Ellerinize ve yalana dair

3 Haziranlar; özgürlükçü, eşitlikçi, adaletli bir toplum için, insan odaklı yaşanası bir dünya için uğraş verenlerin yüreklerinde onurla yaşattıkları bir şairin, Nâzım Hikmet’in ölüm yıl dönümleridir. Yaşamı boyunca sömürülen, emperyalizmin çarkları arasında ezilen halklar için ‘büyük insanlık’ için mücadele etti Nâzım. Savaşları lanetledi, barışı savundu. Mahpusluk onu yıldırmadı. Cezaevlerinde yazdı pek çok ünlü şiirini. Yıllar önce yazdığı dizeler günümüzde yaşananlarla da örtüşüyor. Halklar üzerinde, baskı zulüm sürüyor.
Bugün köşemi usta şairin sevdiğim şiirlerinden birine ayırmak istiyorum. Nâzım Hikmet’in yapıtları üzerine titiz çalışmalar yapan yetkin edebiyat araştırmacılarından Asım Bezirci “Ellerinize ve Yalana Dair” şiirini Nâzım Hikmet’in, 1949 yılında Bursa Cezaevi’nde yazdığını belirtir ve en yaygın şiirlerinden biri olarak niteler. Birlikte okuyalım:
    “
Bütün taşlar gibi vekarlı,
hapiste söylenen bütün türküler gibi kederli,
bütün yük hayvanları gibi battal, ağır
ve aç çocukların dargın yüzlerine benzeyen elleriniz.
 Arılar gibi hünerli, hafif,
sütlü memeler gibi yüklü,
tabiat gibi cesur
ve dost yumuşaklıklarını
haşin derilerinin altında gizleyen elleriniz.
Bu dünya öküzün boynuzlarında değil
bu dünya ellerinizin üstünde duruyor.
İnsanlar, ah benim insanlarım,
yalanla besliyorlar sizi.
Halbuki açsınız,
etle, ekmekle beslenmeğe muhtaçsınız.
Ve beyaz bir sofrada bir kere bile yemek yemeden doyasıya,
Göçüp gideceksiniz bu her dalı yemiş dolu dünyadan.
İnsanlarım, ah benim insanlarım,
hele Asya’dakiler, Afrika’dakiler,
Yakın Doğu,Orta Doğu,Pasifik adaları
ve benim memleketlilerim;
yani bütün insanların yüzde yetmişinden çoğu,
elleriniz gibi ihtiyar ve dalgınsınız,
elleriniz gibi meraklı,hayran ve gençsiniz.
İnsanlarım, ah benim insanlarım,
Avrupa’lım, Amerika’lım benim
uyanık, atak ve unutkansın ellerin gibi,
ellerin gibi tez kandırılır,
kolay aldatılırsın.
İnsanlarım, ah benim insanlarım,
antenler yalan söylüyorsa
yalan söylüyorsa rotatifler,
kitaplar yalan söylüyorsa,
duvarda fiş, sütunda ilân yalan söylüyorsa,
beyaz perdede yalan söylüyorsa çıplak baldırları kızların,
dua yalan söylüyorsa,
ninni yalan söylüyorsa,
rüya yalan söylüyorsa,
meyhanede keman çalan yalan söylüyorsa

yalan söylüyorsa umutsuz günlerin gecelerinde ay ışığı,
ses yalan söylüyorsa,
söz yalan söylüyorsa,
ellerinizden başka her şey,
herkes yalan söylüyorsa,
elleriniz balçık gibi itaatli,
elleriniz karanlık gibi kör,
elleriniz çoban köpekleri gibi aptal olsun,
elleriniz isyan etmesin diyedir.
Ve zaten bu kadar az misafir olduğumuz,
Bu ölümlü, bu yaşanası dünyada
Bu bezirgan saltanatı, bu zulüm bitmesin diyedir.