Hızlı bir tur

Hayat bütün yoğunluğu  ile devam ediyor. Bir yanda aklımız Kobanê’de, Efrîn’de, Kürt Dağı’nda, Şengal’de, Kamışlı’da. Bir yandan da kitap fuarlarında, insanlığın kültür mirasının zenginleşmesini takip etmekte.
TÜYAP geleneksel İstanbul Fuarından selamlar. 1982 yılında İstanbul’da Kitap Fuarı, Taksim’de İnterkontinental Otelinde (şimdi The Marmara) açıldığında, umut taşımaktaydı. Askeri diktatörlük altında ilk nefes alma olanağını sunmaktaydı.  İlk açılışından bu yana sadece bir kez TÜYAP’a katılmadık. O da Ayşe Nur’un 1994 yılında hapiste olması nedeniyle.
Bir yıl sonra da zaten kendisi ilk TYB Düşünce Özgürlüğü ödülünü bir yıl sonraki fuarda Tepebaşında, fuar sokaklarında düzenlenen bir ‘korsan eylem’ ile, Haluk Gerger ile birlikte alacaktı, TYB Başkanı Atıl Ant’ın elinden.
Gelenekselleşen Yayınlama Özgürlüğü Raporunun ilki de o yıl yayınlanacaktı.
1971 ve 1980 davalarından sonra ilk kez pasaport aldığımda da, ilk iş en büyük hayalim olan Frankfurt Fuarına gitmek olacaktı, 1991 yılında.
Aslında bu iki fuar benim ‘hac/umre’ seferim olmuştur. Gidersem kendimi mutlu ve arınmış hissederim. Gidemezsem mutsuz.
Ayşe Nur 1998 yılında bu kez UYB’nin ilk yayınlama özgürlüğü ödülünü alacaktı, Frankfurt Kitap Fuarının ve aynı zamanda İnsan Hakları Evrensel Bildirgesinin 50. Yılı vesilesi ile. Ne yazık ki, BM İnsan Hakları Komiseri, Eski İrlanda Cumhurbaşkanı Robinson’un, Fransız Kültür Bakanı Jack Lang’ın, Salman Rüşdi’nin olay kitabı ‘Şeytan Ayetleri’ni yayınladığı için bir cihadistin suikastından kıl payı kurtulan Norveçli Yayıncı William Nygard’ın Harmonia Salonunda kendisi için konuşma yaptığı törene Ayşe Nur katılamayacaktı. Ancak Kültür Bakanının doğrudan müdahalesi ile kendisine pasaport, tören sabahı verildiği için. Alman Konsolosluğu da jet hızıyla öğlene doğru vizeyi yetiştirecekti.
Biz zaten Frankfurtta idik. Konuşmasını Ayşe, Sinan’a vermişti, o okusun diye.
Ancak ışınlama yoluyla törene yetişebilirdi.
Frankfurt’ta olan ve Alman basınındaki haberlerden bunalan Mesut Yılmaz 28 Şubat Hükümeti Kültür Bakanı İstemihan Talay ise, “Biz Ayşe Hanıma pasaportunu verdik ama kendisi gelmedi” diyecekti.
Büyük katılımla yapılan basın toplantısında, bu açıklama tebessüm ile karşılanacaktı.
Zavallı İstemihan Talay bir yıl sonra da Mesut Yılmaz’ın talimatı ile Yaşar Kemal’in Barış Ödülü törenine katılacak, Yaşar Abinin ve Günther Grass’ın sert fırçalarını dinlemek zorunda kalacaktı.
Mesut Yılmaz’ın babası, Yaşar Abinin ahbabı idi.
Anlaşılan, Yaşar Kemal’in, Kürt sorununa değindi diye mahkum edilmesinden dolayı ‘mahcup’tu.
Dün TYB’nin düzenlediği Yayınlama Özgürlüğünün Geleceği başlıklı toplantıda Karadeniz salonu fuldu.
Gerçekten, Mine Soysal, İngiliz Pen Başkanı İstanbullu Maureen Freely ve Ahmet Ümit harika sunumlar yaptılar ve hem Türkiye’de hem İngiltere’de yeni yasaklama ve sansür, otosansür yöntemlerini tartıştılar.
Okul kütüphanelerine ilişkin yeni tüzük tam bir rezalet, Yeni Türkiye’nin ‘yeni insanını’ inşa projenin bir parçası. Daha Kemalist inşadan kurtulmadan, bu kez İslami İnsan Projesi. TOKİ-İNSAN da diyebiliriz buna...
Ve hem İngiltere’de, ‘hakaret’ iddiaları ile özel hukukun da bir yasaklama, cezalandırma ve otosansürü zorlama mekanizması olarak kullanılması.
Frankfurt’ta da bol bol bu ve benzeri aktüel sorunlar tartışıldı. Konferansların yer ve zamanını veren program kitabı 1000 sayfaya yakındı.
TÜYAP’ta da insanlar o konferanstan bu konferansa koşturmaktan yorgun düşmüştü...
Bu konferans arası hızlı turun bir parçası...
Bugün Aram’a, Evrensel’e ve diğer dostlara uğrayacağım. Bakalım neler yapmışlar ben olmayalı.
Bu Arada hızla Yordam’ı ziyaret ediyorum, Marksist teoriye önemli katkılar sunan kitapları yayımlamaya devam ediyorlar. Elbette Aras’a uğrayacağım. Ve de uğruyorum. Harika bir sohbet stant önünde, Masis ve Fahri ile. Necmi ve İlkay da çıka gelmez mi?  Sol yayınlarının önünden çifte hüzün ile geçiyorum. Hem İlhan için, hem artık Barışta’nın orada olmayışına. Muko’dan, Ceylan Yayınlarından yeni kitabını alıyorum. Hasan Kıyafet, sıcağı sıcağına yazmış Rojava’yı.
İyi fuarlar.
Yol uzun ama gitmeye değer.
Kitap Umreniz hayırlı olsun!