Çözünürlük karmaşası

LED televizyonlar, monitörler, akıllı telefonlar, tabletler falan derken çözünürlük meselesi de her tarafta sıradan kullanıcının karşısına çıkar oldu. İster söz konusu olan ekran çözünürlüğü olsun isterse kamera çözünürlüğü, rakamlar kafa karıştırıcı olabiliyor. Hele bir de 4K, 6K, 1080p, 720p gibi kısaltmalar işin içine girince...
Çözünürlük, bir görüntüleme cihazının enine ve boyuna kaç farklı pikseli(görüntü cihazının kontrol edilebilir en küçük elemanı) gösterebildiğini tanımlar. Genelde “1024x768” gibi iki değerin çarpımı şeklinde ifade edilir. Örneğimizdeki görüntüleme cihazı enine 1024, boyuna 768 piksel olmak üzere toplam 786432 piksel içermektedir. Farklı görüntüleme teknolojilerinde piksel gösterimini sağlayan altyapılar ciddi olarak farklılık gösterir. Ancak sonuçta piksel sayısının çokluğu görüntü kalitesi açısından belirleyici faktörlerden biridir. Yayıncılık teknolojisinde çözünürlük tanımı biraz daha farklı olmakla birlikte tanımdaki fark son kullanıcı açısından ciddi bir değişikliğe sebep olmaz. Özellikle ilk LCD televizyonlarla birlikte hayatımıza giren 720p ve 1080p gibi kavramlar gerçekte görüntüleme cihazının çözünürlüğünü tanımlar. 720p, 720 yatay tarama çizgisini yani pratik olarak 720 piksel boyu tanımlarken kısaltmanın sonundaki ‘p’ ise hareketli görüntüleri göstermenin teknik yollarından biri olan progresif taramayı tanımlar. 720p tanımı 16:9 en boy oranını baz alır. Bu verileri kullanarak görüntüleme cihazının enini 1280 piksel[(720/9)*16] olarak bulabiliriz. Yani 720p=1280x720. Aynı hesapla 1080p şeklinde tanımlanan çözünürlüğü ise “1920x1080” olarak bulabiliriz. Bu iki çözünürlüğün daha yaygın bilinen adları ise HD(High Definition) ve Full HD’dir.
Gelişen görüntüleme teknolojileri yeni ve daha yüksek çözünürlüklere de izin veriyor ve bu çözünürlükler tıpkı HD ve Full HD kavramları gibi ağır ağır hayatımıza girmeye başladı: UHD(Ultra High Definition), 4K, 8K...
 4K ve 8K  UHD’nin birer versiyonu. 4K, 4096 piksel eninde bir görüntüleme cihazını, 8K ise 8192 piksel eninde bir görüntüleme cihazını tanımlar. 16:9 en-boy oranı baz alınarak cihazların boyları 2160 ve 4320 piksel olarak kolayca hesaplanabilir.
Neredeyse her görüntüleme cihazı açısından bir çözünürlük tanımı vardır ve çözünürlüğün yüksekliği cihazdan alınacak görüntü kalitesi açısından önemli faktörlerden biridir.