Kıdem tazminatı alabilirsiniz

SORU:
Merhaba, ben sizden kendi yaşadığım bir problemi aktararak yardım rica ediyorum. 10.08.2005’ten beri bir fabrikada çalışıyorum. Aylıklarımızı 2.5 ayda bir aldığımızı, avans alamadığımızı veya zor aldığımızı belirterek, ayrıca 3 yıldır sadece geçen yıl yüzde 18.5 zam aldığımızı maaşımın yetmediğini, bu olumsuz şartlar bütününde işten ayrılmak istediğimi belirttim. İş Kanunu 24. maddesi gerekçelerinden dolayı işten ayrıldığım için içerde kalan maaşımı ve kıdem tazminatımı istediğimi bildirdim.
Karşı taraf ise kendi isteğimle çıktığım için tazminat alamayacağımı ve bu durumu ispatlayamayacağımı söylediler. Ancak, istifa yazacağımı ilettiler. Ben de karşılığında hiçbir yazı yazmayacağımı söyledim. Karşılığında 3 gün devamsızlık yaptı, çıkışını verdik işlemi yaparız dediler. Çalışma Bakanlığı Bölge Müdürlüğüne konuyu bildirdim. Kıdem tazminatımı ve kötü niyet tazminatımı alabilir miyim?

CEVAP:
4857 sayılı İş Kanunu’nun 24. maddesi, işçinin haklı nedenle derhal fesih hakkını düzenlemiştir. Bu düzenlemenin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri başlıklı ikinci fıkranın ‘e’ bendi gereğince, işçinin ücreti işveren tarafından kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse veya ücretin parça başına veya iş tutarı üzerinden ödenmesi kararlaştırılıp da işveren tarafından işçiye yapabileceği sayı ve tutardan az iş verildiği hallerde, aradaki ücret farkı zaman esasına göre ödenerek işçinin eksik aldığı ücret karşılanmazsa, yahut çalışma şartları  uygulanmazsa, işçi iş sözleşmesini feshedebilecektir. Böyle bir durumla karşılaşan ve iş sözleşmesini fesheden işçi haklı olarak iş sözleşmesini feshettiği için kıdem tazminatını alabilir. Ancak ihbar tazminatını alamayacaktır.
Kötü niyet tazminatı ise, iş güvencesi kapsamı dışında kalan işyerleri için geçerli bir uygulamadır. Yani iş güvencesi hükümlerinden yararlanma imkanınız varsa (işyerinizde otuzdan fazla işçi çalışıyor ve altı aylık kıdeminiz varsa) iş güvencesine yönelik düzenlemeleri takip etmelisiniz. İş güvencesi kapsamındaki işçilerin iş sözleşmelerinin feshi halinde doğrudan kötü niyet tazminatı talep hakları bulunmadığı gibi, bu konuda seçimlik hakka da sahip değildirler. Başka bir deyişle işe iade davasından vazgeçip, kötü niyet tazminatı talep edemezler. Kaldı ki eğer iş sözleşmesini işçi haklı nedenle feshediyorsa zaten feshi kendisi yaptığı için kötü niyet tazminatı söz konusu olamayacaktır.
Kıdem tazminatınızı alabilmeniz için sadece Çalışma Bakanlığı Bölge Müdürlüğüne başvurmanız yeterli değildir. Bunun için iş mahkemesinde bir dava açmanız gerekmektedir.