: Ben çalıştığım işyerinden iki ay önce ayrıldım. İşten çıkarken bir sözleşme imzaladım. Bu sözleşmede rekabet yasağı ile ilgili düzenlemeler de vardı. Ve burada dört yıl boyunca ayrıldığım işyerinin konusu olan alanda çalışma ve başka bir şirkete ortak olma yasağı da vardı. Bu düzenleme kanuna uygun mudur?
CEVAP:
Rekabet yasağının koşulları ile ilgili düzenleme Borçlar Kanunu’nun 444. maddesinde düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre, işçinin işverenle ilişkide olan müşterileri tanıması ve görülmekte olan işin bütün ayrıntılarına ulaşabilmesi imkanının olduğu hallerde, iş sözleşmesinin sona ermesinin ardından işverenle rekabet oluşturacak şekilde kendi adına iş yapmaması, rakip bir firmaya ortak olmaması ya da iş sözleşmesiyle çalışmaması şeklinde şart içeren rekabet yasağı sözleşmeleri yapılabilecektir.
Rekabet yasağı kaydı, ancak hizmet ilişkisi işçiye müşteri çevresi veya üretim sırları ya da işverenin yaptığı işler hakkında bilgi edinme imkanı sağlıyorsa ve aynı zamanda bu bilgilerin kullanılması, işverenin önemli bir zararına sebep olacak nitelikteyse geçerli kılınmıştır.
Aynı Kanunun 445. maddesi; işçi ve işveren arasında yapılacak olan bu sözleşmenin, işçinin ekonomik geleceğini hakkaniyete aykırı olarak tehlikeye düşürecek biçimde yer, zaman ve işlerin türü bakımından uygun olmayan sınırlamalar içermemesi durumuyla sınırlandırmıştır. Bu durumda, özel durum ve koşullar dışında rekabet yasağı sözleşmesi iki yılı aşamaz. Yani süre, yer ve işin türü bakımından sınırlandırılmış olmadıkça rekabet yasağı geçerli olmayacaktır. Ancak, bu sınırlamalar işin, işçinin niteliğine göre belirlenir.
Rekabet yasağının işverene ait işlerden hangisi ya da hangileri ile sınırlandırıldığı net biçimde belirlenmelidir. Yargıtay da bu konu ile ilgili olarak vermiş olduğu bir kararında, “Özellikle şirketlerin ticaret siciline kayıt sırasında faaliyet alanlarının geniş tutulduğu ülkemizde, işçinin bütün alanlarda çalışmasının sınırlandırılması mümkün olmaz.” şeklinde karar vermiştir. (Yargıtay 7. HD, 08.04.2013 Tarih, 2013/ 2542 E, 2013/ K).
Ayrıca süre konusunda da en fazla bir ya da bir kaç yılı aşmayacak şekilde bir rekabet yasağı öngörülebilir. Aksi durum, işçinin ekonomik olarak engellenmesi ve zor durumda kalmasına neden olabilecektir.
Tüm bu hususlar doğrultusunda yapmış olduğunuz rekabet yasağı sözleşmesi süre açısından uzun tutulmuştur. Ancak, diğer konulurla ilgili düzenlemeler açısından sözleşmenin maddelerinin içeriği önemlidir. Çünkü, Hakim, aşırı nitelikteki rekabet yasağını, bütün durum ve koşulları serbestçe değerlendirmek ve işverenin üstlenmiş olabileceği karşı edimi de hakkaniyete uygun biçimde göz önünde tutmak suretiyle, kapsamı veya süresi bakımından sınırlayabilecektir.